Bilişsel süreçlerin istihbarat analizi performansına etkisi: Küba füze krizi örneği
The effect of cognitive processes on intelligence analysis performance: The case of Cuban missile crisis
- Tez No: 672290
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ BURAK DARICILI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Milli Savunma Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İstihbarat Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İstihbarat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Bu çalışma, bilişsel süreçler içerisinde işlenen bilginin karşılaşacağı bilişsel zorlukların istihbarat analizine nasıl bir etkide bulunacağını incelemektedir. İlk olarak bilişin ne olduğu tartışılmış ardından bilişsel süreçleri konu edinen bilişsel psikolojinin tarihsel süreçte nasıl geliştiği özetlenmiştir. Ardından, bilginin her bir parçasının bir dizi aşamalardan geçerek işlendiğini savunan bilgi-işlem teorisi ile algı, bellek ve düşünme süreci ve bu süreçlerin birbirleriyle ilişkisi incelenmiştir. İkinci bölümde, bilişsel süreçlerin istihbarat analizine getirdiği sınırlamalar tartışılmıştır. İstihbarat ve istihbarat analizine değindikten sonra bir zihin faaliyeti olan analizin önemine ve analizcinin psikolojisine vurgu yapılmıştır. Richards Heuer'in algı, bellek ve düşünme süreçleri üzerinden yaptığı saptamalarla istihbarat analizinin performansına etki edecek hatalar ve bilişsel eğilimler ortaya konulmuş ve bu noktada daha sağlıklı bir analiz için yapılması gerekenler ifade edilmiştir. Son bölümde ise elde edilen bulgularla istihbarat başarısızlığı olarak atfedilen Küba Füze Krizi üzerinden istihbarat analizlerinde görülen bilişsel hatalar incelenmeye çalışılmıştır. İstihbarat analizinin de bir zihin faaliyeti olduğu ve analistin zihinsel yetkinliklerine dayandığı düşüncesinden hareketle, analiz sürecini tanımlamak ve bu sürecin işleyişinde zihnin getirdiği sınırlılıkları ortaya koymak amaçlanmaktadır. Çalışma neticesinde bilişsel hataların kaçınılması güç olduğu ve istihbarat analizinde önemli bir yer edindiği saptanmıştır. Zihinsel engellerin anlaşılmasıyla daha isabetli ve yüksek performanslı bir istihbarat analizinin önü açılacaktır. Doküman incelemesinin kullanıldığı bu çalışmada olgusal ve yargısal veriler bilişsel psikoloji disiplininin yaklaşımlarını açıklayan temel metinlerden ve istihbarat analizini psikolojik düzlemde ele alan kitap ve makaleler üzerinden birincil ve ikincil kaynaklara dayanılarak yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study examines how the cognitive challenges will affect intelligence analysis as processed information in cognitive processes. After discussing what cognition is, it is summarized how cognitive psychology, which deals with cognitive processes, emerged and developed in the historical background. Then, the information processing approach stating that every piece of information is processed through a series of stages: perception, memory, the thinking process and the relationship with all these processes is studied. In the second part, the limitations of cognitive processes on intelligence analysis are discussed. After bringing up the intelligence and the intelligence analysis, the importance of analysis as a mental activity, and the psychology of the analyst is highlighted. Errors and biases that will affect the performance of the intelligence analysis have been revealed through the determinations made by Richards Heuer over the perception, memory and thinking processes and the things to be done for an accurate analysis have been expressed at this point. In the last section, the cognitive errors observed in the intelligence analysis were investigated through the Cuban Missile Crisis, which was attributed to the intelligence failure with the findings obtained. I is aimed to define the analysis process and reveal the limitations of the mind in the operation of this process, considering that intelligence analysis is also a mind activity and based on the analyst's mental competences. As a result of the study, it has been determined that cognitive errors are difficult to avoid and have an important place in intelligence analysis. Therefore, a more accurate and high-performance intelligence analysis will pave the way through understanding mental barriers. In this study, where document analysis is used, factual and judgmental data are made based on primary and secondary sources from basic texts describing the approaches of the cognitive psychology discipline and books and articles dealing with intelligence analysis on the psychological level.
Benzer Tezler
- Brute force launch vehicle ascent trajectory assessment with a novel vectorized simulator
Vektörize benzetici ile fırlatma araçlarının yükseliş yörüngesini kaba kuvvet değerlendirme
AHMET ENES YÜCEYURT
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİM RÜSTEM ASLAN
- İstihbarat analizinde belirsizlik faktörüyle çalışma yöntemleri ve bilimselliğin önemi
Methods of working with uncertainty in intelligence analysis and the importance of adopting a scientific approach
MEHMET EFE TUZCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Uluslararası İlişkilerHarp Akademileri KomutanlığıUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SIDDIK BİNBOĞA YARMAN
- Stratejik istihbarat kapsamında Milli Mücadele Döneminin değerlendirilmesi: Yüzbaşı Kemal Bey ve Mustafa Sagir olayları (1920-1922)
Evaluation of the National Struggle Period within the scope of strategic intelligence: Captain Kemal and Mustafa Sagir events (1920-1922)
KADİR AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kamu YönetimiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiKamu Politikası ve İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT DEMİREL
- Birleşik Arap Emirlikleri ve İsrail ilişkilerinin Orta Doğu bölgesine etkileri
Effects of United Arab Emirates and Israeli relations on the Middle East region
DAMLA BOSTANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGÜR TÖR
- Generating an assessment model for industry 4.0
Başlık çevirisi yok
SAMET GÜRSEV
Doktora
İngilizce
2019
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiMarmara ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCAN ÖZTEMEL