Deleuze'ün oluş kavramı çerçevesinde 2010 sonrası Türk sinemasında minör anlatılar
Minor narratives in post-2010 Turkish cinema in the context of the Deleuzian concept of becoming
- Tez No: 672958
- Danışmanlar: PROF. DR. LALE KABADAYI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Sahne ve Görüntü Sanatları, Philosophy, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Radyo-Televizyon ve Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
Yirminci yüzyıl çağdaş Fransız felsefesinin en önemli düşünürlerinden Gilles Deleuze, ikili ayrımlara ve olanın önceliğine dayanan aşkıncı ontolojilere karşı çıkarak, fiziksel dünyayı ve toplumsal fenomenleri oluş halinde kavrayan, dinamik ve içkinci bir ontoloji önermektedir. Bu ontolojiye uygun bir felsefe pratiğinin, sürekli yeni kavramlar üretmek ve bunları rizomatik kavramsal ağlar içerisinde birbiri ile ilişkilendirmek yoluyla hayata geçirilebileceğini öne süren Deleuze'ün, bu bağlamda dinamik oluş süreçlerini kuramlaştırabilmek için, yersizyurtsuzlaşma, kadın-oluş, hayvan-oluş, göçebe-oluş, sanat(sal)-oluş gibi kavramları geliştirdiği görülmektedir. Deleuze'ün iki ciltlik eseri; Sinema I: Hareket-İmaj ve Sinema II: Zaman-İmaj da, filmleri, bu içkinci oluş felsefesi içerisinde değerlendirerek bir sinema felsefesi öneren eserlerdir. Gilles Deleuze, sinema üzerine yazdığı bu eserlerde, filmlerin birer düşünce aracı olduğu tezinden yola çıkmaktadır. Bu doğrultuda filmlerde felsefi unsurlar bulunmasının yanı sıra, filmin kendisinin düşünen bir beyin olduğu, seyirciyle iletişimini de bu yolla kurduğu ve yeni felsefi kavrayışlar önerdikleri savunulmaktadır. Modern ve klasik sinemayı da düşünme ve düşünme biçimlerindeki farklar doğrultusunda tanımlayan Deleuze'ün bu iki sinema dönemi arasında önerdiği ayrımın, geliştirdiği minör ve majör edebiyat kavramlarıyla örtüştüğü görülmektedir. Bu çerçevede minör sinema, modern görsel anlatım tekniklerini kullanmakta ve minör edebiyatın niteliklerini yansıtmaktadır. Deleuze'ün sinema felsefesinden ve özel olarak da onun minör sinema kavramlaştırmasından hareketle, bu çalışmada, Türk sinemasında yer alan minör anlatı örnekleri ve bunların Deleuze'ün oluş felsefesi bağlamında geliştirdiği kavram dağarcığı ile ilişkilendirilip yorumlanma imkânları ele alınmaktadır. Anaakımın dışında yer alan yapım, anlatı ve karakterler niteliklerine sahip olmaları nedeniyle, 2010 sonrasında üretilmiş altı Türk filmi; Ben O Değilim (Tayfun Pirselimoğlu, 2013), Ana Yurdu (2015, Senem Tüzen), Tereddüt (2016, Yeşim Ustaoğlu), Daha (2017, Onur Saylak), Yuva (2018, Emre Yeksan) ve Sibel (2019, Çağla Zencirci, Guillaume Giovannetti) bu çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmada, sözü geçen filmlerin Deleuzecü kavramlara içkin bir anlatı biçimi benimsediği, oluş felsefesi ile doğrudan ilişkilendirilebileceği ve minör anlatı örnekleri olarak, majör sinemayı dönüşüme uğratma potansiyeline sahip olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
A prominent intellectual of twentieth century French philosophy, Gilles Deleuze opposes transcendent ontologies that rely upon dichotomies and prominence of the being, and suggests a dynamic and intrinsic ontology that grasps both the physical world and social phenomena in becoming. Deleuze argues that a philosophical practice in line with this ontological approach should seek to produce new concepts and relate them with each other within rhizomatic webs, and thus suggests conceps such as deterritorialization, becoming-woman, becoming-animal, becoming-nomad and becoming-art. In order to theorize dynamic processes of becoming. His two-volume study, Cinema I: The Movement-Image and Cinema II: The Time-Image, are works that reads cinematic works within the context of this philosophy of becoming and proposes a cinematic philosophy. In his works on cinema, Gilles Deleuze's departure point is the claim that films are tools for thinking. In this sense, beyond incorporating philosophical elements, films are argued to be thinking-brains in themselves, they are thought to communicate with the audience as such and offers new philosophical conceptions. Deleuze distinguishes modern and classical cinema through differences of their respective modes of reflecting and editing, and that distinction corresponds with his concepts of minor and major literature. Minor cinemas are thus those that use modern visual narrative techniques and reflect qualities of minor literature. In this work, with a theoretical background of Deleuze's cinematic philosophy, and more specifically his conception of minor cinema, cases of minor narratives in Turkish cinema and feasibility of interpreting them through the conceptual vocabulary developed through Deleuze's philosophy of becoming are analyzed. Six films; Ben O Değilim (I Am Not Him, 2013, Tayfun Pirselimoğlu), Ana Yurdu (Motherland, 2015, Senem Tüzen), Tereddüt (Clair Obscur, 2016, Yeşim Ustaoğlu), Daha (More, 2017, Onur Saylak), Yuva (The Nest, 2018, Emre Yeksan) and Sibel (2019, Çağla Zencirci, Guillaume Giovannetti) are sampled for this study since they have non-mainstream character in terms of their forms of production, narrative and character presentation. The study concludes that these movies appropriate a narrative form that is intrinsic in Deleuzian concepts, can be correlated with philosophy of becoming and, as examples of minor narratives, they have a potential to transform the major cinematic forms in Turkey.
Benzer Tezler
- Tepkimeli yüzey tasarımlarının Deleuze'ün kıvrım kavramı üzerinden okunması
Reading the responsive surface design approach through Deleuze's fold theory
ATAKAN YOLCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESİP ÖMER EREM
- Bir düzenleme alanı olarak yersiz yurtsuzluk: Pelin Esmer kurmaca filmleri
Nationality as a regulation area: Pelin Esmer fiction movies
EVİN ÖZTUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyo-TelevizyonAtatürk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHSİNE SEKMEN
- Yeni Türk sinemasında Deleuze'ün hareket-süre blokları ve oluş kavramı
Deleuze's movement-time blocks and becoming notion in new Turkish cinema
MEHMET SERDAR BÜYÜKPALA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ÖZGÜR
- The memory of time: Virtuality in Deleuze's philosophy
Zamanın hafızası: Deleuze felsefesinde gizillik kavramı
BURÇAK İSMET
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
FelsefeOrta Doğu Teknik ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YASİN CEYLAN