Ebul Said Ebul Hayr ve Hayyam ile Kadı Burhaneddin ve Nesimi'nin dörtlüklerinin mukayesesi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 673569
- Danışmanlar: PROF. DR. ÜZEYİR ASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu çalışmanın yapılma sebebi, İran ve Türk edebiyatının birçok açıdan ortak noktalarını yeniden gözden geçirerek bu iki ihtişamlı edebiyatın, hem mecazi hem ilahi aşkı yansıtabilen sanatı yani rubai ve tuyuğun karşılaştırılmasıdır. Yakın dönemlerde yaşayan hem şiirlerinde hem kendi hayatlarında fikirlerin izleri olan Ömer HAYYÂM ve Ebu Said EBU'L-HAYR olmak üzere iki İranlı şair, öte yandan İmadü'd-din NESÎMÎ ve Kadı BURHANEDDİN olmak üzere de iki Türk şairin hayatları, şiirleri ve özellikle de rubai ve tuyuğlarının değerlendirilmesi yapılmıştır. Yapılan çalışmaya yöntem ve içerik olarak bakıldığında Ömer HAYYÂM ile Kadı BURHANEDDİN, Ebu Said EBU'L-HAYR ile İmadü'd-din NESÎMÎ arasında müşterek bir bağ görülür. Hayyâm'ın daha nihilist, dünyayı eğlence mekânı olarak görerek şarap ve sevgili ile vakit geçirmesi; Kadı BURHANEDDİN'in her ne kadar sûfî bir dönemde yaşasa da tasavvufî konulara yer vermemesi, basit ve mecazî aşktan bahsetmesi bu iki şairin aynı yolda telaki etmesini sağlar. Diğer tarafta Ebu Said'in şeyh olması, sema meclislerinde irfanî şiirler söylemesi; Nesîmî'nin sûfî olması ve hayatı boyunca“ene'l-ḥaḳ”düşüncesini benimsemesi, bu iki şairin amacında -aynı dil ile ifade edilmemesine rağmen- benzerlikler olduğunu gösterir. Biz de bu çalışma çerçevesinde bu dört değerli şairin özellikle rubai ve tuyuğ konusunda karşılaştırılmasına çaba sarf ettik. Bu çalışmanın ilk bölümünün giriş kısmında rubainin ortaya çıkışı, Fars edebiyatında rubai, Fars edebiyatında rubai ve akabinde Türk edebiyatında rubai söyleyen şairler, Türk edebiyatında rubai söyleyen şairler hakkında bilgilere yer verilmektedir. İkinci bölümde Türk ve İranlı şairlerimiz üzerine değerlendirme çalışmamız mevcuttur. Üçüncü bölümde rubaide önemli unsurlar seçilerek onların değerlendirmesi yapılmıştır. Dördüncü bölümde rubaide bazı aşk ve tasavvuf gibi unsurlar hakkında rubailere yer verilmiş, beşinci bölümde ise rubai tahlili yapılmıştır. Altıncı bölümde rubailerin mukayesesi çalışılmıştır. Son bölümde de bu çalışmanın sonucuna yer verilmiştir. Bu çalışmanın çevrilme, değerlendirilme ve ana hatlarını takip edebilmek için Dehhodâ, Âbbâdîs, Mo'în, TDK, Ḳâmûs-i 'Arabî, Vâje-yâb, Kubbealtı gibi Farsça, Türkçe ve Arapça sözlükler ile çeşitli makalelerden faydalanıldığını belirtmek gerekir.
Özet (Çeviri)
This study is aim to reviewing two ancient Persian and Turkish literature but comparing one of common figure speech which are Rubai and Tuyug that represent spiritual and figurative love. Omer Hayyam and Ebu Said Ebul Hayr and the other side Kadi Burhaneddin and Imaduddin Nesimi who lived , in a relatively close period are utilized; not only their life but also their poems particulartly Rubai and Tuyug. According to the method and content Omer Hayyam and Kadi Burhaneddin adopted in their poems have common bonds with those of Imadaddin Nesimi and Ebu Said Ebul Hayr. Hayyam is a near-nihilist, thinking this world is just a place of joy and nothing is serious and leading a life of pleasure, drinking wine and passing time with lovers. On the other hand, Kadi Burhaneddin didn't have a Sufi point of view, even though he lived in a sophistic period, and focused on ordinary and figurative content and as well as Hayyam. On the contrary Ebu Said Ebul Hayr, a sheikh in Sema divans and spiritual poet, and Seyyed Nesimi, a Sufi and with a perspective of `enel-hak`, did not use the same language while having the same purpose. This study intends to compare their poems, in the form of Tuyug and Rubai. First chapter is based on how Rubai emerged, representing information about Persian and Turkish literature. Second chapter is about utilizing Persian and Turkish poets and third chapter discusses factors in rubai right. In forth chapter there is information about some factors in rubai such as Sufism and love. Fifth chapter is based on analyzing rubai. In the sixth and the last chapter, the Rubais of those great poets are compared. In this study in order to utilizing we use various Farsi, Turkish and Arabic dictionaries such as DEHKHODA, ABBADIS, MOEEN, TDK, KAMUS ARABI, VAJEHYAB and KUBBEALTI .
Benzer Tezler
- Hüseyin Baykara ve zamanı
Husain Baiqara and his time
CİHAN ORUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TarihDumlupınar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BASRİ KARADENİZ
YRD. DOÇ. DR. MUHAMMED BİLAL ÇELİK
- Reynold Alleyne Nicholson'ın Studies in Islamic Mysticism adlı eserinde Sufilere bakış tarzı
Reynold Alleyne Nicholson?s viewpoint on Sufis in his work Studies in Islamic Mysticism
AYSUN ALTUNEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA KÜÇÜK
- Hüsâmeddin Bidlîsî ve 'Müntehab-ı Şerh-i Gülşen-i Râz' isimli eserin tahkîk ve tahlîli
Husamuddin Bidlisi and Muntakhab-i Sharh-i Gulshan-i Raz (Text edition and study)
İPEK ŞENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECDET TOSUN
- Sultan Ebu Said devri Timurlu tarihi (1451-1469)
Timurid history in the time of Sultan Abu Said
HAYRUNNİSA ALAN
Doktora
Türkçe
1996
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ABDULKADİR ÖZCAN