Dijital dinin kuramsallaştırılması: Paradigmalar, terimler, sorular, konular ve yöntemler
The theorization of digital religion: Paradigms, terms, questions, topics and methods
- Tez No: 674214
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞEVKİ IŞIKLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, İletişim Bilimleri, Religion, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilişim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Bu tez, dijitalleşme sürecini göz önünde bulundurarak dijital din olgusunu teorik bir çerçeveye oturtmaya çalışmaktadır. Bir teori; tüm araştırmayı ve bilim yapma tarzını belirleyen mantıksal ön kabuller olan paradigma, terimler, araştırma soruları, konuları, araştırma yöntem ve tekniklerini içerir. Dijital din olgusu, yaklaşık çeyrek asırlık kısa bir geçmişe sahiptir ve bu yüzden araştırmacılar için ortak bir dijital din teorisi henüz oluşturulabilmiş değildir. Bu tezde dijital din olgusu, dijital beşeri bilimlerin yeni bir disiplini olarak tanımlanmaktadır. Dijital çağ; bilgisayar, mobil cihazlar, internet gibi dijital iletişim teknolojilerinin işlevlerindeki artışla toplumsal hayatın tüm boyutlarında hızlı ve derin bir dijitalleşme sürecini beraberinde getirmiştir. İletişim teknolojisinin ulaştığı düzey ve ortaya çıkardığı sonuçlar göz önüne alındığında dijitalleşmenin, muhafazakarlığın kaynağı ve koruyucusu olarak görülen dini dahi dönüştürdüğü müşahede edilmektedir. Dijitalleşme, geleneksel din tasarımında radikal değişimlere yol açmış, dinden dijital dine geçiş durumunun ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Geleneksel din tasarımı, dini pratikler ve örgütlenme biçimleri internet sonrası dönemin sanal platformlarında yeni boyutlar kazanmıştır. Yeni medya ve mobil uygulamalar dinin inanç, ibadet, cemaat vb. unsurları üzerindeki yerleşik dindarlık anlayışlarını önemli ölçüde etkilemiştir. Mevcut çalışmalar; dinin medyadaki görünümü, dini içerikli mobil uygulamalar, sosyal medya ve din ilişkisi gibi konular üzerine odaklanmış, dinin dijital görünümlerini parça parça ele alıp tasvir eden tekil çalışmalardır. Henüz üzerinde uzlaşılmamış, terim ve sorunları tespit edilmemiş, araştırma paradigması geliştirilmemiş emekleme aşamasındaki bir entelektüel alandır. Analitik yaklaşıma dayalı bu araştırmada dijital din, dijital beşeri bilimlere ait sosyo-teknik-dijital olgu olarak tanımlanmakta; dijital din terminolojisi, sorunları, dijital beşeri bilim paradigması ve araştırma teknikleri tasvir edilmektedir. Böylece“dijital din”araştırmaları için teorik bir çerçeve sunulmaktadır. Bilgisayarın hayatımıza girmesi ve kağıt kalemin dijitalleşmesiyle veriler 0 ve 1'lerden oluşmaya başlamış, telefonun internetle buluşmasıyla da mekana olan bağımlılığımız sonlanmış, istediğimiz yer ve zamanda iletişim kurup bilgiye ulaşabilir hale gelinmiştir. Yeni iletişim teknolojilerinin ve yeni medya araçlarının din üzerindeki etkisini anlamak dini geleneğe biraz alışılmadık bir bakış açısıyla bakılmasını gerektirmektedir. Sözlü kültürle başladığı yolculuğunda otoritesini yazının ve özellikle matbaanın icadı ile kısmen de olsa yazılı kültüre teslim eden dini metinler; radyonun ve devamında televizyonun evlerimize girmesi ile sesini ve görüntüsünü bize ulaştırmayı başarmış, internetle beraber ceplerimizdeki mobil uygulamalarda yerini almıştır. Bu cihazların yaygınlaşması ve içeriğindeki uygulamaların çeşitliliği dinin öğretilmesinde ve inanç temelli mesajların yayılmasında dijital platformların kullanışlılığını artırmıştır. Dijital rüzgarın etkisiyle görülmeye başlayan nesiller arası kopuş, dini değerlerin yeni nesillere nasıl aktarılacağına dair endişeleri beraberinde getirmiş, bu sorun pek çok araştırma ve makaleye konu olmuştur. Dijitalleşme bir süreçtir ve bu süreçte dinî terminoloji ve pratikleri de etkilemiştir. Web 3.0 teknolojisinin bireysel ve toplumsal hayata getirdiği“etkileşim”olgusu dinin, iletişim ve medya alanında her geçen gün daha fazla yer bulmasını sağlamış, yeni medyada algı ve temsil biçimini birçok açıdan etkileyerek yeni ve tartışmaya açık sonuçlar ortaya koymuştur. Kullanıcı odaklı din olgusunun gelişmesiyle aşama aşama siber uzama taşınan dini söylem, dijital din olgusu ile yeniden yorumlanmış, yeni iletişim teknolojilerinin dini tecrübe ve alışkanlıkların içine bu denli nüfuz etmesi çeşitli kaygılara yol açarak dinin geleneksel yapısını bozmakla eleştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis tries to place the digital religion phenomenon in a theoretical framework by considering the digitalization process. A theory; It includes the paradigm, terms, research questions, topics, research methods and techniques, which are the logical presuppositions that determine the whole research and the way of doing science. The phenomenon of digital religion has a short history of nearly a quarter of a century, so a common digital theory of religion for researchers has yet to be established. In this thesis, the phenomenon of digital religion is defined as a new discipline of digital humanities. The digital age; With the increase in the functions of digital communication technologies such as computers, mobile devices and the Internet, a rapid and deep digitalization process has been brought about in all dimensions of social life. Considering the level reached by communication technology and its results, it is seen that digitalization transforms even religion, which is seen as the source and protector of conservatism. Digitalization has led to radical changes in traditional religious design, leading to a transition from religion to digital religion. Traditional religious design, religious practices and forms of organization have gained new dimensions in the virtual platforms of the post-Internet era. New media and mobile applications have significantly affected the established understanding of religiosity on the religious, worship, community and similar elements of religion. Current studies; These are singular works that focus on issues such as the appearance of religion in the media, religious content mobile applications, social media and the relationship between religion, and take over and depict the digital aspects of religion piece by piece. It is an intellectual field in its infancy that has not yet been agreed, terms and problems have not been identified, and a research paradigm has not been developed. In this research based on analytical approach, digital religion is defined as the socio-technical-digital phenomenon of digital humanities; digital religion terminology, problems, digital humanities paradigm and research techniques are depicted. Thus, a theoretical framework for“digital religion”research is presented. With the introduction of the computer into our lives and the digitalization of the pen and paper, the data started to consist of 0 and 1, our dependence on the place ended with the connection of the phone with the internet, and we became able to communicate and access information whenever and wherever we wanted. Understanding the impact of new communication technologies and new media tools on religion requires looking at religious tradition from a somewhat unconventional perspective. Religious texts that gave their authority to the written culture, even partially, with the invention of writing and especially printing; With the introduction of the radio and subsequently the television into our homes, it succeeded in conveying its voice and image to us, and it took its place in mobile applications in our pockets with the Internet. The widespread use of these devices and the variety of applications in their content have increased the usefulness of digital platforms in teaching religion and spreading faith-based messages. The disconnection between generations, which started to be seen with the effect of the digital wind, brought concerns about how religious values will be transferred to the new generations, and this problem has been the subject of many researches and articles. Digitalization is a process and religious terminology and practices have also been influenced during this process. The phenomenon of“interaction”brought by Web 3.0 technology to individual and social life has enabled religion to find more place in the field of communication and media day by day, and by influencing many aspects of perception and representation in new media, it has revealed new and controversial results. Religious discourse, which gradually moved to cyberspace with the development of the user-oriented phenomenon of religion, was reinterpreted with the phenomenon of digital religion, and the penetration of new communication technologies into religious experiences and habits has been criticized for disrupting the traditional structure of religion by causing various concerns.
Benzer Tezler
- Conceptualizing a contemporary music performance with meditative musical features through influences of Shakuhachi music (Honkyoku) and Sufi music
Meditatif etkileri olan çağdaş bir müzik performansının Şakuhaçi müziği (Honkyoku) ve Sufi müziği etkileri ile kavramsallaştırılması
CANDAŞ UYGUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERAY ALTINBÜKEN
- Dinin dijital kültürdeki görünümleri üzerine sosyolojik bir inceleme: YouTube örneği
A sociological treatise on the presentation of religion in digital culture: The case of YouTube
FATMA ÇİÇEK
Doktora
Türkçe
2023
Dinİnönü ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARSLAN
- Geleneksel cemaatlerden sanal cemaatlere dinin medyada temsili: Hayalhanem YouTube örneği
Representation of religion in the media from traditional communities to virtual communities: The example of Hayalhanem YouTube
HANİFE TAŞKOPARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dinİstanbul Ticaret ÜniversitesiMedya Ve İletişim Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SENA AYDIN
- Dijital dünyada değişen din anlayışı
Changing understanding of religion in the digital word
NESLİHAN HOCAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL DEMİREZEN
- Postmodern dijital kültürde dini topluluklar ve otorite
Religious communities and authority in postmodern digital culture
YUNUS ERGEN
Doktora
Türkçe
2022
DinSelçuk ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NEJAT ÖZÜPEK