Geri Dön

İlaç suistimali ile ilgili suçların eczaneler düzeyinde irdelenmesi

Başlık çevirisi mevcut değil.

PDF İndir

  1. Tez No: 674828
  2. Yazar: ELNAR MAMMADOV
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP TÜRKMEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Adli Tıp, Eczacılık ve Farmakoloji, Uyuşturucu Alışkanlığı ve Alkolizm, Forensic Medicine, Pharmacy and Pharmacology, Drug Addiction and Alcoholism
  6. Anahtar Kelimeler: Adli eczacılık, İlaç suistimali, Sahte reçete, Sistemsel boşluklar, Forensic pharmacy, Drug abuse, Fake prescription, Systematic loopholes
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
  10. Enstitü: Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 104

Özet

Bir hasta eczaneden ilaç temin etmesi için temelde hekim ve eczacı olmak üzere iki meslek grubu ile iletişim kurmaktadır. 18. yy başına kadar birbirinin içerisinde yer alan meslek grupları olsa da, modern zamanda eczacılık gelişmelerle birlikte mesleki sınırları tam olarak ortaya konulmuş ve sağlık ekibinin vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Bu süreçte tüm meslek gruplarında olduğu gibi eczacılık mesleğinde de adli olaylar meydana gelmektedir. Bunlardan birkaçı sahte reçete, reçetede tahrifat, başka kaynaktan elde ettiği ilaçları satmaya çalışmak, eczane soygunu vb.'dır ve ülkemizde bu alanda yapılmış sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ilaç suistimali ile ilgili suçların eczaneler düzeyinde irdelenmesi, suç tiplerinin, karşılaşılma sıklıklarının, işleniş biçimlerinin, suça fırsat veren sistemsel boşlukların ve bu tür suçlara karşı alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma anket yoluyla, Şubat 2020-Eylül 2020 tarihleri arasında, Eskişehir İl sınırları dahilinde yer alan 14 ilçede uygulanarak elde edilen verilerin karşılaştırmalı analizi, reçete sahtekarlığının doğasının, mevcut ilaçlara erişilebilirlik, reçetelenme kuralları ve ilaçların organizasyonu gibi büyük ölçüde yerel ilaç dağıtımı hakkında bilgi edinilmesine yönelik hazırlanmıştır. Elli iki sorudan oluşan bu anket toplam 137 eczane çalışanına uygulanmış elde edilen bulgular Microsoft Excel programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Anket çalışmaları neticesinde elde ettiğimiz veriler 9. Bölge Eskişehir Eczacı Odasına bağlı eczanelerde son 5 yıl içinde karşılaşılan 184 olguda toplam 18 farklı ilaç markasının suistimal şüphesi ile bildirildiği belirlenmiştir. İlaç markası bazında en sık rastlanan ilk beş ilacın“Lyrica”(%42),“Xanax”(%16), Neurontin (%11), Regapen (%8) ve Rivotril (%7) (n=184) olduğu, ilaç etken maddesi olarak ise ilk sırada Pregabalinin (%52, n=96) öne çıktığı ve bu ilacın çeşitli markalarda piyasada yer aldığı belirlenmiştir. İkinci sırayı Alprazolam (%16, n=30) ve üçüncü sırayı da iki farklı marka ile Gabapentin (%12, n= 22) aldığı belirlenmiştir. Tüm veriler içinde ilaç markaları ve/veya etken maddeleri farmasötik açıdan ele alındığında, çoğunun merkezi sinir sistemi (MSS) etkili olduğu ve bağımlılık amaçlı olduğu (%99 n=183), sadece bir ilaç için (Beloc Zok) ekonomik açıdan böyle bir suça başvurulduğu düşünülmektedir. Çalışmamızda elde edilen verilere göre, karşılaşılan adli olgularda şüpheli kişilerin mesleki durumlarının %70,8'inin (n=97) işsiz olduğu, ikinci sırada ise kamu çalışanlarının yer aldığı görülmüştür. Suistimal olgularında en sık kullanılan yöntemin“sahte reçete kullanımı”(%54,7 (n=75)) olduğu belirtilmiştir. Katılımcıların %30,7'sinin (n=42)“reçetesiz ilaçlar”yolu ile, %10,2'sinin (n=14)“tahrifatlı reçeteler”yolu ile, %2,2'si (n=3) ise“ilaç çalarak”, %2,2'sinin (n=2) ise "siyasal makam gücü kullanmak yolu ile ilaçlara ulaşmak istedikleri görülmektedir. Gerçek hayatta bağımlılık ile ilgili verilerin çoğu vaka raporlarından veya bağımlı popülasyonla ilgili epidemiyolojik çalışmalardan elde edilen gözlemlerden gelmektedir. Kontrole tabi ilaçlar başta olmak üzere tüm ilaçlara yasadışı yollarla erişmek suçu önemli bir halk sağlığı ve güvenliği sorunudur. Suistimale konu olabilecek ilaç grupları gerek hayvanlarda gerekse insanlar üzerinde klinik öncesi veya klinik çalışmalarla belirlenmiş olsa da gerçek hayatta durum oldukça komplikedir. Literatürde çalışmamıza yakın araştırmalar göstermiştir ki; benzodiazepinler, metilfenidat, buprenorfin, morfin ve kodein analjezikleri veya tramadol gibi opioid analjezikler en sık suistimali bildirilen ilaçlar arasında yer almaktadır. Sonuçta pregabalin, gabapentin alprazolam, klonazepam, flunitrazepam, metilfenidat, etken maddeli ilaçların sadece elektronik reçete ile elektronik imza kullanılarak düzenlenmesinin sahte reçetelerle yapılacak suistimallerin önüne geçebileceği öngörülmektedir. Bildiğimiz kadarıyla bu çalışma, serbest eczane ağlarının katılımı yoluyla sağlık hizmetinin önemli bir ayağını oluşturan eczaneler düzeyinde irdelenmesi, suç tiplerinin, karşılaşılma sıklıklarının, işleniş biçimlerinin, suça fırsat veren sistemsel boşlukların ve bu tür suçlara karşı alınması gereken tedbirlerin belirlenmesine yönelik ilk ulusal çalışmadır.

Özet (Çeviri)

A patient communicates with two professional groups, mainly a doctor and a pharmacist, in order to obtain medicine from the pharmacy. Although there were occupational groups within each other until the beginning of the 18th century, in modern times, with the developments in pharmacy, professional boundaries have been fully revealed and it has become an indispensable part of the healthcare team. In this process, forensic cases occur in the pharmacy profession as in all profession groups. Some of them are fake prescriptions, falsification of prescriptions, trying to sell drugs obtained from other sources, pharmacy robbery, etc. and there are limited studies in this field in our country. The aim of this study is to examine the crimes related to drug abuse at the pharmacy level, to determine the types of crimes, the frequency of occurrence, the way they are committed, the systemic gaps that allow crimes and the measures to be taken against such crimes. Comparative analysis of the data obtained through the survey questionnaire applied in 14 districts within the boundaries of Eskişehir Province between February 2020 and September 2020 is prepared towards learning about the nature of prescription fraud, the accessibility to available drugs, prescribing guidelines and the organization of drugs, to a mass local drug distribution, such as the organization of drugs. This questionnaire, consisting of 52 questions, was applied to a total of 137 pharmacy employees, and the findings were evaluated using Microsoft Excel program. The data we obtained as a result of the survey studies determined that 18 different drug brands were reported with suspicion of misconduct in 184 cases encountered in the last 5 years in pharmacies affiliated to the 9th Region Eskişehir Chamber of Pharmacists. It has been revealed that the first five drugs that are the most common ones on the basis of the drug brand were“Lyrica”(42%),“Xanax”(16%), Neurontin (11%), Regapen (8%) and Rivotril (7%) (n = 184). Pregabalin (52%, n = 96) stands out as the active ingredient and this drug is marketed in various brands. It was determined that Alprazolam (16%, n = 30) ranked second and Gabapentin with two different brands (12%, n = 22) took the third place. Among all the data, when drug brands and / or active ingredients are considered from a pharmaceutical perspective, most of them are central nervous system (CNS) effective and addictive (99% n = 183), only one drug (Beloc Zok) is considered to have an economical reason for such a crime being committed. According to the data obtained in our study, it was seen that 70.8% (n = 97) of the suspicious people were unemployed and public employees took the second place. It was revealed that the most frequently used method in cases of abuse was“fake prescription use”(54.7% (n = 75)). It has been found out that 30.7% of the participants (n = 42) wanted to reach out drugs by using the method of“non-prescription drugs'', 10.2% (n = 14) of them through ”falsified prescriptions", 2.2% (n = 3) of them by stealing medicine, and 2.2% (n = 2) by using political authority. Much of the data on addiction in real life comes from case reports or observations from epidemiological studies of addicted populations. The crime of illegally accessing all medicines, especially medicines subject to control, is an important public health and safety problem. Although the drug groups that may be subject to abuse have been determined in preclinical or clinical studies on both animals and humans, the situation in real life is quite complicated. Studies close to our study in the literature have shown that; benzodiazepines, methylphenidate, buprenorphine, morphine and codeine analgesics or opioid analgesics such as tramadol are among the most frequently reported drugs. As a result, it is predicted that only the regulation of pregabalin, gabapentin alprazolam, clonazepam, flunitrazepam, methylphenidate and active ingredient drugs by using electronic prescription and electronic signature can prevent abuse to be made with fake prescriptions. As far as we know, this study is the first national study the healthcare system at the level of pharmacies, which constitute an important part of healthcare services, through the participation of free pharmacy networks, to determine the types of crime, the frequency of occurrence, the way they are committed, the systemic gaps that allow crime and the measures to be taken against such crimes.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    803466

    Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde gabapentinoidlerin suistimali ve eşlik eden yasadışı madde kullanımının toksikolojik değerlendirilmesi

    Toxicological evaluation of gabapentinoids abuse and concomitant illegal substance use in individuals with substance use disorder

    İNCİ SAĞLAM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Adli TıpEge Üniversitesi

    Bağımlılık Toksikolojisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YUSUF KURTULMUŞ

  2. Tez No

    716258

    Hipertansiyon hastalarının geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemleri kullanımına ilişkin bilgi ve tutumları

    Knowledge and attitudes of hypertension patients regarding the use of traditional and complementary medicine methods

    SUAT KOÇ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Aile HekimliğiHarran Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞENAY KOÇAKOĞLU

  3. Tez No

    424514

    İnteraktif makine öğrenmesi kullanılarak, aktör-metâ ilişkisinin analizi ile sağlık geri ödeme sistemlerinde proaktif suistimal tespiti modeli

    An interactive machine-learning-based electronic fraud and abuse detection system in healthcare insurance

    İLKER KÖSE

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGebze Teknik Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET GÖKTÜRK

  4. Tez No

    753249

    Psikoaktif maddelerden mefedronun antikolinerjik etkinliğinin in vitro araştırılması

    In vitro investigation of anticholinergic efficacy of mephedrone, a psychoactive substance

    BEGÜM YURDAKÖK DİKMEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Adli TıpAnkara Üniversitesi

    Disiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİT SİNAN SÜZEN

  5. Tez No

    707458

    Gereksiz ilaç kullanımı ve ilaç suistimalinin önlenmesinde klinik eczacının rolü

    The role of the clinical pharmacist in prevention of unnecessary medication and drug abuse

    İSA BADUR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eczacılık ve Farmakolojiİstanbul Medipol Üniversitesi

    Klinik Eczacılık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BARKIN BERK

Geri Dön