Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde gabapentinoidlerin suistimali ve eşlik eden yasadışı madde kullanımının toksikolojik değerlendirilmesi
Toxicological evaluation of gabapentinoids abuse and concomitant illegal substance use in individuals with substance use disorder
- Tez No: 803466
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF KURTULMUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Adli Tıp, Forensic Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bağımlılık Toksikolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 54
Özet
Ülkemizde ve dünyada gabapentinoidler (gabapentin ve pregabalin) yaygın bir şekilde reçete edilmektedir. Ancak bağımlılık yapıcı psikoaktif etkileri nedeniyle kötüye kullanımı hızla artmakta, karaborsada ve internette dahi satışı yapılmaktadır. Farmakovijilans veritabanları her iki gabapentinoide bağlı kötüye kullanım, bağımlılık, hayatı tehdit eden intoksikasyon ve ölümler konusunda uyarılarda bulunmaktadır. Gabapentinoidler, Amerika Gıda ve İlaç Dairesi (Food and Drug Administration-FDA) tarafından“Kontrollü Kullanılması Gereken Maddeler V”listesine, İngiltere'de ise“C Sınıfı Kontrollü Maddeler”listesine dâhil edilmiştir. Ülkemizde ise pregabalin etken maddeli ilaçlar 01.04.2019 tarihinde''Yeşil Reçete İle Verilmesi Gereken İlaçlar'' listesine alınmıştır. Gabapentin içerenler ise normal reçeteyle verilmesi gereken kontrole tabi ilaçlar kapsamındadır. Ancak bu yasal düzenlemelere rağmen artış devam etmektedir. Bu yüksek lisans tezinde; madde kullanım bozukluğu tanısı/şüphesi ile Manisa ve çevresinden Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi'ne başvuran bireylerin idrar örnekleri pregabalin (PGB), gabapentin (GBP) ve eşlik eden diğer maddeler açısından değerlendirilmiştir. Psikoaktif etkileri nedeniyle bireylerin performansını etkileyen, gabapentinodlerle ilgili farkındalığın arttırılması, medikal yaklaşımlarda kontrollü ve dikkatli kullanımın sağlanması, adli birimlerle ortak işbirliği içinde bir prosedür oluşturarak daha standardize uygulamaların ortaya konmasına katkıda bulunulması amaçlanmıştır. Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi Toksikoloji Laboratuvarında rutin olarak yüksek çözünürlüklü kütle spektrometresi (HRLCMS/MS-Orbitrap) ile idrar numunesinde yasal ve yasadışı maddelerin analizi yapılmaktadır. Çalışmamızda laboratuvar informasyon sistemi (PROLIS) üzerinden Temmuz 2021-Temmuz 2022 yılı içerisinde Madde Kullanım Bozukluğu şüphesi/tanısı olan kişilere ait analiz sonuçları, SPSS.025 ile, yaş, cinsiyet, yıllara göre dağılım, eşlik eden diğer yasadışı maddeler gibi değişkenler üzerinden medikolegal olarak değerlendirilmiştir. Pregabalin ve gabapentin analizi yapılan 18-45 yaş arası 10328 olgu taranmış, 10300 geçerli örnek değerlendirilmiştir. Olguların %93,8'u (n=9687) erkektir ve %44,8 (n=4624)'i 25-34 yaş aralığındadır. Olguların %47,1'i (n=4863) 2021 yılına, %52,9'u (n=5465) ise 2022 yılına aittir. Örneklerin %74,5 (n=7678)'i adli, %21,1 (n=1344)'i klinik olgulardır. Olguların %18,9 (n=1943)'unda pregabalin, %5,3 (n=546)'ünde gabapentin pozitiftir. Gabapentinoid pozitif olgularda yaş ortalaması 28±6,69'dur. 2021 yılında analiz edilen 4835'inde pregabalin pozitifliği %15,9 (n=769) iken, 2022'nin ilk altı ayındaki 5465 örnekte %21,4 (n=1174) bulunmuştur. Gabapentin pozitiflik oranı ise sırasıyla %2,7 (n=129) ve 7,6 (n=417) 'dir. Hem pregabalin hem de gabapentin için 2021 ve 2022 yılları arasında anlamlı fark vardır (p
Özet (Çeviri)
Gabapentinoids (gabapentin and pregabalin) are widely prescribed but their addictive psychoactive effects have led to increasing abuse, it is even sold on the black market and web. Pharmacovigilance databases warn of abuse, addiction, life-threatening intoxication, and death from both gabapentinoids. Gabapentinoids are on the“Controlled Substances V”list by the U.S. Food and Drug Administration(FDA), and“Class C Controlled Substances”list in the UK. In Turkiye, drugs with pregabalin active ingredients were put on the list of“Green Drugs to be Given by Prescription”on 04/01/2019. Drugs containing gabapentin are considered controlled drugs, requiring a prescription. Despite precautions, abuse is escalating. In this master's thesis; Urine samples of individuals who came to Manisa Mental Health and Diseases Hospital(MRSH) from Manisa and surroundings with the diagnosis/suspicion of substance use disorder were evaluated retrospectively in terms of pregabalin (PGB), gabapentin (GBP) and accompanying substances. It is aimed to increase awareness about gabapentinoides, which affect users via psychoactive effects, to ensure a medically controlled and careful approache, and contribute to practices by establishing procedure in cooperation with forensics units. In MRSH Toxicology Laboratory, analysis of legal and illegal substances in urine samples are routinely performed with high resolution mass spectrometry(HRLCMS/MS-Orbitrap). In our study, analysis results of individuals suspected/diagnoed with substance use disorder between July,2021 and July,2022 were retrospectively scanned through the laboratory system(PROLIS). Results were evaluated medicolegally with SPSS.025 on variables such as age, gender, distribution by years, and accompanying illegal substances. 10,328 cases aged between 18-45 years were analyzed for pregabalin and gabapentin were screened, 10,300 valid samples were evaluated. 93.8%(n=9687) of cases were men and 44.8%(n=4624) were in 25-34 age range. 47.1%(n=4863) of cases belong to 2021 and 52.9%(n=5465) to 2022. 74.5%(n=7678) of samples were forensic cases and 21.1%(n=1344) were clinical cases. Pregabalin was positive in 18.9%(n=1943) and gabapentin in 5.3%(n=546) of cases. The mean age in gabapentinoid positive cases was 28±6.69 years. While pregabalin positivity was 15.9%(n=769) in 4835 when analyzed in 2021, it was 21.4%(n=1174) in 5465 samples in the first six months of 2022. Gabapentin positivity rate was 2.7%(n=129) and 7.6(n=417), respectively. There is a significant difference between 2021 and 2022 for both pregabalin and gabapentin(p
Benzer Tezler
- Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde transteoretik model temelli motivasyonel görüşmenin öz yeterlilik ve inanç algılarına etkisi
The self-efficacy and perceptions of transtheoretical model-based motivational interviewing in patients with substance use disorder
HÜSEYİN ÇAPUK
- Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde öz şefkatin damgalanma düzeyine etkisi
The effect of self-compassion on stigma level in individuals with substance use disorder
EMEL ÖZMEN
- Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde öz-etkililik, algılanan sosyal destek ve psikopatinin incelenmesi
Investigation of self-effectiveness, perceped social support and psychopathy in individuals with substance use
SERAY TUĞÇE ALTINDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Hemşirelikİstanbul Okan ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OYA GÜÇLÜ
- Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde inflamatuvar süreç ve beslenme durumunun değerlendirilmesi
Evaluation of inflammatory process and nutritional status in individuals with subtance USE disorders
MURAT URHAN
Doktora
Türkçe
2017
Beslenme ve DiyetetikGazi ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAKBULE GEZMEN KARADAĞ
- Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde sınır (borderline) kişilik özelliklerinin kendine zarar verme ve intihar davranışları üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi
Exploration of the effect of borderline personality disorder on self-injuring and suicidal behaviors in individuals with substance use disorders
SUZAN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hemşirelikİstanbul Arel ÜniversitesiHemşirelik Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PERVİN TUNÇ