Beliren yetişkinlik döneminde kimlik biçimlenme süreçlerinin iyi oluşa etkisinin öyküsel kimlik yaklaşımı ile incelenmesi: Karma bir araştırma
Examination of the effects of identity formation processes on well-being in emerging adulthood using the narrative identity approach: A mixed research
- Tez No: 676486
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA OTRAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 246
Özet
Bu çalışmada, kimlik biçimlenme süreçlerinin psikolojik iyi oluşa olan etkisi öyküsel kimlik modeli yaklaşımı çerçevesinde ele alınmıştır. Araştırma problemin daha bütüncül ve detaylı bir şekilde incelemek için açımlayıcı sıralı desene göre yapılandırılan mevcut araştırma nicel ve nitel olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır. Nicel aşamada ilk olarak Hallford ve Mellor (2017) tarafından geliştirilen Öyküsel Kimlik Farkındalığı Ölçeği'nin (ÖKFÖ) Türkçe'ye uyarlama çalışması gerçekleştirilmiştir. Uyarlama çalışması kapsamında 534 üniversite öğrencisine ulaşılmış ve yapılan analizler sonucunda ÖKFÖ'nün bilimsel araştırmalarda güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olarak kullanılabilir olduğu belirlenmiştir. Nicel aşamanın ikinci adımı olarak öyküsel kimlik tutarlığının, özgün benlik, stresle başa çıkma tarzları ve psikolojik iyi oluş değişkenleri arasındaki aracılık rolü incelenmiştir. Çalışma grubunu, farklı üniversitelerde öğrenim gören 621 üniversite öğrencisi ( K=442, E=174) oluşturmaktadır. Bu aşamada veri toplama araçları olarak Öyküsel Kimlik Farkındalığı Ölçeği, Özgün Benlik Ölçeği, Başa Çıkma Tarzları Ölçeği ve PERMA Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan istatiksel analizler neticesinde öyküsel kimlik tutarlılığının psikolojik iyi oluşu anlamlı düzeyde yordadığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda öyküsel kimlik tutarlılığının, hem özgün benlik düzeyi ile psikolojik iyi oluş arasında hem de stresle başa çıkma tarzları ile psikolojik iyi oluş düzeyleri arasında kısmi aracılık rolü olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel aşamasında kimlik biçimlenme sürecinde kişisel deneyimlerin rolü incelenmiştir. Araştırmanın bu kısmı, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan anlatı araştırmasına göre biçimlendirilmiştir. Bu kapsamda, araştırmanın nicel aşamasında yer alan katılımcılardan psikolojik iyi oluş düzeyleri yüksek ve gönüllü olan 15 öğrenci (K=9, E= 6) ile yaşam öyküsü görüşmesi gerçekleştirilmiştir. Nitel veriler için yapılan tematik analizler doğrultusunda öz olay bağlantıları, büyüme ve duygusal akış temaları olmak üzere üç ana tema belirlenmiştir. Elde edilen tema ve alt temaların içerikleri detaylı bir şekilde sunulmuştur. Tematik analiz sonuçlarına göre bireyin yaşam öyküsünde diğerlerine göre öne çıkan kişisel deneyimlerine ilişkin anlamlandırma ve yorumlama süreçlerinin kimlik biçimlenme sürecini etkilediği ve aynı zamanda mevcut kimlik özelliklerini yansıttığı görülmüştür. Nitel veri analizi için MAXQDA 12 paket programı, nicel veri analizleri için de SPSS 22 ve AMOS 20 programları kullanılmıştır. Araştırmanın nicel ve nitel bulguları ayrı bir şekilde özetlenip ilgili alan yazın doğrultusunda tartışılmıştır. Daha sonra nicel ve nitel aşamanın sonuçları birlikte ele alınıp alan yazın çerçevesinde genel değerlendirme yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the effect of identity formation processes on psychological well-being was discussed within the framework of the model of narrative identity. Exploratory sequential design was used to examine the research problem in a more holistic and detailed way. In this context, the current research consists of two stages; quantitative and qualitative. The Turkish version of the Awareness of Narrative Identity Questionnaire (ANIQ) developed by Hallford and Mellor (2017) was performed at the quantitative stage. Within the scope of study, 534 university students were reached and the analyzes conducted found that the ANIQ can be used as a reliable and valid measurement tool in scientific research. In the second step of the quantitative stage, the mediating role of narrative identity consistency between the original self, coping strategies for stress and psychological well-being variables was examined. The study group consisted of 621 university students (F=442, M=174) studying at different universities. At this stage, the Awareness of Narrative Identity Questionnaire, the Authentic Self Scale, the Coping Styles Scale and the PERMA Scale were used as data collection tools. Statistical analyzes showed that the consistency of narrative identity significantly predicted psychological well-being. In addition, it was found that the consistency of narrative identity played a partial mediating role both between authentic self level and psychological well-being, as well as between coping strategies for stress and psychological well-being. At the qualitative stage of the research, the role of personal experiences in the identity formation process was examined. This part of the research was shaped according to narrative research, one of the qualitative research methods. In this context, life history interviews were conducted with 15 volunteer university students (F=9, M= 6) who participated in the quantitative phase of the study and had high levels of psychological well-being. Following the thematic analyses carried out to obtain the qualitative data, three main themes were determined; self-event connections, growth and affective sequence themes . The contents of the resulting themes and sub-themes were presented in detail. According to the results of the thematic analyses, it was found that the individual's sense-making and interpretation processes of the personal experiences, which stand out in the life story compared to others, affect the identity formation process as well as reflect the existing identity characteristics. MAXQDA 12 software program was used for qualitative data analysis and SPSS 22 and AMOS 20 programs were used for quantitative data analysis. The quantitative and qualitative findings of the research were summarized separately and discussed in accordance with the relevant literature. Later, the results of the quantitative and qualitative stages were discussed together and a general evaluation was performed within the framework of the literature.
Benzer Tezler
- Yetişkinliğe geçişte kimlik biçimlenmesi ve eylemlilik: Bireyleşme sürecinde iki gelişimsel kaynak
Identity formation and agency in transition to adulthood: Two developmental rotes in the individualization process
HASAN ATAK
Doktora
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE GÜL KAPÇI
- Beliren yetişkinlik döneminde kimlik statüleri ve başa çıkma stratejileri ilişkisinin incelenmesi
The relationship between identity status and coping strategies among emerging adulthood
EBRU ERGİN
- Beliren yetişkinlik döneminde algılanan ebeveynlik tutumları ile kimlik statüleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relation between perceived parental attitudes and identity statuses in emerging adulthood period
MERVE GÜRCAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiUfuk ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAHŞAN BALAMİR BEKTAŞ
- Basic psychological needs satisfaction and identity statuses across two social contexts in emerging adulthood
Beliren yetişkinlik döneminde temel psikolojik ihtiyaçların karşılanmasının ve kimlik statülerinin iki sosyal çevrede incelenmesi
PINAR ERÇELİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
PsikolojiÖzyeğin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYFER DOST GÖZKAN
- Beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin bağlanma stilleri, kimlik statüleri ve kişilik özelliklerinin incelenmesi
Examination of attachment styles, identity status and personality traits of individuals in emerging adulthood
MUSA EROĞLU