Gagauz konuşma dili: Kıpçak kasabası örneği
Spoken Gagauz: The town of Kıpçak
- Tez No: 676576
- Danışmanlar: PROF. DR. NURETTİN DEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Gagauzca, konuşma dili, Kıpçak kasabası, fonoloji, leksikoloji, Gagauz, spoken language, town of Kıpçak, phonology, lexicology
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 227
Özet
Gagauz yazı dili XX. yüzyılda konuşma dili temelinde gelişmeye başlamıştır. Bugüne kadar Gagauzca üzerine yapılan gramer araştırmaları ve makalelerin çoğu yazılı metinlerden hareketle yapılmıştır. Yazı geleneği yeni olduğu için konuşma dili Gagauzcanın esas şeklidir. Bugünkü konuşurların çoğu okulda anadili eğitimini almamış, bu yüzden genelde yazı diline hakim değildir. Bu çalışma, Moldova Cumhuriyeti Gagauzya Özerk Bölgesi Kıpçak kasabasında konuşulan Gagauzcanın tipik özelliklerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Kıpçak'ta alan araştırması sırasında derlenen malzemeden hareketle konuşma dilinin ses envanteri çıkarılmış, fonemleri ve varyantları tespit edilmiş, parçalarüstü birimler ele alınmış, ses değişimleri betimlenmiştir. Konuşma dilinin leksikolojik özellikleri ortaya çıkarılmış, farklı dillerden alınan kopya kelimelerin tasnifi yapılmıştır. Ünlülerin vurgusuz hecelerde indirgenmesi, farklı nedenlerden meydana gelen değişken ünlü uzunluğu, hece ve ses düşmeleri, çeşitli ses nöbetleşmeleri, süre, durak ve vurgu gibi parçalarüstü birimlerin anlam ayırıcı olabilmesi, konuşma dilinin fonetik ve fonolojik özellikleridir. Başta Rusça olmak üzere yabancı dillerden kopyalanan kelime ve yapıların yaygın bir şekilde kullanımı konuşma dilini standart yazı dilinden ayıran ana karakteristiklerden biridir.
Özet (Çeviri)
Gagauz written language began to develop on the basis of spoken language in the XX century. Most of the grammatical research and articles on the Gagauz language have been based on written texts. Since the writing tradition is new, the spoken language is the main form of Gagauz. Most of today's speakers have not received training in their native language at school, so they generally do not have a good command of the written language. This study was carried out to determine the typical characteristics of Gagauz language spoken in Kıpçak town (Autonomous Territorial Unit of Gagauzia, Republic of Moldova). Based on the material compiled during field research in Kıpçak, a sound inventory of the spoken language was made, its phonemes and variants were determined, the suprasegmental units of language were discussed, and the sound changes were described. Lexicological features of the spoken language were revealed, and a classification of words copied from different languages was made. Vowel reduction in unstressed syllables, variations in vowel length (occurring for a variety of reasons), syllable and sound omissions, various sound alternations, and suprasegmental units such as duration, pause, and stress which make a difference in meaning, are the phonetic and phonological features of the spoken language. One of the main characteristics that distinguishes the spoken language from the standard written language is the widespread use of words and structures copied from foreign languages, especially Russian.
Benzer Tezler
- Yunanistan Kumçiftliği (Orestiada) Gagauzları (tarih, dil ve kültür)
Gagauzes of Greece in Kumçiftliği (Orestiada) (history, language and culture)
EVRİM KAŞIKÇI
Doktora
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Trakya ÜniversitesiBalkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET GÜNŞEN
- Gagauz fıkraları ve fıkra tipleri
Jokes of Gagauz and joke tures
MİRZA POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
- Balkan Türkleri çağdaş şiirinde milli temalar üzerine bir araştırma
Balkan Turks in contemporary poetrya research on national themes
CANSU AYVACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL TURAN KALLİMCİ
- Bugünkü Oğuz Türkçesi (Tarihî-karşılaştırmalı dil bilgisi)
Present Oghuz Turkic (Historical-comparative grammar)
HABİBE HALİBRYAM
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖNER
- Türkiye'nin Gagauzya politikası
Gagauzia policy of Turkey
FATİH AKTEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerTrakya ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEKİR YÜKSEL HOŞ