Yunanistan Kumçiftliği (Orestiada) Gagauzları (tarih, dil ve kültür)
Gagauzes of Greece in Kumçiftliği (Orestiada) (history, language and culture)
- Tez No: 699401
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET GÜNŞEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Uluslararası İlişkiler, Folklore, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Balkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 334
Özet
Bu çalışmanın amacı Osmanlı Devleti fiilen son bulup 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti kurulana kadar Edirne ve çevresinde yaşayan Gagauz toplumunun Yunanistan'a yaptıkları göç sonrası tarihlerine ışık tutmak ve Yunanistan vatandaşı olarak yaşamlarını sürdürürken ortaya koydukları dil ve kültür özelliklerini tespit etmektir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan kültür analizi biçiminde desenlenmiştir. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örneklem yöntemlerinden kartopu veya zincir örneklem olarak adlandırılan yaklaşım kullanılmıştır. Bu doğrultuda araştırmada kullanılan veriler Edirne şehrinin sınır komşusu ve Yunanistan'daki Gagauzların önemli yerleşim alanlarından olan Kumçiftliği (Orestiada) ve çevresinde yaşayan, Türkçe konuşabilen ve doğum yılları 1927 ile 1972 yılları arasında değişen 6 kadın 11 erkek toplam 17 Gagauz katılımcıdan elde edilmiştir. Bahse konu veriler Trakya Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu onayı ile 2.12.2016-16.02.2020 tarihleri arasında gerçekleştirilen saha araştırmalarında, sahada veri toplama yöntemlerinin iki temel yaklaşımı olan görüşme ve gözlem yöntemleri kullanılarak elde edilmiştir. Ancak çalışma sürecinde küresel salgınla ortaya çıkan ulusal mesafe uygulamaları ve uluslararası sınır kapılarının kapatılması gibi yaptırımlar, araştırma sahasına gitmek için gerekli şartların tekrar oluşup oluşmayacağı veya oluşacaksa ne zaman oluşacağı konusundaki belirsizlikler, söz konusu araştırmanın veri toplama yöntem ve araçlarında farklı yaklaşımların da devreye sokulmasını zorunlu hâle getirmiştir. Bu bağlamda saha araştırmalarından elde edilen verilere ek olarak cep telefonu, çoklu sanal ortam görüntülü toplantıları, sanal ortam müzik ve görüntü kayıtlarının indirilerek incelenmesi gibi yeni araçların kullanımı yoluna da gidilmiştir. Araştırmada kullanılan verilerin çözümlenmesinde içerik incelemesi yaklaşımı benimsenmiştir. Toplanan araştırma verilerinin doğruluğu, tutarlılığı ve inandırıcılığı için derinlik odaklı veri toplama, veri çeşitlemesi gibi çeşitli yöntemlerden yararlanılmış ve bulgular ayrıntılı bir biçimde betimlenmiştir. Metin hâline getirilen sesli/görüntülü kayıtların üç uzman tarafından okunması ile ulaşılan belirgin kodlamalara dayanılarak elde edilen dizilim, beş boyut ve bu boyutların altında sıralanmış yirmi dört alt boyut olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda Edirne bölgesinden Kumçiftliği bölgesine göç eden Gagauzların büyük bir çoğunluğunun Meriç Nehri yakalarındaki köylere yerleştiği, yeni yerleşim bölgesinde dillerini, gelenek göreneklerini, müzik ve halk oyunlarını, göç öncesi yaşadıkları yerleşim yeri isimlerini yeni yerleşim alanlarına taşıdıkları, hatta hâlâ yerleşim yerlerinin değiştirilmiş Yunanca adları ile Osmanlı Dönemi Türkçe adlarını kullanmaya devam ettikleri, göç eden Gagauzların Gagauzcadan başka dil bilmedikleri, ilk kuşakların Gagauzcayı anlayıp konuşabildikleri, ama yakın dönem kuşaklarda Gagauzcanın yerini egemen kültürün dili olan Yunancaya bıraktığı, bu sebeple Kumçiftliği Gagauzlarında Gagauzcanın dil ölümü tehlikesi ile karşı karşıya olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca araştırma sahasında yaşayan Kumçiftliği Gagauz toplumunun başta Türkiye Trakyası'ndaki konuşma dili (ağız) kullanımı olmak üzere, halk kültürü unsurlarının Anadolu ve Türk dünyası ile büyük oranda örtüştüğü, bunun yanında tüm toplumlarda olduğu gibi, aynı coğrafyayı paylaştıkları komşu halklarla da, özellikle ortak dinî inanış uygulamalarını içeren etkileşimlerden izler taşıdığı, Gagauz Yeri ve farklı ülkelerde yaşayan Gagauzlar ile bağlantılarını korudukları gibi günümüzde Edirne ve çevresinde yaşayan Türk halkı ile de güçlü dostlukları olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to shed light on the history of the Gagauz community living in Edirne and its surroundings after the formal abolition of the Ottoman Empire and until the establishment of the Turkish Republic in 1923. Additionally, the study aims to determine the linguistic and cultural characteristics Gagauzes revealed while continuing their lives as Greek citizens in Orestiada. The research was designed in the form of cultural analysis, which is one of the qualitative research methods. An approach called snowball or chain-referral sampling, one of the purposeful sampling methods, was adopted to determine the participants. In this context, the data used in the research were obtained from a total of 17 Gagauz participants, 6 women and 11 men, who were born in Kumçiftliği (Orestiada) and its surroundings. Orestiada, bordering the city of Edirne, is one of the important settlements of the Gagauz people in Greece. The participants can speak Turkish and they are born between 1927 and 1972. The aforementioned data were obtained by using interview and observation methods, which are the two basic approaches of data collection methods in the field, during the field studies carried out between 2.12.2016 and 16.02.2020 with the approval of Trakya University Social and Human Sciences Research Ethics Committee. However, sanctions such as national distancing practices that emerged with the global epidemic and the closure of international border gates during the study process, and uncertainties about whether or when the necessary conditions for going to the research area will occur again, have made it necessary to use different approaches in the data collection methods and tools of the research. In this respect, in addition to the data obtained from field research, new tools such as mobile phones, multimedia video meetings, virtual music and video recordings have been downloaded and used. Content analysis approach was adopted in the analysis of the data used in the research. Various methods such as in-depth-oriented data collection and data diversity were used for the accuracy, consistency and credibility of the collected research data, and the findings were elaborated. The sequence obtained based on the clear encodings reached by reading and transcribing the audio/video recordings that were converted to scripts by three experts were determined as five dimensions and twenty-four sub-dimensions listed under these dimensions. As a result of the research, it was determined that the majority of the Gagauz who migrated from Edirne to the Kumçiftliği region settled in the villages on the banks of the Meriç River. It has been determined that in the new settlement area, they carried their language, traditions, music and folk dances, the names of the settlements where they lived before the migration, to the new settlements, and even continued to use the modified Greek names of the settlements and the Turkish names of the Ottoman Period. It has been determined that the immigrant Gagauzes did not know any language other than Gagauz, the first generations could understand and speak Gagauz, but in recent generations, Gagauz has been replaced by Greek, the language of the dominant culture, therefore the Gagauz language spoken by the Gagauz people living in Kumçiftliği is in danger of dying. In addition, the folk culture elements of the Kumçiftliği Gagauz community living in the research area, especially the spoken language (dialect) in Turkish Thrace, largely overlap with the Anatolian and Turkish world. Moreover, as in all societies, it also bears traces of interactions with neighbouring peoples with whom they share the same geography, especially with the ones of common religious belief practices. It has been concluded that they maintain their connections with Gagauz places and Gagauz people living in different countries, and they have strong friendships with the Turkish people living in and around Edirne today.
Benzer Tezler
- Yunanistan Evros (Meriç) bölgesi Orestiada (Kumçiftliği) kazası Gagauzları halk edebiyatı ve folkloru
Greece Evros region (Meriç) Orestiada (Kumçiftliği) town Gagauzes' folk literature and folklore
ONUR DİRİBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Trakya ÜniversitesiBalkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHARREM ÖZDEN
- Yunanistan idari yapısı ve Anayasası
Başlık çevirisi yok
VELİ BÖKE
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Kamu YönetimiKırıkkale ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİKMET ÖZDEMİR
- Greece-Türkiye land border: Locals' experiences and perspectives at the Turkish borderland
Yunanistan-Türkiye kara sınırı: Türk sınır bölgesinde yerel halkın deneyimleri ve perspektifleri
OĞUZHAN İZMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Uluslararası İlişkilerKoç ÜniversitesiUluslararası İlişkiler (İngilizce) Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET İÇDUYGU
- Yunanistan'ın Megali İdea jeopolitiğinin Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki güvenliğine etkisi
The impact of Greece's Megali İdea geopolitics on Turkey's security in the Eastern Mediterranean
TOLGA ŞAFAK ÇATALÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerİSTANBUL TOPKAPI ÜNİVERSİTESİGüvenlik Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN AK
- Kuzey Yunanistan'daki kentsel alanlarda Osmanlı dönemi gelenkesel konutları
Traditional ottoman houses in urban areas in Northern Greece
MINE NEZNTET OGLOU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkTrakya ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMET OSMANOĞLU