Esrar Dede Divanı'nda din ve tasavvuf
Religion and sufism in the Divan of Esrar Dede
- Tez No: 676909
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ RUKEN KARADUMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bayburt Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Mevlevî tarikatının sanata verdiği değer ve eğitim müesseselerinde izlenen yöntemler Klasik Türk edebiyatına birçok şair kazandırır. Mevlana felsefesinin yarattığı manevi tesir tarikata intisap eden birçok müridin iç dünyasını şekillendirir ve onların ruhunda yaşadığı değişimlerin aktarılmasına zemin hazırlar. Çalışmamızın konusunu teşkil eden Esrar Dede, Mevlevîlik kültürünün Türk edebiyatına kazandırdığı şairlerden biridir. 18. yüzyılda yaşamış olan Esrar Dede, Mevlevî tarikatına kırklı yaşlarında intisap eder. Geç denilebilecek bir yaşta hayatının yönünü değiştiren şair, ömrünün geri kalan dokuz yılını Mevlevîlikte, kendini bulma yolculuğuna adar. Şeyh Galip gibi büyük bir şairin gözetiminde yetişen Esrar Dede, hocasından aldığı terbiyeyi kültürel birikimi ile sentezler ve kısa zamanda birçok eser vücuda getirir. Tarikat içerisinde yetişmiş birçok Mevlevî şairden de etkilenen Esrar Dede, bu etkileşimi kendi şiir potasında eriterek oldukça özgün şiirler kaleme alır. Mevlevîlikte dedelik makamına kadar yükselen şair, ömrünün son demlerini Galata Mevlevîhanesi'nde uzlette eser yazarak geçirir. Esrar Dede tasavvuf, din ve Mevlevîlik literatürüne hâkim bir şairdir. Onun dini ve tasavvufî söylemleri divanında önemli bir yer tutar. Bu çalışmada, Esrar Dede'nin şiirlerindeki dini ve tasavvufî kavramlar ile bu kavramların kulanım hususiyetlerini tespiti etmek amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda şairin hayal dünyasında özgün bir hal alan dini ve tasavvufî kavramlar değerlendirilip konumuz bağlamında izah edilmiştir. Böylece şairin anlatımları esnasında ortaya çıkan anlam derinliği ve okura verilmek istenen mesajların arka planı yansıtılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The value given to art by the Mevlevi sect and the methods followed in educational institutions bring many poets to Classical Turkish literature. The spiritual influence created by the philosophy of Mevlana shapes the inner world of many followers of the sect and lays the groundwork for the transfer of the changes they experienced in their souls. Esrar Dede, who is the subject of our study, is one of the poets that the Mevlevi culture brought to Turkish literature. Esrar Dede, who lived in the 18th century, joined the Mevlevi sect in his forties. The poet, who changed the direction of his life at an age that could be said to be late, dedicates the remaining nine years of his life to the journey of finding himself in Mevlevi. Esrar Dede, who grew up under the supervision of a great poet like Şeyh Galip, synthesizes the education he received from his teacher with his cultural background and creates many works in a short time. Esrar Dede, who was also influenced by many Mevlevi poets who grew up in the sect, writes very original poems by melting this interaction in his own poetry pot. The poet, who rose to the rank of dede in the Mevlevi order, spent the last days of his life writing works in isolation in the Galata Mevlevi Lodge. Esrar Dede is a poet who dominates the literature of Sufism, religion and Mevlevi. His religious and mystical discourses occupy an important place in his divan. In this study, it is aimed to determine the religious and mystical concepts in Esrar Dede's poems and the usage characteristics of these concepts. In this direction, religious and mystical concepts, which have become original in the poet's imagination, have been evaluated and explained in the context of our subject. Thus, the depth of meaning that emerged during the poet's expressions and the background of the messages that were intended to be given to the reader were tried to be reflected.
Benzer Tezler
- Esrâr Dede divânı'nda âşık ve sevgiliye ait unsurlar
Object of lover and beloved at Esrâr Dede's di̇vân
ÖZLEM BİLGE
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. İRFAN AYPAY
- Esrâr Dede Divanı'nda şahıslar
Characters in Esrâr Dede's Divan
MUHAMMET EŞREF TOPDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBatman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA ÖZTÜRK
- Esrar Dede; Hayatı, edebi kişiliği ve Divan'ının karşılaştırmalı metni
Esrar Dede; His life, literary career and a comparative study of his Divan
HASAN ALİ KASIR
Doktora
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TURGUT KARABEY
- Fâzıl Dîvânı (transkripsiyonlu metin-inceleme)
'Fâzıl Dîvânı' (research-transcription of text)
MEHMET ÂKİF DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ARSLAN