Çağdaş konut yapılarının biçimlenişinde biyofilik tasarım yaklaşımı: İstanbul'dan seçilmiş konut yapıları üzerinden bir değerlendirme
The biophilic design approach in the formation of contemporary residential structures: A critical evaluation of selected residential buildings in Istanbul
- Tez No: 678124
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİL İBRAHİM ŞANLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Biyofilik Tasarım, Esenlik, Biyofilik Modeller, Yeşil Duvarlar, Konut Binaları, Biophilic Design, Well-Being, Biophilic Patterns, Green Walls, Residential Buildings
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Biyofilik tasarım insanoğlunun psikolojik ihtiyaçlarının ve esenliğinin sağlanmasında anahtar unsur haline gelmiştir. İnsanların evlerinde uzun izolasyon süreleri geçirmesine neden olan halihazırdaki sağlık sorunları (COVID-19) nedeniyle kalıcı barınak olarak konutları elverişsiz kılan tasarım hataları gözlenmiştir. Bu bağlamda, akıl sağlığını, olumlu davranışı, hızlı öğrenme ve hastalıkların iyileşmesini desteklediği, işin kalitesini, sosyal ve ekonomik kazançları iyileştirdiği keşfedilen biyofilinin avantajları nedeniyle seçilmiş konut binalarının kritik bir değerlendirmesi yapılmaktadır. Genellikle“doğal yaşam ile insanın genetik bağlantısı”olarak algılanan biyofili sistematik tasarım açısından bu tezde bir grup konut binasını incelemek üzere test kriteri olarak kullanılan 14 modele (Browning ve diğerleri) göre incelenmiştir. Amaç, seçilen binalarda biyofilik tasarım savlarının uygunluğunu ve konutlardaki yaşam açısından bu savların genel başarısını ortaya koymaktır. Biyofilik tasarım (Kellert'e göre)“Çağdaş yapılarda ve peyzaj düzenlemelerinde insan ve doğa arasındaki faydalı etkileşimi teşvik eden bir yaklaşımdır”. Biyofilik tasarım üç kategoriye ayrılmıştır. İnsanları doğal unsurlar ile birleştiren mimari tasarım kriterleri olarak kullanılmaktadırlar. Mekândaki doğa, doğa modeli ile görsel bağlantı doğa unsurlarının, canlı sistemlerin ve doğal süreçlerin algılanmasıdır. Doğa modeli ile görsel olmayan bağlantı işitsel, dokunsal, koku almayla ilgili veya tat alma duygusuyla ilgili uyarıcıların doğa, canlı sistemler veya doğal süreçler ile planlı ve optimistik bir bağlantı kurulmasını sağlayan görsel olamayan doğa bağlantıları olduğuna atıfta bulunmaktadır. Ritmik olmayan duyusal uyaran modeli bulutlar, renkler, doğa sesleri ve su yansımaları olarak belirlenebilir. Termal ve hava akışım değişkenliği modeli ise termal ve hava akımı değişkenliğinin iyi olduğu bir alan yaratılmasına atıfta bulunmaktadır. Su modelinin mevcudiyeti suyu görerek, duyarak veya suya dokunarak bir alanda yaşanan deneyimi iyileştirir. Dinamik ve dağınık ışık doğal ışığın insan duyuları üzerinde olumlu etkisi olduğunu ve zindeliğe katkıda bulunduğunu ima etmektedir. Doğal sistemler ile bağlantı modeli başta mevsimsel ve geçici değişiklikler olmak üzere, sağlıklı bir eko sistemin özellikleri olan doğal süreçler bilgisidir. Doğal örnekler, biyomorfik form ve modeller doğada mevcut olan doğal modelleri ve biyomorfik şekilleri kullanmaktadır. Doğa deseniyle maddi bağlantı, kareler, dikdörtgenler veya yarım daire veya paraboller gibi sıralı eğriler gibi düz ve boş geometrik formlara dayanan doğadan, karmaşıklıktan ve düzenden gelen malzemeler ve öğelerdir. Mekânın doğası, görünüş modeli binalarda veya yüksek uzaysal yoğunluğa sahip alanlarda mekân olanağıdır. Korunak modeli korunması iyi olan bir çevrenin güven vereceğini ve işlev, rahatlama veya şifa bulma açısından kurtulma ve rahatlama duygusu sunacağını ima etmektedir. Gizem modeli gerilimi azaltacak ve zihinsel işlevi iyileştirecek şekilde deneyimlemenin teşvik edildiği bir çevre yaratmaktır. Son olarak risk/tehlike modeli ile risk tasarım yaklaşımlarının tipik olarak oldukça güç algılandığını ifade etmektedir. Güvenlik faktörü kullanıcının risk deneyimi yaşarken korunmasını da sağlayacaktır. Doğa ile optimum entegrasyonu sağlamak ve insanlar arasında sevgi duygularını teşvik etmek amacıyla literatürde konut binalarında gerçekleştirilebilir olan en uygun biyofilik modeller tartışılmıştır. Biyofilik tasarımın hem avantajlarını hem de sakıncalarını dile getirmenin yanı sıra biyofilik tasarımın başka bir unsuru olarak yeşil duvar tipleri basitleştirilmiş bir şekilde incelenmiştir. 14 biyofilik modele göre İstanbul'da yer alan beş yerel konut ile birlikte beş en önde gelen batı tarzı konut binası değerlendirilmektedir. Sonuç olarak batı tarzı konutların İstanbul'a özgü olanlardan daha biyofilik modele sahip olduğu ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
Biophilic design has become a key element in meeting the human being's psychological needs and well-being. Under current health issues (COVID-19) that have forced people into long periods of isolation in their homes, design flaws have been observed that make homes ineligible for permanent refuge. In this context, a critical evaluation of selected residential buildings was undertaken because of the discovered advantages of biophilia, including encouraging mental health, positive behavior, accelerated learning and illness recovery, enhancing the quality of work, social and economic profits. Biophilia, broadly conceived as“a genetic human connection to the natural world”. has been systematically examined in design in terms of 14 patterns (Browning et al) that were used in this thesis as test criteria to examine a set of residential buildings. The aim is to check the relevance of biophilic design claims in the selected buildings and the overall success of these claims for residential living. Biophilic design (according to Kellert) is“an approach that encourages beneficial interaction between people and nature in contemporary constructions and landscapes”. Biophilic design was divided into three categories. They are exercised as the architectural design criteria which combine humans with the natural elements. Nature in the space, Visual connection with nature pattern is a perception of natural elements, living systems, and natural processes. Non-visual connection with nature pattern refers that auditory, haptic, olfactory, or gustatory stimuli are the non-visual links to nature that create a deliberate and optimistic connection to nature, living systems, or natural processes. Non-rhythmic sensory stimuli pattern is that can be identified as clouds, colors, sounds of nature, and reflections of water. Thermal and airflow variability pattern refers to create a space with a good thermal and airflow variability. Presence of water pattern improves a place's experience by seeing, hearing, or touching water. Dynamic and diffuse light refers that natural and clear light has a positive impact on the human's senses and contributes to vitality. Connection with natural systems pattern is a knowledge of natural processes that are characteristic of a healthy ecosystem, in particular of seasonal and temporal changes. Natural analogues, Biomorphic forms and patterns are using nature patterns and biomorphic shapes that exist in nature. Material connection with nature pattern are materials and elements from nature. Complexity and order pattern relied on plain and empty geometric forms like squares, rectangles, or ordinaire curves such as semicircles or parabols. Nature of the space, Prospect pattern is the possibility for spaces in buildings or places of high spatial density. Refuge pattern refers that a place with a good refuge environment feels secure, offering a sense of escape and relaxation for function, security, rest, or recovery. Mystery pattern is to build an environment in which experimentation is encouraged in a way that decreases tension and improves cognitive function. Finally, risk/peril pattern refers that risk design approaches are typically very subtle. The safety factor will protect the user from harm while also having risk experience. Through literature, the most relevant biophilic patterns to be accessible in the residential building have been discussed to achieve optimum integration with nature and to promote sentiments of the love of life among the people. The types of green walls have been reviewed in a simplified way as another guide to biophilic design, besides mentioning both benefits and drawbacks of biophilic design. According to these 14 biophilic patterns, five leading western residential buildings with five local housing located in Istanbul are evaluated. As a result, Western residences appeared to have achieved greater biophilic patterns than those in Istanbul.
Benzer Tezler
- Geleneksel Eğin evlerinin korunması bağlamında modern yöntemler ve çağdaş malzeme kullanımının araştırılması
Investigation of modern methods and contemporary material use in the context of conservation of traditional Egin houses
MELİKE YAPAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkErciyes ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GONCA BÜYÜKMIHCI
- Konut mutfağı ve endüstrileşmesi
Residential kitchen and industrialization
ESRA BOZBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ŞENER
- Geleneksel mimari dil için geliştirilen tasarım grameri: Mardin
The design grammar for vernacular architectural language: Mardin
TOGAY ÖZKARADUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Bölümü
YRD. DOÇ. DR. BİRGÜL ÇOLAKOĞLU
- Çağdaş Alman yazınında 'Ortaçağ' alımlanması (Tankred Dorst'un 'Merlin' ve Christoph Hein 'Tafelrunde' oyunları aracılığıyla)
Başlık çevirisi yok
MAHMUT KARAKUŞ
- Kırsal ve kentsel ölçekte geleneksel Trakya konutlarının incelenmesi ve çağdaş kullanımlara uyarlanması için bir yöntem araştırması
Başlık çevirisi yok
MÜNEVVER DAĞGÜLÜ