Yabancı çocuklara Türkçe öğretiminde eşdizimli sözcük öbeklerinin belirlenmesi
Determining of the collocations in teaching Turkish to foreign children
- Tez No: 678212
- Danışmanlar: PROF. DR. KAMİL İŞERİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Yabancı çocuklara Türkçe öğretimi, eşdizimli sözcük öbeği, çocuklarda sözvarlığı, Teaching Turkish to foreign children, collocation, vocabulary in children
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Çocuklarda ikinci dil ediniminde sözcük öğretimi ve sözvarlığının zenginleştirilmesi iletişim bağlamının kurulmasında önemli bir etkendir. İletişim bağlamında birlikte kullanılan ve farklı anlamlara sahip olan eşdizimli sözcük öbekleri sözvarlığının bir parçasıdır. Çalışmanın amacı 4-6 yaş aralığındaki Türkçe anadili konuşucusu çocukların iletişim bağlamında kullandığı eşdizimli sözcük öbeklerini belirlemek ve aynı yaştaki yabancı çocukların Türkçe eğitiminde kullanılacak malzemelerin içeriği için veri hazırlamaktır. Bu çalışmada nitel veri toplama tekniklerinden biri olan gözlem yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada çocukların sadece sınıf bağlamında doğal dil kullanımı incelendiği için gözlem yönteminin katılımcı olmayan gözlem türüne başvurulmuştur. Çalışmanın örneklem grubunu ise İzmir/Karşıyaka Suzan Divrik Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Uygulama Anaokulunda öğrenim gören 4-6 yaş aralığındaki Türkçe anadili konuşucu çocuklar oluşturmuştur. Çalışmaya 4 yaş grubundan 10 öğrenci, 5 yaş grubundan 16 öğrenci ve 6 yaş grubundan 19 öğrenci olmak üzere toplamda 45 öğrenci katılmıştır. Çalışmanın verileri sınıf bağlamında her yaştan 120 dakika toplamda ise 360 dakika ses kayıt cihazı ile ses kaydı alınarak ve tarafımızca hazırlanan gözlem formları doldurularak toplanmıştır. Ses kayıtları çevriyazıya dönüştürülmüştür ve daha sonra Excel programına aktarılmıştır. Elde edilen bulgular, eşdizimli sözcük öbeklerinin dilbilgisel birlikteliklerine, katkısız eylemlerle ve serbest eylemlerle olan kullanımlarına göre incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda 272 serbest eylemle oluşturulan eşdizimli sözcük öbeği, 199 dilbilgisel birliktelikle oluşturulan eşdizimli sözcük öbeği ve 195 katkısız eylem yapısı ile oluşturulan eşdizimli sözcük öbeği olmak üzere toplamda 666 eşdizimli sözcük öbeği elde edilmiştir. Eşdizimli sözcüklerinin dilbilgisel birliktelikleri incelendiğinde en fazla ad + ad ve ön ad + ad, serbest eşdizimli sözcük öbeğinde en fazla ye-, koy-, oyna-, aç- ve çık- eylemleri ile öbek oluşturulmuştur. Katkısız eylem yapılarıyla ise en fazla ol-, yap- ve et- eylemleriyle eşdizimli sözcük öbeği oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
Teaching words and enriching vocabulary for second language acquisition by children have an important role in establishment of the communication context. Collocations, which are used together within the context of communication and have different meanings, are a part of the vocabulary. The aim of the study is to identify collocations used for communication by 4-6-year-old children who are native speakers for Turkish and to prepare data for the contents of the materials to be used for Turkish language teaching for foreign children at the same age. In this study, one of the qualitative collection techniques, the observation method was used. Since the use of natural language in the context of the classroom was examined in the study, the non-participant observation type of the observation method was used. The sample group of the study consists of the 4-6-year-old children, native speakers for Turkish, who study at the Practice Nursery of Izmir/ Karşıyaka Suzan Divrik Vocational and Technical Anatolian High School. 45 students in total participated in the study: 10 students are from the age group of 4, 16 students from the age group of 5 and 19 students from the age group of 6. The data of the study was obtained by collecting 120 minutes of audio record from students of all ages in the classroom and totally 360 minutes of audio record, and by completing observation forms we had prepared. The audio records were transcribed and then transferred to Excel program. The findings obtained were analyzed in accordance with grammatical association of collocations, and their usage with light verbs and free verbs. As a result of the study, 666 collocations in total were obtained: 272 collocations were constructed with free verbs, 199 collocations with grammatical association and 195 collocations with light verbs. When grammatical associations of collocations were analyzed, phrases were constructed mostly with noun + noun and adjective + noun. Free collocations were constructed mostly with ye- [to eat], koy- [to put/ to fill (for liquid)/ to put in position], oyna- [to play], aç-[to open/ to bloom/ to become sunny] and çık-[to go out/ to fire to break out/ become dangerous]. Collocations with light verbs were constructed mostly with ol- [to be/ to become], yap-[to make/do] and et- [to help/ to pay attention/ to pull away/ to examine/ to dance/ to annoy/ to reduplicate/ to abandon].
Benzer Tezler
- Yabancı çocuklara Türkçe öğretiminde sözcük türlerinin belirlenmesi
Determining of the word classes in teaching turkish to foreign children
ECE ESMİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiYabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİL İŞERİ
- Türkçenin yabancı çocuklara öğretiminde fabl kullanımının değerler eğitimine etkisi üzerine bir inceleme- La Fontaine örneği
A study on the effect of fable use on values education in teaching turkish to foreign children- La Fontaine example
ŞEYMA GÜZEL ÖNCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimBaşkent ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN GÜZEL
- Yabancılara Türkçe öğretiminde öğretmenlerin sınıf içi çatışma çözümüne yönelik tutumları
Teachers' attitudes towards conflict resolution in the classroom in teaching Turkish to foreigners
SELMA FİDAN DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞABAN ÇOBANOĞLU
- Çocuklara yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde çocuk yazını metinlerinin kullanımına yönelik uygulamalı bir yaklaşım
An applied approach in connection with the children's literature in The Turkish as foreign language training for children
KÜBRA BAŞKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiYabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRAN DİLİDÜZGÜN
- Yabancılara Türkçe öğretiminde başlangıç düzey çocuk hikâyelerine kuramsal bir yaklaşım: Mevlâna İdris Zengin 'Başka Çocuklar' seti örneği
A theoretical approach to child stories in teaching Turkish to foreigners: The sample of Mevlâna İdris Zengin 'Other Children' set
BAHAR ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞABAN ÇOBANOĞLU