Ortoreksiya Nervoza ile düşünce-beden biçimi kaynaşması, beden imgesi baş etme stratejileri ve öz-şefkat arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Investigation of the relationship between Orthorexia Nervosa and thought-shape fusion, body image coping strategies, and self-compassion
- Tez No: 678258
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERAP TEKİNSAV SÜTCÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: ortoreksiya nervoza, sağlıklı ortoreksiya, düşünce-beden biçimi kaynaşması, beden imgesi baş etme stratejileri, öz-şefkat, orthorexia nervosa, healthy orthorexia, thought-shape fusion, body image coping strategies, self-compassion
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Bu çalışmada ortoreksiyanın iki boyutu ile (ortoreksiya nervoza ve sağlıklı ortoreksiya) düşünce-beden biçimi kaynaşması, beden imgesi baş etme stratejileri (görünüşü düzeltme, olumlu mantıksal kabullenme ve kaçınma) ve öz-şefkat arasındaki ilişkileri incelemek amaçlanmıştır. Çalışmanın bir diğer amacı ise düşünce-beden biçimi kaynaşması, beden imgesi baş etme stratejileri ve öz-şefkatin ortoreksiya nervoza ve sağlıklı ortoreksiyayı ne ölçüde yordadığını tespit etmektedir. Çalışmanın örneklemi 18-64 yaş aralığındaki 660 yetişkin bireyden oluşmaktadır. Çalışmada ölçüm araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Teruel Ortoreksiya Ölçeği (TOÖ), Düşünce-Beden Biçimi Kaynaşması Ölçeği (DBBKÖ), Beden İmgesi Baş Etme Stratejileri Ölçeği (BİBSÖ) ve ÖzDuyarlık Ölçeği (ÖDÖ) kullanılmıştır. Veriler çok değişkenli varyans analizi (MANOVA), Pearson korelasyon analizi ve hiyerarşik regresyon analizi üzerinden incelenmiştir. Yürütülen analizler sonucunda, ortoreksiya nervozanın düşünce-beden biçimi kaynaşması, görünüşü düzeltme, olumlu mantıksal kabullenme ve kaçınma ile pozitif yönde; öz-şefkat ile negatif yönde ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Buna ek olarak, sağlıklı ortoreksiyanın özşefkat, düşünce-beden biçimi kaynaşması, görünüşü düzeltme ve olumlu mantıksal kabullenme ile pozitif; kaçınma ile negatif yönde ilişkili olduğu bulunmuştur. Yürütülen hiyerarşik regresyon analizi sonucunda sağlıklı ortoreksiya, düşünce-beden biçimi kaynaşması, görünüşü düzeltme ve kaçınmanın ortoreksiya nervozayı açıklamada pozitif yönde anlamlı katkılar sağladığı bulunmuştur. Sağlıklı ortoreksiya için yürütülen hiyerarşik regresyon analizinde ise düşünce-beden biçimi kaynaşması ve görünüşü düzeltmenin modele olan anlamlı katkılarının pozitif yönde, kaçınmanın ise negatif yönde olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, kaçınma stratejisinin kullanımı açısından ortoreksiya nervoza ve sağlıklı ortoreksiyanın birbirinden farklılaştığı görülmüştür. Çalışmanın bulguları ilgili literatür çerçevesinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The goal of this study is to examine the relationship between the two dimensions of orthorexia (orthorexia nervosa and healthy orthorexia) and thought-shape fusion, body image coping strategies (appearance fixing, positive rational acceptance, and avoidance), and self-compassion. Another aim of the study is to determine to what extent thought-shape fusion, body image coping strategies, and self-compassion predict orthorexia nervosa and healthy orthorexia. The sample of the study consists of 660 adult individuals between the ages of 18-64. In the study, Personal Information Form, Teruel Orthorexia Scale (TOS), Thought-Shape Fusion Scale (TSF), Body Image Coping Strategies Inventory (BICSI), and Self-Compassion Scale (SCS) were used as measurement tools. Multivariate analysis of variance (MANOVA), Pearson correlation analysis and hierarchical regression analysis were applied in the analysis of the data. The results revealed that there was a positive correlation between orthorexia nervosa and thought-shape fusion, appearance fixing, positive rational acceptance, and avoidance. However, there was also a negative correlation between orthorexia nervosa and self-compassion. In addition, there was a positive correlation between healthy orthorexia and self-compassion, thought-shape fusion, appearance fixing, and postive rational acceptance. In contrast, a negative relationship was found between healthy orthorexia and avoidance. As a result of the hierarchical regression analysis, it was seen that healthy orthorexia, thought-shape fusion, appearance fixing and avoidance contributed positively to the explanation of orthorexia nervosa. In the hierarchical regression for healthy orthorexia, it was observed that thought-shape fusion and appearance fixing had a positive contribution to the model, while avoidance was found to be negative. Therefore, the important difference between orthorexia nervosa and healthy orthorexia appears to be the use of the avoidance strategy. The findings of the study were discussed within the relevant literature.
Benzer Tezler
- Ortoreksiya nervoza semptom düzeyi ile obsesif kompulsif belirti düzeyi, mükemmeliyetçilik ve ruminasyon düzeyi arasındaki ilişki
The relationship between orthorexia nervosa symptom level and obsessive compulsive symptom level, perfectionism and rumination level
GİZEM ARIKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAntalya Bilim ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZHAN HERDİ
- Sağlık çalışanlarındaki sağlık anksiyetesi ve ortoreksiya nervoza arasındaki ilişkide mükemmeliyetçiliğin ve ruminasyonun düzenleyici rolü
The moderating roles of perfectionism and rumination in the relationship between health anxiety and orthorexia nervosa in healthcare workers
KÜBRA KARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI EYRENCİ
- 'Ruminatif düşünce biçiminden ortoreksiyaya giden bir yol: obsesif inanışlar, sağlık kaygısı ve siberkondrinin rolünün incelenmesi'
Başlık çevirisi yok
İREM UYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAĞME GÖR
- Ergenlerde ebeveyn kontrolünün sağlıklı beslenme takıntısıyla (ortoreksiya nervoza) ilişkisi
The relationship between parental control and healthy eating obsession (orthorexia nervosa) in adolescents
SEDA TÜRKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER AKGÜL
- Ortoreksiya nervoza ve anoreksiya nervozanın obsesif düşünce ve bilişsel esneklik açısından değerlendirilmesi
Evaluation of orthorexia nervosa and anorexia nervosa in terms of obsessive thinking and cognitive flexibility
İZEL ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞENUR AKTAŞ