Tedarik zinciri yönetiminin kaotik yapısı ve kontrolü: Bozulabilir ürünler için bir model önerisi
Chaotic structure and control of supply chain management: A model proposed for perishable products
- Tez No: 679023
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLTEKİN ÇAĞIL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Tedarik zinciri hammadde tedariğinden, üretime, dağıtımdan, son kullanıcıya ürün teslimine ve hatta satış sonrası hizmetlere kadar süreç içerisindeki her bir elemanın birbirine bağlandığı bir ağlar bütünüdür. Tedarik zinciri dinamik ve yaşayan bir sistem olduğundan zamana bağlı değişen birçok faktörün etkisi altındadır ve bu durum da daha dikkatli yönetilmesini gerekli kılmaktadır. Zinciri oluşturan elemanlar arasında bir uyum ve bir işbirliği vardır. Zinciri etkileyen, makine hazırlık süreleri, çalışan operatörlerin iş yapma becerileri, ani servis dışı kalmaları, müşteri talebi gibi birçok faktördeki öngörülemezlik sistemde ani dalgalanmalara ve bir kelebek etkisiyle büyük zararlara sebep olabilmektedir. Bu bozucu etkiler ile olusan sistemdeki karmaşıklık; kestirilemeyen, başlangıç koşullarına hassas bağımlılık gösteren kaotik davranışlar ile kendini göstermekte ve kaos kuramı ile açıklanabilmektedir. Bu çalışmada ele alınan problem, bir Tedarik Zincirinde, sistemi olumsuz etkileyebilecek veya sistemin çökmesine neden olabilecek etkenlerin varlığını ortaya koymak ve sistemin kaotik yapısını incelemek olarak alınmaktadır. Amaç ise bir tedarik zincirinde, sistemi olumsuz etkileyebilecek veya sistemin çökmesine neden olabilecek değişkenleri belirleyerek dinamik davranışlarını incelemek ve bir kontrol tekniği yardımıyla sistemin kaotik durumdan kararlı duruma geçmesini sağlamak şeklinde ifade edilebilir. Çalışma aşağıdaki metodolojik adımları içermektedir: (i) tedarik zinciri dinamik modellerinin ve durum değişkenlerinin incelenmesi, (ii) tedarik zincirinde kaosun varlığının tespiti, (iii) sistemin kaostan düzenli duruma geçmesinin sağlanması için bir kontrol yönteminin uygulanması, (iv) modele yeni bir değişken ekleyerek sistemin hiperkaosa gittiğinin ispatlanması, (v) modelin farklı kesirli üstlerdeki dinamik davranışının incelenmesi, (vi) yeni bir tedarik zinciri dinamik denkleminin tasarlanması ve kaotik analizlerinin yapılması, (vii) yeni kaotik tedarik zinciri modelinin aktif kontrol yöntemi kullanılarak kontrolünün sağlanması. Çalışma ile Kaotik Tedarik Zinciri modeline eklenen bir durum değişkenin sistemi hiperkaotik duruma sokabildiği ve hiperkaotik tedarik zinciri sisteminin de bir kontrol yöntemi kullanılarak kararlı hale getirilebildiği ortaya konmuştur. Ayrıca bozulabilir ürünler için tedarik zincirinin dinamik denklemli modeli ilk kez oluşturularak kaotik analizleri yapılmış ve aktif kontrol yöntemi ile kararlı duruma geçmesi sağlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The supply chain is a set of networks where each element, from raw material procurement to production, distribution, product delivery to the end-user, and even after-sales services, is connected to each other. Since the supply chain is a dynamic and living system, it is under the influence of many factors that change with time, requiring more careful management. There are harmony and cooperation between the elements that form the chain. The unpredictability of many factors affecting the chain, such as machine preparation times, working skills of the operators, sudden out-of-service, customer demand, can cause fluctuations in the system and major damages due to a butterfly effect. The complexity in the system created by these disruptive effects manifests itself with chaotic behaviors that are unpredictable and sensitive to initial conditions and can be explained by chaos theory. The problem addressed in this study is to reveal factors that may negatively affect the system or cause the system to collapse and examine its chaotic nature. This study aims to determine the dynamic behavior of a supply chain by identifying variables that may adversely affect the system or cause the system to crash and ensure that the system becomes stable from a chaotic state with a control technique. The study includes the following methodological steps: (i) examining supply chain dynamic models and state variables, (ii) detecting the presence of chaos in the supply chain, (iii) implementing a control method to ensure that the system changeover from chaos to a regular state, (iv) proving that the system has shifted to hyperchaos by adding a new variable to the model, (v) examining the dynamic behavior of the model at different fractional orders, (vi) designing a new supply chain dynamic equation and analyzing its chaotic behavior, (viii) ensuring the control of the new chaotic supply chain model using active control method. In this study, it was revealed that a state variable added to the chaotic supply chain model could make the system hyperchaotic, and the hyperchaotic supply chain system could be stabilized using a control method. In addition, the dynamic equation model of the supply chain for perishable products was created for the first time, a chaotic analysis was made, and it was ensured that the system became steady with the active control method.
Benzer Tezler
- Çok ölçütlü karar verme yaklaşımlarına dayalı tedarikçi seçimi ve bir uygulama
Supplier selection based on multicriteria decision making approaches and an application
BERAT GÖKBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ARIKAN
- Tedarik zinciri yönetiminin AHP ile çözüm uygulaması: Analitik hiyerarşi süreci (AHP) ile otomotiv sektöründe yedek parça üreticisi seçimi
Administration application of supply chain management with AHP: Analytic hierarchy process (AHP) and spare parts manufacturer selection in the automotive sector
YAKUP KOCAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN HÜSEYİN ÖNDER
- Tedarik zinciri yönetiminin ihracat performansı üzerindeki etkisi: Çorum imalat sanayi üzerinde bir uygulama
The effect of supply chain management on export performance: An application on Çorum manufacturing industry
HABİBE KILIÇ
- Determination of optimal supply chain management strategy: A conceptual framework
Optimal tedarik zinciri yönetimi stratejisinin belirlenmesi: Kavramsal bir yaklaşım
BEGÜM ELLİALTIOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜR BERSAM BOLAT
- Tedarik zincirinde maliyet yönetimi ve Türkiye'deki otomotiv imalat sektörü uygulamalarının değerlendirilmesi
Cost management in supply chain and an overview of automobile manufacturing sector implementations in Turkey
BAŞAK ERDEM RENA