Paphlagonia bölgesi Zeus kültleri
Cults of Zeus in Paphlagonia region
- Tez No: 680312
- Danışmanlar: PROF. DR. FERİŞTAH SOYKAL ALANYALI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 804
Özet
Paphlagonia Bölgesi'nde arkeolojik çalışmalar son yıllarda artmış olsa da halen yetersizdir ve yüzyılın başından bu yana müzelerde toplanan arkeolojik materyaller halen değerlendirilmeyi beklemektedir. Bu noktada bölge antikçağ inanışlarını ele almak, Anadolu Arkeolojisi içinde değerlendirmek güçleşmektedir. Ancak belgelenmiş epigrafik veriler antikçağın inanışları üzerine önemli bilgiler verir. Bu bilgiler bölgedeki en kuvvetli kültün Zeus Kültü olduğu göstermektedir. Zeus Kültleri'nin incelemesinde epigrafik bilgilerin yanında numismatik ve arkeolojik bulgular, bölgedeki 6 polis ve teritoryumları içerisinde ele alınmıştır. Tespit edilen 30 Zeus epithetinin yarıdan fazlasının yerli ve toponim kaynaklı epithetler olup diğerlerinin ise bölgenin etkileşimde olduğu Hellen, Phryg ve ticari ilişkiler ile muhtemel lejyon faaliyetleriyle bölgeye ulaşan Mısır kökenli epithetler olduğu görülmüştür. Veriler kültlerin isimlerinin tespit edilmesine izin vermesine karşın kült organizasyonlarının nasıl şekillendiği konusunda bilgi sunmamaktadır. Bölgenin dağlık ve yüksek olması mevcut Zeus inancının kesinlikle tarım ve bereket özünde yoğunlukla dağ/fırtına kültü özünde oluştuğunu gösterir. Bu meteorolojik fenomenlere hakim tanrı kültüne daha yakından bakıldığında yerel epithetlerin yoğunluğu, bölgenin coğrafi anlamda kapalılığı ve Roma İmparatorluk Dönemine kadar kentleşmeden uzak kalmış olmasıyla, inançların Tunç Dönemleri ile bağlantısının devamlılığını akla getirmektedir. Tezimizde önemli yer tutan ve Asia Minor Zeus Kültleri içinde ünik olan taş boğa adakların hem düşüncede hem de stil-kritik olarak Tunç Dönemleri'ndeki Fırtına Tanrısı ve onun boğa olarak betimlenmesi arasındaki benzerlikleri inanç devamlılığına kuvvetli bir işaret olarak yorumlanabilir. Bu noktada bölgedeki Zeus inancının klasik Hellen inancındaki tanrıdan çok Anadolu'nun yerli inanışlarının devamı, daha sonradan bu Hellen tanrısı ile isim bağlamında synkretik bir birleşmeye gittiği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Although archaeological researches in Paphlagonia have increased in recent years, they are still insufficient and the archaeological materials that have been collected at museums since the beginning of the century are yet to be evaluated. It is quite difficult to study the regional ancient cults and consider them in the context of Anatolian Archaeology. However, epigraphical data documented locally bring important information on ancient cults to the present time. And the said information designate that the most effective cult in the location was Zeus Cult. In the study of Zeus Cults, numismatic and archaeological findings in addition to such epigraphical information have been dealt with at 6 polices and their territories. More than half of the identified 30 Zeus epithets were local and toponymous origin epithets, while the others were Hellenic, Phrygian, and Egyptian-origin epithets that reached the region with trade relations and possible legion activities. Although the local data allow identifying names of the cults, they do not provide any information on how cult organizations have formed. Mountainous and high of the location shows that Zeus cult have definitely formed in the context of agriculture and fertility and, mostly, of mountain/storm cult. When looking more closely to the god cult which dominates these meteorological phenomena, abundance of local epithets and both geographical isolation of the location and its remoteness from urbanization into the period of Roman Empire suggest that these cults have continuous connection with the Bronze Eras. Similarities between the stone bull offers, which have important place in our thesis and a unique among Zeus Cults of Asia Minor and the Storm God of the Bronze Eras and its representation as bull, both intellectually and syncretically, may be interpreted as strong evidence of the said continuity of cult. As it is, it may be said that Zeus cult in the region of Paphlagonia does not original from the god in the classical Hellenic cult, but it is a later syncretic union of the local cults with the classical Hellenic god later on.
Benzer Tezler
- Kastamonu Arkeoloji Müzesi'nde yer alan Hellenistik Çağ Bithynia -Paphlagonia - Pontos ve Bosporos sikkeleri ışığında Paphlagonia Bölgesi'ne bakış
Retrospect to Paphlagonia region in the light of Hellenistic Age Bithynia – Paphlagonia – Pontos and Bosporos coins in Kastamonu Archaeology Museum
HAKAN KUŞCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ArkeolojiMehmet Akif Ersoy ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FEYZULLAH ERAY DÖKÜ
- Güneybatı Paphlagonia Bölgesi'nde Roma ve Bizans Dönemleri'nde mezarlıklar ve mezarlar
Cemeteries and graves in Roman and Byzantine South-Western Paphlagonia (North-western central Turkey)
MUHAMMET HABİB KOYUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGÜN LAFLI
- Sinop Arkeoloji Müzesi'nde bulunan Bizans sikkeleri
The Byzantine coins found in Sinop Archeology Museum
ŞEYMA DERVİŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ArkeolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KASIM OYARÇİN
- Paphlagonia Bölgesi kaya mezarları ve kaya tapınakları
Paphlagonia Region rock-cut tombs and rock -cut temples
FEYZULLAH ERAY DÖKÜ