Uygur Turfan metinlerindeki felsefî meseleler – Tanrı, âlem ve ahlâk tasavvuru
Philosophical matters in Uigur Turfan texts – realisation of God, universe and morality
- Tez No: 681002
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ÇOŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Doğu Türkistan Uygur Türkleri, yerleşik hayata geçen, yazıyı ve kâğıdı kendilerine özgü alfabeleriyle kullanan, farklı dinlerden etkilenen Türk tarihi ve İslamiyet öncesi Türk düşüncesi ile ilgili günümüze önemli eserler bırakan bir kağanlık olmuştur. Bu eserlerin Doğu Türkistan'ın birçok şehrinde ve özellikle Turfan bölgesinde yazıldığı tespit edilmiştir. Uygur Turfan metinlerinin ortaya çıkışı ise 19. yüzyılın sonlarına doğru bir grup kâşifin Doğu Türkistan'ın Turfan bölgesine düzenledikleri seferler sonucunda olmuştur. İngiliz, Rus, Çin, Macar, Japon ve özellikle Alman araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen keşiflerde Uygurlara ait birçok yazılı belgeler gün yüzüne çıkarılmıştır. Bu çalışmada, Uygurların düşünce ve inanç sistemlerini etkileyen meselelerin mahiyeti, dolayısıyla felsefî düşüncenin temel sorunları olan Tanrı, âlem ve ahlâk tasavvurlarının araştırılması amaçlanmıştır. Araştırma sonucunda ortaya çıkarılmak istenen temel sorun Uygurların özelde Tanrı, âlem ve ahlâk tasavvurları, genelde düşünce sistemlerini ve inançlarının öngördüğü temel ilkeleri algılayış biçimlerini tespit etmektir. Araştırmaya, Uygur Turfan metinleri ile ilgili yapılan Almanca ve Türkçe eserler kaynaklık etmiştir. Eserlerdeki felsefî meselelerin tahlili sonucunda Uygur Türklerinin politeist bir Tanrı inancına sahip oldukları, âlem tasavvurlarında yaratmanın düalist bir şekilde gerçekleştiğine inandıkları, ahlâk ilkesini ise insanı nihaî mutluluğa götüren en önemliunsur olarak benimsedikleri tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
East Turkestan Uigur Turks, who became sedentary and a khaganate, used writing and paper with their unique alphabets left important works about Turkish history and pre-Islamic Turkish thought, influenced by different religions. It was determined that these works were written in many cities of East Turkestan and especially in the Turfan region. The emergence of the Uigur Turfan texts was the result of a group of explorers' expeditions to the Turfan region of East Turkestan towards the end of the 19th century. Many written documents belonging to the Uigurs were brought to light as a result of the expeditions made by British, Russian, Chinese, Hungarian, Japanese and especially German researchers. In this study, it is aimed to analyze the main aspects of the issues affecting the thought and belief systems of the Uigurs, and therefore the conceptions of God, the universe and morality, which are the main problems of philosophical thought. The main problem that is aimed to be revealed as a result of the research is to determine Uigurs' conception of God, universe and morality in particular, their system of thought and perception of the basic principles of their beliefs. German and Turkish works related to Uigur Turfan texts are the source of the research. As a result of the analysis of the philosophical issues in the works, it was determined that the Uigur Turks have a polytheistic belief in God, believe that creation takes place in a dualist way within their conception of the universe, and adopt the moral principle as the most important element that leads people to ultimate happiness.
Benzer Tezler
- Eski Uygur hukuk metinlerindeki kişi adları üzerine bir deneme
An attempt on contact names in the Old Uyghur legal documents
ASLI NUR TÜFEKÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ
- Tartışılan konuların ilkokul eğitim programlarında yer alıp almamasına yönelik öğretmen görüşleri (Malatya ili örneği)
Teachers' opinions on whether controversial issues are included in curriculum of elementary schools (The example of Malatya)
SERKAN DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİDON MERTER
- Eski Türkçeden Orta Türkçeye fiilimsilerin sentaktik işlevleri
From Old Turkic to Middle Turkic the syntactic fuctions of verbals
HARUN ALTUN
Doktora
Türkçe
2025
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET TURAN
- Arap dilinden Türk diline çevirilerde belâgat zorlukları ve çözüm önerileri
The challenges of rhetoric in translations from Arabic to Turkish and solution suggestions
HATİCE TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DilbilimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MOHAMADOU ABOUBACAR MAIGA
- Garib-nâme'de söz yapımı: Birleştirme
Word construction in Garib-nâme: Compounding
MELİKE SULTAN TURAN
Doktora
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET GÜNŞEN