Farabi'nin dilbilim kuramı: Chomsky ile karşılaştırmalı bir çalışma
Al Farabi's linguistic theory and Chomsky: A comparative study
- Tez No: 681051
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN BİLEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Felsefe, Linguistics, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Dil, İslam Felsefesi, Dilbilim, Farabi, Chomsky, Evrensel Dilbilgisi, Mantık, Language, Islamic Philosophy, Linguistics, Farabi, Chomsky, Universal Grammar, Logic
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Binlerce yıldır, insan dilinin kökeninin araştırılması, insan bilimleriyle ilgilenen herkes için bir arayış olmuştur. Dilbilim, birbiriyle ilişkili araştırma alanları ile filozoflar ve dilbilimciler arasında tartışmaları başlatan çalışmalar için zengin bir alan olmaya devam etmektedir. Müslüman Türk filozofu; Abu Nasr Al Farabi (260-339 H) ve çağdaş Amerikan Dilbilimci Noam Chomsky (1928-) bu alanda önde gelen isimlerdendir. Bu çalışma her ikisinin de dilbilim alanındaki çalışmalarını ve katkılarını karşılaştırmalı bir şekilde ele almaktadır. Çalışmamız, Farabi'de temsil edilen İslam Felsefesi perspektifinden insan dilinin kökenine değiniyor. Çalışma bir Giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde tez konusunun önemi, tezin sorguladığı hipotez ve araştırma boyunca kullanılan teknikler hakkında bilgi vermeyi amaçladık. Birinci bölümde, Farabi'nin insan dili 'Lisan' alanına değerli katkılarını ve bunun 'Mantık' ile ilişkisini araştırmaya çalıştık. Farabi'nin bilimlerin, dilin ve mantığın sınıflandırılması ve tüm insan dillerinde evrensel bir gramere sahip olma olasılığı üzerine çalışmaları incelenmiştir. İkinci bölümde, Chomsky'nin çalışması dikkatle incelenmiş, özellikle insan dillerinin doğuştanlığına dair görüşlerini de destekleyen Evrensel Dilbilgisi / Universal Grammar (UG) üzerine çalışması üzerinde durulmuştur. Bu teori lehine ve aleyhine olan tartışmalar, objektif bir değerlendirme sunmak adına bölümün son kısmında genel değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Üçüncü bölüm, görünüşte birbirinden oldukça uzak, ancak daha yakından bakıldığında birbiriyle çok yakından ilgili iki filozof arasındaki gizli bağı bulmaya çalışıyor. Bu çabanın temel bulguları bu bölümün sonuç satırlarında verilmiştir. Çalışma hem Doğu hem de Batı perspektiflerini, edebiyatlarını ve iki kültürden felsefi ve dil teorilerini birleştirmeye çalışmaktadır. Tüm çalışmamız boyunca, araştırmanın kapsamını ve kaynaklarını genişletmek için Arapça, İngilizce ve Türkçe dillerinin hepsinden yararlanmaya gayret ettik.
Özet (Çeviri)
For thousands of years, the search for the origin of human language has been a quest for everyone concerned with human sciences. The science of linguistics with its interrelated research areas remains a rich field for studies which initiate debates among philosophers and linguists. The Muslim Turk philosopher; Abu Nasr Al Farabi (260-339 AH) and the comtemporary American Linguist Noam Chomsky (1928- ) are iconic names in that field. This study will highlight both their work in the field of linguistics, comparing their contributions. The study embarks on the origin of the human language from the perspective of Islamic Philosophy represented in Farabi. The study falls into an Introduction and three chapters. In the introduction, we aims at providing information about the importance of the thesis topic, the hypothesis it questions and the techniques used throughout the research. In chapter one, we attempt to investigate the valuable contributions of Farabi to the field of human language 'Lisan' and its corelation to 'Logic'. Farabi's work on the classification of sciences, language and logic and the possibility of having a universal grammar in all human languages have been examined. In chapter two, the work of Chomsky has been carefully examined; especially his work on Universal Grammar UG; supporting the innateness of human languages. Debates for and against the theory have been reviewed in the fınal part of the chapter to offer an objective evaluation. Chapter three attempts to find the hidden connection between the two seemignly far, yet after closer investigation, the very much related two philosophers. The findings of the research are registered in the concluding lines of this chapter. This thesis has attempted to combine both Eastern and Western perspectives, literature and philosophical and linguistic theories from the two cultures. The reseracher has put an effort to combine knowledge of the Arabic, English and Turkish languages to broaden the scope of the research and its resources.
Benzer Tezler
- İbnü's-Serrâc'ın nahivdeki yöntemi
Ibnu's-Serrâc's method in nahiv
NASRETTİN AKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dilbilimİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYUP AKŞİT
- Zemahşerî'nin nahivde semâ' ile istişhâdı: Betimsel-analitik bir çalışma
Citation by hearing in grammar according to al-Zamakhshari
OWAYS WISI
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimKastamonu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ IHAB SAİD İBRAHİM IBRAHİM
- Fârâbî, İbn Sînâ ve Gazzâlî mantığında dilbilim kavramları
Linguistic terms in Al-Farabi, İbn Sina and Al-Ghazali's logic
ALİYE GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ DURUSOY
- İbnü'l-Hâc Muhammed b. Hâc Ahmed el-Farazî'nin el-Matlûb Şerhu'l-Maksûd adlı eserinin disyon kritiği
The critical edition of the book named al-Matlub Sharh al-Maksud for Ibnu'l-Hâc Muhammed b. Hâc Ahmed el-Farazî
OSMAN ZİYREK
Yüksek Lisans
Arapça
2021
DilbilimBayburt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR YILMAZ
- Divanu Lugati't-Turkün Arap sözlükçülüğüne göre incelenmesi
Başlık çevirisi yok
FARUK ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2010
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA S. KAÇALİN
DOÇ. DR. BURUL SAGINBAYEVA