Kutadgu Bilig Fergana nüshası metin-dil bilgisi-notlar-çeviri
Fergana manuscript of Kutadgu Bilig text-grammar-notes-translation
- Tez No: 681053
- Danışmanlar: PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Karahanlı Türkçesi, Kutadgu Bilig, Fergana Nüshası, Karakhanid Turkish, Kutadgu Bilig, Fergana Manuscript
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1087
Özet
Çalışmamızda, Kutadgu Bilig'in mevcut nüshalarından en son bulunan ve Özbekistan İlimler Akademisi Ebû Reyhân el-Beyrûnî Şarkşinaslık Enstitüsü Yazma Eserler Kütüphanesi nadir yazma eserler kısmı 1809. numarada kayıtlı olan Fergana nüshasının tamamının ortaya konması ve incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmamızda 2015 yılında Türk Dil Kurumu tarafından basılan tıpkıbasım kullanılmıştır. Bu çalışma giriş, dil bilgisi, metin, metnin günümüz Türkçesine çevirisi, notlar ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Çalışmanın Giriş bölümünde ilk olarak çalışmanın amacı, yöntemi ve kapsamı; ardından da Kutadgu Bilig'in yazarı Yûsuf Hâs Hâcib hakkında genel bilgiler yer almaktadır. Kutadgu Bilig'in yazılış tarihi ve içeriğiyle ilgili bilgilerden sonra kısaca Kutadgu Bilig çalışmaları tanıtılmıştır. Daha sonra Kutadgu Bilig'in nüshaları ele alınarak Fergana nüshası üzerinde durulmuş, nüshanın içeriğine ve genel özelliklerine değinilmiştir. Dil bilgisi bölümünde Fergana nüshasının yazım özellikleri ile ses ve biçim özellikleri incelenmiştir. Metin bölümünde Fergana nüshasının tamamının yazı çevirimi yapılmış; nüshada yanlış yazılan, silik, okunamayan veya eksik olan sözcükler diğer nüshalardan tamamlanarak dipnotlarda gösterilmiştir. Çeviri bölümünde metne sadık kalınarak günümüz Türkçesine aktarımı yapılmış ancak yer yer anlamı daha iyi verebilmek için beyitleri yorumlayarak çevirmek gerekli olmuştur. Notlar bölümünde sadece Fergana nüshasında yer alan sözcükler, farklı anlam ve imlâyla değerlendirdiğimiz sözcükler ele alınarak haklarında bilgi verilmiş ve okuma önerilerinde bulunulmuştur. Ayrıca sözcüklerden bazıları için diğer araştırmacıların görüşlerine de yer verilmiştir. Sonuç bölümünde ise çalışmadan elde edilen bulgular ve değerlendirmeler yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to reveal and examine the entire Fergana manuscript which is the last existing manuscripts of Kutadgu Bilig. This manuscript is registered with the rare manuscripts section of the Uzbekistan Academy of Sciences, Abu Reyhan al-Beyrûnî Orientalism Institute Manuscripts Library number 1809. In this study, the facsimile manuscript published by the Turkish Language Association in 2015 is used. This study consists of six section: introduction, grammar, text, translation of the text into contemporary Turkish, notes and conclusion. In the introduction section of the study respectively the aim, method and scope of the study and general information about the author of Kutadgu Bilig, Yûsuf Hâs Hâcib, are given. After giving information about the writing date and content of Kutadgu Bilig, the main Kutadgu Bilig studies are briefly introduced, the manuscripts of Kutadgu Bilig are discussed and the Fergana manuscript is emphasized, the content and general characteristics of the manuscript are mentioned. In the grammar section, the writing, sound and morphological features of the Fergana manuscript are examined. In the text section, the entire manuscript of Fergana is translated; misspelled, obscure, hard to read or missing words in the manuscript are completed from the other manuscripts and given in the footnotes. In the translation section, the text is translated into contemporary Turkish by being faithful to the text, however from time to time, when it is necessary, some couplets are translated by adding personal comments so that the meaning better can be understood better. In the notes section, only the words in the Fergana manuscript and the words that we evaluated with different meanings and spellings are discussed. Information about these words and reading suggestions are given. In the conclusion part, the findings and evaluations obtained from the study are given.
Benzer Tezler
- Kutadgu Bilig'deki fiillerin eşdizim sözlüğü
Collocation dictionary of verbs of Kutadgu Bilig
NURDAN EMLİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HABİBE YAZICI ERSOY
- Kutadgu Bilig'de zarf tamlayanları ve bunların derin yapısı
Adverbial compliment in the Kutadgu Bilig and deep structure of these
MEHMET VEFA NALBANT
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. HACI ÖMER KARPUZ
- Kutadgu Bilig'deki özne ve nesnelerin yapısal incelemesi
Object and subject in Kutadgu Bilig
BİLGE ÖZKAN NALBANT
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. HACI ÖMER KARPUZ
- Kutadgu Bilig'de isim çekim ve yapım ekleri
Casus-and nominale suffix in Kutadgu Bilig
TALİP YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUZAFFER AKKUŞ
- Kutadgu Bilig'in sözvarlığı açısından açıklamalı sözlüğü
The annotative dictionary of Kutadgu Bilig in terms of vocabulary
NURCEMAL MEHMETALİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ