Bilgisayar destekli çeviriye eleştirel bir bakış
Critical thinking on computer aided translation
- Tez No: 681062
- Danışmanlar: PROF. DR. FÜSUN BİLİR ATASEVEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilim ve Teknoloji, Mütercim-Tercümanlık, Science and Technology, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Etnometodoloji, Bilgisayar Destekli Çeviri, Çevirmen, Maxqda, Çeviri belleği, Ethnomethodology, Computer Aided Translation, Translator, Maxqda, Translation Memory
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 262
Özet
Çeviri teknolojileri ile çevirmenlerin çalışma koşullarında meydana gelen değişiklikler günümüzde farklı açılardan incelenmektedir. Bu inceleme konularından birisi de çeviri eylemi üyeleridir. Bu çalışma Bilgisayar Destekli Çeviri programları ile çalışan çeviri üyelerinin pratik eylemleri, anlamlandırma ve ifade etme metotlarına odaklanmaktadır. Bunun için bireyleri tek tek inceleyen etnometodolojik araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada çevirmenler, redaktör / editörler, yöneticiler ve öğrenciler ayrı ayrı incelenmiştir. Türkiye'de çevirmen meslek odalarının olmayışı üye sayısını belirsiz kılmaktadır. Bu nedenle evreni tahmin etme olasılığı düşüktür. Dolayısıyla olasılığı bilinmeyen örnekleme yöntemlerinden kolaylıkla bulunabileni örnekleme yöntemine gidilmiştir. Yapılan yazılı görüşme, yüz yüze görüşme ve gözlem şeklindeki veri toplama yöntemleri ile veri üçlemesi sağlanmıştır. Etnometodolojik çözümleme çalışmalarında Maxqda 2018 ve 2020 programı kullanılmış, tarafların dizinsel / bağlama gönderimli ifadelerine, üyelerin pratik eylemlerine, pratik eylemlerinin refleksif özelliklerine ve üyelerin arka plan beklentilerine bakılmıştır. Katılımcıların Bilgisayar Destekli Çeviriyi kullanma ile ilgili ifadeleri incelendiğinde, arka plan beklentilerine ve gündelik pratik eylemlerine göre değişebilen çeşitli anlamlandırma metotları kullanabildikleri gözlemlenmiştir. Çevirmenlerin bu programları bulundukları statü içerisinde üst denetim mekanizmalarına bağlı anlamlandırdığı, redaktör / editörlerin ticari ilişkiler ve statü içerisinde değerlendirdiği, yöneticilerin ticari ilişkilerine ve arka plan beklentilerine bağlı anlamlandırdığı, öğrencilerin ise eğitim ve deneyimlerine bağlı, görev yerine getirme beklentisi içerisinde anlamlandırdıkları gözlemlenmiştir. Ancak bu genellemelerin katılımcıların süre gelen icraları olduğunu ve bunların içlerinde de farklılıklar bulunduğu belirtmek gerekir. Bunlar çalışmada detaylı bir şekilde aktarılmıştır. Çalışma teknolojinin ilerleyişinde çoğulcu yaklaşımların aksine bireysel farklılıklara bakılarak yapılmıştır. Çeviri teknolojileri ve özellikle Bilgisayar Destekli Çeviri araçları çevirmenlere yardımcı programlar olarak profesyonel çevirmenlerin elinde kaliteli çeviri üretilmesine yardımcı araçlar olarak uzun yıllar daha kullanılmaya devam edecektir. Bireysel anlamlandırma yöntemlerinin bu yöntemle analiz edilmesi teknoloji konusunu Çeviribilim'de dost / düşman gibi ikilemlerden kurtararak bu programların üreticilerine ve en önemlisi Çeviribilim alanına çeviri eylemindeki üyelerin bakış açılarındaki farklılıklar ile ilgili önemli veriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The changes taking place within the way of translators work style caused by translation technologies have currently been searched in several subtopics. One of these subtopics is the members of translation act. In this study we focus on the practices of everyday lives, sense methods and expression methods of the translation members who works with Computer Aided Translation tools. So, we applied Etnometodology research method which based on analysis of particularly individuals. All the translators, redactors/ editors, managers, and students were analysed individually in groups. The number of the members is not known exactly due to lack of chambers of translators. So, it is unlikely to know exact numbers of the research universe. Consequently, we used convenience sampling method in unknown probability sampling method. We assured a data trilogy by using data collection methods like interviews in written form, semi-structured interviews, and observation. We used Maxqda 2018 and Maxqda 2020 during this ethnomethodological interrogation study and we looked for indexical expressions of individuals, practical actions of members, reflexivity of those practical actions and background expectations of members. Regarding participants' expressions on using Computer Aided Translation, it is obvious that participants use various sense-making methods changing according to their background expectations and everyday practical actions. We concluded that translators reason out these programmes according to their status, related to top-down control system, redactors / editors reason out these programmes according to their commercial relations and status, managers reason out these programmes according to commercial relations and their own background expectations, students reason out these programmes according to their education and experience history and fulfilment of duty expectations. But we need to state that these generalizations are ongoing accomplishments of the participants and among these generalizations there are some disparities, too. Detailed explanations are given within the paper. This research was carried out by analysing the individual disparities unlike the other generalist approaches on technological progresses. Translation technologies and especially Computer Aided Translation tools are going to be used for long years as utilities for translators and tools that help to produce good quality translations in professional translators' hands. Analysing individual sense-making methods in this way will give important data, related to disparities in perspectives of translation act members, both for developers of these programmes and especially for translation studies field by saving the technology issue in translation studies from the dilemma of friend / foe in translation studies.
Benzer Tezler
- Effect of computer assisted interpreting tool on simultaneous interpreting performance
Bilgisayar destekli sözlü çeviri aracının andaş çeviri performansına etkisi
SEVİM SİNEM BÖYÜKBAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYMİL DOĞAN
- Çeviri belleklerindeki farklı derecelerdeki bulanık eşleşmelerin çevirmenin çabasına etkisi
The effect of different fuzzy match rates in the translation memories on the effort of translators
ÖZDEN ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2019
Mütercim-TercümanlıkSakarya ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞABAN KÖKTÜRK
- Testing the effectiveness of using an interactive learning tool to teach english for maritime purposes
Denizcilik ingilizcesi öğretiminde interaktif bir öğretme materyalinin verimliliğinin test edilmesi
SEDA ALTUNTAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
DenizcilikKaradeniz Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCAN KÖSE
YRD. DOÇ. DR. ELİF TOKDEMİR DEMİREL
- Çevirmenin makine çevirisi sürecinde bir eyleyen olarak çevirmen-çeviri motoru etkileşimindeki rolü
The role of the translator as an agent in translator-translation engine interaction in the machine translation process
İNAL İNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mütercim-TercümanlıkSakarya ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZDEN ŞAHİN ER
- Almanca teknik metinlerin Türkçeye çevirisinde ortaya çıkan çeviri güçlükleri ile teknik çevirinin çeviri eğitimindeki yeri ve önemi
Schwierigkeiten beider übersetzung technischer texte aus dem deutschen ins Türkische und die rolle und bedeuting der technischen übersetzungin der übersetzerausbildung
FİLİZ AKSÖZ
Doktora
Türkçe
2005
Alman Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. VURAL ÜLKÜ