Sanat malzemesi olarak denimin iki ve çok boyutlu deneysel tasarımlarda kullanımı
Use of denim as an art material in two and multi-dimensional experimental designs
- Tez No: 681828
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA ENGİN ALPAT
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Crafts, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Tekstil, denim, indigo, lif sanatı, disiplinler arası sanat, Textile, denim, indigo, fibre art, interdisciplinary art
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
“Sanat Malzemesi Olarak Denimin İki ve Çok Boyutlu Deneysel Tasarımlarda Kullanımı”başlıklı çalışmada tekstil malzemelerinin arasında yaygın olarak kullanılan malzeme türlerinden biri olan denim kumaşı ele alınmıştır. Fiziksel ve kimyasal yapısı gereği diğer kumaşlardan farkı incelenip, sanat objesi oluşturma aşamasında tek başına ya da destekleyici malzemeler ile birlikte sanatçıya sağlayacağı kazanımları araştırmak adına, deneyler yapılarak hangi işlemler ile nasıl sonuç alınacağı tespit edilip raporlanmıştır. Bu deneyler sonucunda elde edilen verilerden yararlanarak, denim kumaşı ana malzeme olacak şekilde, deneysel tasarımlar oluşturulması hedeflenmiştir. Tez, altı ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm olan giriş bölümünde tezin problemi, amacı ve sınırlılıklarından söz edilmiştir. Uygarlık tarihinde insanlığın temel gereksinimlerine bakıldığında ilk sırada yiyecek ikinci sırada örtünme gelmektedir. Her iki ihtiyacı karşılamak için doğadan yararlanılmıştır. İnsanoğlu avcı toplayıcı dönemde yiyecek olarak tükettiği hayvanların postlarını örtünme amacıyla kullanmış ve daha sonra doğadaki bitkilerden ipler ve yüzeyler oluşturulmasıyla tekstil yüzeyi, insanlık tarihinde yerini almaya başlamıştır. Tezin ikinci bölümünde, tekstil malzemelerinin insanlık tarihindeki yeri ve önemi konusunda yapılan araştırmalar sonucunda, yabancı kaynaklardan doğadaki elyaf oluşumu ve ipliğe dönüşümü, tunç çağının başlangıcı ile tekstil liflerini boyayan ilk boyarmaddelerin keşfi gibi bilgilere rastlanmıştır. Bu bilgiler ışığında çeviri yapılarak literatüre kazandırılmak üzere ikinci bölümde kısaca yer verilmiştir. Deneysel tasarımları oluştururken tekstil yüzey oluşturma ya da biçimlendirme tekniklerinden yararlanılacağı için, geleneksel tekstil biçimlendirme teknikleri ayrı başlıklar altında incelenmiş ve tekstile hammadde yönünden bakılarak elyaf türlerine değinilmiştir. Bu başlıklar altında indigo boyarmaddesinin tarihçesi ve boyama tekniği, tezin ana konusu olan denimle birinci derecede yakınlığı nedeniyle, incelenip aktarılmıştır. Sanat objeleri oluşturma aşamasında ana malzeme denim kumaşıdır. Denimin yapısal ve kimyasal özelliği, tarihsel ve gelişimsel süreci, bu süreçteki işçi giysisi, askeri giysi ve günlük giysi biçiminde modaya yansıması evrelerine geniş yer verilmiştir. Denim kumaşının bu aşamalarda moda piramidinde devrimsel nitelik taşıyan bir özelliği bulunmaktadır. Moda piramidinde yerleşik olan işleyişte; moda ikonu dediğimiz kavram; nesne, giysi, tasarımcı ya da kişi olabilmektedir. Bu kavram ilk ortaya çıktığında moda piramidinin sosyo-ekonomik açıdan en güçlü kesimin bulunduğu tepe noktasında tüketime hazır bir şekilde yerini alır ve zamanla toplumun alt kesimlerinin bulunduğu piramidin en alt katmanlarına doğru yayılarak moda olma özelliğini sürdürmektedir. Sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel olarak toplumun alt tabakasından oluşan kitlenin bulunduğu piramidin tabanına indiğinde artık güncelliğini ve değerini yitirmiş olup yok olma evresine geçer. Ancak denim; kumaş olarak, piramidin en alt tabakasında 16.yüzyılda branda bezi olarak kullanılmaya başlanmış olup, daha sonra 1850'li yıllarda işçi giysisi olarak toplumda yerini almıştır. Daha ileri yıllarda piramidin en tepe noktasına kadar tırmanıp haute-couture defilelerde de yerini almış ve 2021 yılında dahi güncelliğini ve moda olma özelliğini koruyan ilk ve tek tekstil ürünü olmuştur. Bu özelliğinden dolayı denimin tekstil ve moda tarihinde devrimsel bir özelliği bulunmaktadır. Kumaş olarak diğer tekstil ürünlerinden farkını, sanatçılar arasında da gösteren denim, dünyanın farklı noktalarında birkaç sanatçının ana malzemesi durumuna gelmiş ve sergi salonlarında yerini almıştır. Bu bağlamda denimin plastik sanat alanındaki yerini incelemek üzere ikinci bölüm oluşturulmuştur. Üçüncü bölüme, plastik sanatlar, tekstil sanatı ve denim başlığı ile başlanmıştır. Tekstil malzemesi olarak denimin, plastik sanatlardaki yeri araştırılırken iki farklı disiplinler olan tekstil sanatları ve plastik sanatlar tarihten günümüze kronolojik olarak incelenmiştir. Modern sanat ile başlayan, post modern sanat anlayışı ile 2021 yılına kadar sanatçıların farklı malzeme ve anlatım arayışlarını kapsayan, tekstilin plastik sanatlarda kullanılmaya başlanması ile ilgili önemli dönemler, sanat hareketleri, akımları ve sanatçılarına değinilmiştir. Disiplinler arası etkileşime örnek olan sanatçıların eser görselleri ile desteklenerek, tekstilin plastik sanatlardaki yeri ve önemi incelenmiştir. Bu araştırmalar sırasında denimi malzeme olarak kullanan sanatçıların özgeçmiş ve eser görsellerine değinilmiştir. Dördüncü bölümde denim kumaşı ele alınarak; yapıştırıcı ve diğer kimyasallar kullanılarak denime; hacim kazandırmak ve dikim- kalıp tekniklerni kullanarak iki ve üç boyut kazandırmak ayrıca iki boyutlu denim yüzeyinde renk denemeleri ile denim malzemesinin tek başına ve yardımcı malzemeler ile form ve yüzey şekillendirme deneyleri rapor biçiminde sunulmuştur. Beşinci bölümde elde edilen bulgular ve yapılan araştırmalardan ilham alınarak, denim kumaşının ana malzeme olarak kullanıldığı deneysel tasarımlara yer verilmiştir. Altıncı ve son bölümde tüm çalışmaları kapsayan sonuç ve öneriler bölümü yer almaktadır. Öneriler kısmında, oluşturulan tasarımların değişik boyutlarda değişik mekânlardaki varsayımsal sunumları dijital ortamda oluşturulmuş görseller şeklinde sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In the study titled“The Use of Denim as an Art Material in Two and Multidimensional Experimental Designs”, denim fabric, which is one of the commonly used material types among textile materials, is discussed. Denim's physical and chemical structural differences from other fabrics are examined, and in order to investigate the gains it will provide to the artist by itself or with other supporting materials during the stage of creating an art object, experiments are conducted and reported to determine which processes will yield which results. By using the data obtained from these experiments, it is aimed to create experimental designs with denim fabric as the main material. This thesis consists of six main sections. In the first section, the introduction, the problem, purpose and limitations of the thesis are mentioned. When we look at the basic requirements of humanity in the history of civilisation, food comes first, and covering comes second. Nature was used to meet both requirements. During the hunter-gatherer period, mankind used the skins of the animals that they consumed as food for covering purposes, and later on, created threads and surfaces from plants in nature. In this way, textile surface began to take its place in the human history. In the second part of the thesis, as a result of the research on the place and importance of textile materials in human history, information such as the formation of fibers in nature from foreign sources and their transformation into yarn, with the beginning of the bronze age, the discovery of the first dyestuffs that dye textile fibers, are found. It was translated with the light of this information and briefly included in the second part to contribute to the literature. Since textile surface forming or shaping techniques would be used while creating experimental designs, traditional textile shaping techniques were examined under separate headings and fiber types were covered by looking at textile as a raw material. Under these headings, the history and dyeing technique of indigo dyestuff were examined and conveyed due to its close proximity to denim, which is the main subject of the thesis. Denim fabric is the main material when creating art objects. The structural and chemical characteristics of denim, its history and development, its reflection on fashion in the form of workwear, military clothing and daily clothing were given wide coverage. Denim fabric has a revolutionary feature in the fashion pyramid at these stages. In the usual process of fashion pyramid; the concept that we call a fashion icon can be an object, clothing, designer or a person. When this concept first emerges, it takes its place ready for consumption at the top of the fashion pyramid where the socio-economically strongest social segment is located, and over time it continues to be fashionable by spreading to the lowest layers of the pyramid where the lower segments of the society are located. When fashion icons descend to the base of the pyramid, where the society's socio-economically and socio-culturally lower layers are located, they lose their currency and value and pass into the phase of extinction. However denim; as a fabric, it started to be used as a tarpaulin on the lowest layer of the pyramid in the 16th century, and then took its place in the society as a workwear in the 1850s. In the later years, denim climbed to the top of the pyramid and took its place in haute-couture fashion shows and became the first and only textile product which is still current and fashionable even in 2021. Because of this feature, denim has a revolutionary feature in the history of textile and fashion. Denim, which shows its difference from other textile products amongst artists, has become the main material of several artists in different parts of the world and has taken its place in exhibition halls. In this context, the second section was created to examine the place of denim in the field of plastic art. The third section starts with the title of plastic arts, textile art and denim. While investigating the place of denim as a textile material in plastic arts, two different disciplines, textile arts and plastic arts were examined chronologically from history to present. The important periods, art movements and artists related the the use of textile in plastic arts, which started with modern art and covered the artist's search for different materials and expressions until 2021 with the the understanding of post-modernt art, were mentioned. The place and importance of textile in plastic arts were examined by the support of artwork images of artists who were examples of interdisciplinary interaction. During these researches, the resumes and artwork images of the artists who used denim as a material were mentioned. In the fourth section denim fabric was examined; giving volume to denim by using adhesives and other chemicals, and giving two and three dimensions to denim by using sewing-molding techniques, as well as colour experiments on the two-dimensional denim surface and form and surface shaping experiments on denim material alone or with additional materials are presented in report format. The fifth section, inspired by the findings and researches in this study, covers experiemental designs in which denim fabric is used as the main material. In the sixth and final section, there is a conclusion and recommendations section covering all studies. In the recommendations section, hypothetical presentations of the created designs in different sizes and spaces are presented in the form of digitally created images.
Benzer Tezler
- Işık malzeme ilişkisi ve buna bağlı olarak porselenin bir sanat malzemesi olarak kullanımı
Light-material relationship and use of porcelain as an art material
OYA AŞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
PROF. SEVİM ÇİZER
- Stüdyo cam hareketi sonrası camın bir sanat malzemesi olarak ele alınışı
A study on glass as an art material in post-studio glass movement
NACİYE DANIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiSeramik ve Cam Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. LALE DİLBAŞ
- Porselen lithophane tekniğinin incelenmesi ve iç mekan duvar panosu olarak uygulanabilirliğinin araştırılması
The examination of porcelain lithophane technique and investigation of applicability as interior wall panel
ESİN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Güzel SanatlarAkdeniz ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİGEN IŞIKTAN
- Türkiye'de figüratif heykel bağlamında seramik malzeme kullanımı
The use of ceramic materials in the context of figurative sculpture in Turkey
SELAY SUİLETEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarTrakya ÜniversitesiHeykel Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERİT YAZICI
- Sanatsal cam formlarda doku etkileri
Texture effects in artistic glass forms
SEYİT TAHA BAYDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSeramik ve Cam Ana Sanat Dalı
DOÇ. HASAN BAŞKIRKAN