Atatürk Kitaplığı K 221 numarada kayıtlı Mecmû'a-i Tevârîh (İnceleme-metin)
Mecmû'a-i Tevârîh, registered in K 221, Atatürk Library (Analysis and text)
- Tez No: 681867
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMRE ÖZYILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Klasik Türk Edebiyatı, 18.-19. Yy Türk Edebiyatı, Mecmûa, Tarih Mecmûaları, Classical Turkish Literature, 18.-19. Century Turkish Literature, Mecmûa, Chronographic Mecmûas
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 490
Özet
Bu çalışma kapsamında çeviriyazısının sunulması ve incelenmesi amaçlanan Mecmû'a-i Tevârîh, Atatürk Kitaplığı K 221 numarada kayıtlıdır. Kurgu ve içerik açısından standart bir düzene sahip olmayan bu mecmûa, özenli bir cilt ve sayfa yapısına da sahip değildir. İlk kez bu çalışma kapsamında ortaya konulan ve tarih manzumelerinden oluşan bu mecmûanın başında veya sonunda mürettibine dair herhangi bir bilgi yer almamaktadır. Çalışmaya konu olan Mecmûa-i Tevârîh, yetmişten fazla şairin H. 1131-1235 tarih aralığında yazılmış şiirlerinden seçilmiş iki yüz elli farklı manzumeyi bir araya getirmesi ve bu süreç içerisinde yaşanan olayları, kazanılan başarıları, doğumları ve ölümleri ihtiva etmesi ve tüm bunları tarih düşürme yoluyla kayda geçirmesi dolayısıyla önem taşımaktadır. Giriş, İnceleme, Metin ve Sonuç olmak üzere dört bölümden oluşan bu çalışmada, esas kısmı, detaylı analizlere yer verilen Mecmû'a-i Tevârîh adlı ikinci bölüm oluşturmaktadır. Giriş kısmında başlangıçtan bugüne mecmûa kavramı ve tarih mecmûaları üzerine geniş bir inceleme yer almaktadır. İnceleme kısmını oluşturan ikinci bölüm“Nüsha Tavsifi ve Genel Özellikleri”,“Tarih Türleri Açısından Mecmûada Yer Alan Tarihler”,“Şekil Özellikleri”,“Muhteva Özellikleri”ve“Şairler ve İletişim Ağları”olmak üzere beş alt başlıkta ele alınmaktadır.“Nüsha Tavsifi ve Mecmûanın Genel Özellikleri”kısımlarında metnin fiziksel olarak tanıtımı yapılmaktadır.“Tarih Türleri Açısından Mecmûada Yer Alan Tarihler”kısmında şiirlerde yer alan tarih düşürme türleri örneklerle açıklanmaktadır.“Şekil Özellikleri”kısmında nazım şekilleri ve vezinleri tablolar aracılığıyla incelenmektedir.“Muhteva Özellikleri”nin incelendiği kısımda,“Mecmûanın İçeriğinde Bahsedilen Kişiler”,“Mecmûanın İçeriğinde Bahsedilen Mekanlar”ve“Mecmûanın İçeriğinde Bahsedilen Diğer Konular”olarak üç başlık ve onların alt başlıkları açıklanmaktadır. Tarihî olayların mecmûadaki aktarımları manzumeler ve tarih kaynaklarındaki bilgiler karşılaştırılarak açıklanmaktadır. Bu bölümün son kısmında ise“Şairler ve İletişim Ağları”tespit edilmektedir. Üçüncü bölümü oluşturan Metin kısmında, titizlikle hazırlanan çeviriyazı metni ve metne dair hususlar bulunmaktadır. Hazırlanan şairler indeksi, şairleri ve şiir numaralarını bulmada kolaylık sağlamaktadır. Sonuç kısmında mecmûaya dair çıkarımlarda bulunularak elde edilen verilerle mecmûa yorumlanmaktadır. Takip edilen bu yolla mecmûanın klasik Türk edebiyatına ve XVIII-XIX. yüzyıl hakkında çizilen genel çerçeveye katkı sağlaması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Mecmû'a-i Tevârîh, whose translation is intended to be presented and reviewed within the scope of this study, is registered at Atatürk Library K 221. This mecmûa, which does not have a standard layout in terms of fiction and content, does not have an elaborate volume and page structure as well. This mecmûa, which was presented for the first time within the scope of this study and consists of chronographic poems, does not contain any information about his typesetter at the beginning or at the end. The Mecmû'a-i Tevârîh, which is the subject of the study, brings together two hundred and fifty different poems selected from the verses of more than seventy poets written between the dates of Hijri 1131-1235 and includes the events, achievements, births and deaths that took place during this period and records all these by making a date. Therefore, it is important. In this study, which consists of four parts, namely Introduction, Analysis, Text and Conclusion, the main part is the second part called Mecmû'a-i Tevârîh, which includes detailed analysis. In the introduction, there is a comprehensive study on the concept of mecmûa and chronographic mecmûas from the beginning to the present. The second section, which constitutes the analysis section, is discussed under five sub-titles:“Text Qualifications and General Features of the Mecmûa”,“Chronographic Dates in the Mecmûa in terms of Date Types”,“Form Features”,“Content Features”and“Poets and Communication Networks”. The text is physically introduced in the sections of“Text Qualification and General Features of the Mecmûa”. 'In the“Chronographic Dates in the Mecmûa in terms of Date Types”section, the forms of date stating in poems are explained with examples. In the“Form Features”section, poetry forms and meters are examined through tables. In the section where“Content Features”are examined, three titles and their sub-titles are explained as“People Mentioned in the Content of The Mecmûa”,“Places Mentioned in the Content of The Mecmûa”and“Other Topics Mentioned in the Content of The Mecmûa”. The transfer of historical events in the mecmûa is explained by comparing the information in poems and historical sources. In the last part of this section,“Poets and Communication Networks”are determined. In the Text part, which constitutes the third part, there is a meticulously prepared transcription text and issues that regard the text. The prepared poets index makes it easy to find poets and poetry numbers. In the Conclusion part, the mecmûa is interpreted with the data obtained by making inferences about the mecmûa. By following this way, the mecmûa is expected to contribute to classical Turkish literature and the general framework drawn about the XVIII and XIX century.
Benzer Tezler
- Taksim Atatürk kitaplığı k.700 numaradaki şiir mecmûʿası (49b-104b varakları arası transkripsiyonlu metin ve inceleme )
Poetry journal at taksim Atatürk library, number k.700(Transcripted text between foils 49b-104b and examination)
HAFİZE KANTIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN YEKBAŞ
- İBB Atatürk Kitaplığı K.000343 numaralı şiir mecmûası (İnceleme- metin)
İBB Atatürk Library K.000343 numbered poetry journal (Review- text)
ESRA GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ YILDIRIM
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı K. 328 numaralı yazmanın MESTAP kapsamında transkripsiyonlu metni ve incelemesi
IIstanbul Metropolitan Munucipality Atatürk Library the transcription and analyze of the manuscript numbered K. 328 within the scope of MESTAP
AHMED MÜCAHİD MİLİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. ORHAN KEMAL TAVUKÇU
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk kitaplığı k.772 numarada kayıtlı şiir mecmûası: Mecmûa-i Eş'âr (İnceleme-metin-dizin)
Magazine of poetry in İstanbul Metropolitian Municipality Atatürk library in the document numbered k.772 : Mecmûa-i Ashari (İnvestigation-text-index)
ÖZLEM KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıAksaray ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BÜNYAMİN TAŞ
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı K-760 numaralı şiir mecmuası (İnceleme-metin)
Istanbul Metropolitan Municipality Atatürk Library poetry collect numbered K-760 (Review-text)
FATMA NUR AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GENCAY ZAVOTÇU