Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between the leadership styles of school heads and the levels of teachers' organizational cynicism
- Tez No: 682603
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMEL TÜZEL İŞERİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Sinizm, Örgütsel Sinizm, Liderlik, Liderlik Stilleri, Cynicism, Organizational Cynicism, Leadership, Leadership Styles
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Bu araştırma, okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Tokat ilinde 2019-2020 eğitim öğretim yılında resmî ilkokullarda görev yapan 294 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada okul müdürlerinin liderlik stilleri Terzi tarafından 2012 yılında geliştirilen, 24 maddeden ve üç alt boyuttan oluşan“Liderlik Davranışları Ölçeği”ile belirlenmiş olup öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri ise Brandes ve diğerleri (1999) tarafından geliştirilen, Türkçeye Kalağan (2009) tarafından uyarlanan“Örgütsel Sinizm Ölçeği”kullanılarak belirlenmiştir. Kalağan'ın (2009) uyarlamış olduğu ölçek 13 maddeye sahiptir. Ölçeğin bilişsel, davranışsal ve duyuşsal olarak adlandırılan üç alt boyutu vardır. Örneklem grubundan elde edilen verileri analiz etmek amacıyla SPSS 24.0 paket programı kullanılmıştır. Bu program aracılığıyla verilere Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), t-Testi, Kruskal-Wallis H ve Mann-Whitney U testleri, Pearson Korelasyon Analizi ve Çoklu Regresyon Analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonunda davranışsal boyutta öğretmenlerin sinizm düzeylerinin en yüksek olduğu onu sırasıyla bilişsel ve duyuşsal boyutun takip ettiği belirlenmiştir. Yaş, hizmet süresi, mezun olunan fakülte türü, medeni durum ve eğitim durumu değişkenlerine göre öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin anlamlı bir farklılaşma göstermediği saptanmıştır. Cinsiyet değişkenine bakıldığında ise bilişsel sinizm boyutunda anlamlı farklılık varken duyuşsal ve davranışsal boyutlarda anlamlı farklılığın bulunmadığı tespit edilmiştir. Mesleki kıdem değişkeninin örgütsel sinizmin tüm alt boyutlarında anlamlı farklılık oluşturduğu bulunmuştur. İlkokul öğretmenleri birlikte çalıştıkları okul müdürlerinin en çok demokratik liderlik stilini gösterdiklerini daha sonra sırasıyla otokratik ve serbestlik tanıtan liderlik stillerine sahip olduklarını düşünmektedir. Öğretmenlerin okul müdürlerinin liderlik stillerine ilişkin algılarının yaş, hizmet süresi, mezun olunan fakülte türü ve medeni durum değişkenlerine göre anlamlı farklılaşmadığı belirlenmiştir. Okul yöneticiliği deneyimi değişkeni ile öğretmenlerin demokratik liderlik stiline ilişkin algıları arasında anlamlı farklılığın bulunmadığı ancak otokratik ve serbestlik tanıyan liderlik stilleri ile bu değişken arasında anlamlı farklılığın olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin cinsiyetlerine göre okul müdürlerinin liderlik stillerine ilişkin algılarının demokratik ve otokratik liderlik stili boyutlarında anlamlı farklılık oluşturmadığı fakat serbestlik tanıyan liderlik stili boyutunda anlamlı farklılığın bulunduğu belirlenmiştir. Eğitim durumu değişkeni ile öğretmenlerin liderlik stili algıları arasında demokratik liderlik stili boyutunda anlamlı farklılık yokken otokratik ve serbestlik tanıyan liderlik stili boyutlarında anlamlı farklılığın olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin birlikte çalıştıkları okul müdürlerinin liderlik stiline ilişkin algıları ile mesleki kıdem değişkeni arasında otokratik ve serbestlik tanıyan liderlik stili boyutlarında anlamlı farklılık bulunmamışken demokratik liderlik stili boyutunda anlamlı farklılığın olduğu saptanmıştır. Otokratik ve serbestlik tanıyan liderlik stilleri ile örgütsel sinizmin tüm alt boyutları arasında orta düzeyde ve pozitif yönde anlamlı ilişkilerin bulunduğu belirlenmiştir. Bu boyutlardaki pozitif yönlü ilişkilerin aksine demokratik liderlik stili boyutu ile bilişsel, duyuşsal ve davranışsal sinizm arasında orta düzeyde, negatif yönlü anlamlı ilişkilerin varlığı tespit edilmiştir. Çoklu doğrusal regresyon analizi sonucuna göre demokratik, otokratik ve serbestlik tanıyan liderlik stillerinin örgütsel sinizmin bilişsel, davranışsal ve duyuşsal boyutlarını yordadığı belirlenmiştir. Bilişsel ve duyuşsal sinizm boyutlarında en güçlü yordayıcının demokratik liderlik stili olduğu, davranışsal sinizm boyutunun ise en çok otokratik liderlik stili tarafından yordandığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This research was carried out to examine the relationship between school principals' leadership styles and teachers' organizational cynicism levels. Relational screening model was used in the research. The study group of the research consists of 294 teachers working in public primary schools in the province of Tokat in the 2019-2020 academic year. In the study, the leadership styles of the school principals were determined by the“Leadership Behaviors Scale”, which consists of 24 items and three sub-dimensions, developed by Terzi in 2012, and the organizational cynicism levels of the teachers were determined by the“Organizational Cynicism Scale”developed by Brandes et al. (1999) and adapted into Turkish by Kalağan (2009) was determined using the“Scale”. The scale adapted by Kalağan (2009) has 13 items. The scale has three sub-dimensions called cognitive, behavioral and affective. SPSS 24.0 package program was used to analyze the data obtained from the sample group. One-Way Analysis of Variance (ANOVA), t-Test, Kruskal-Wallis H and Mann-Whitney U tests, Pearson Correlation Analysis and Multiple Regression Analysis were performed on the data through this program. At the end of the study, it was determined that teachers' cynicism levels were the highest in the behavioral dimension, followed by the cognitive and affective dimensions, respectively. It was determined that teachers' organizational cynicism levels did not differ significantly according to age, length of service, type of faculty graduated from, marital status and educational status. When the gender variable was examined, it was determined that while there was a significant difference in the cognitive cynicism dimension, there was no significant difference in the affective and behavioral dimensions. It was found that the variable of professional seniority created a significant difference in all sub-dimensions of organizational cynicism. Primary school teachers think that principals with whom they work together show the most democratic leadership style and then have autocratic and liberal leadership styles, respectively. It was determined that teachers' perceptions of school principals' leadership styles did not differ significantly according to age, length of service, type of faculty graduated and marital status. It was found that there was no significant difference between the school management experience variable and teachers' perceptions of democratic leadership style, but there was a significant difference between autocratic and liberal leadership styles and this variable. It was determined that the perceptions of the school principals' leadership styles according to the gender of the teachers did not make a significant difference in the democratic and autocratic leadership style dimensions, but there was a significant difference in the liberal leadership style dimension. While there was no significant difference between the educational status variable and teachers' perceptions of leadership style in the dimension of democratic leadership style, it was found that there was a significant difference in the dimensions of autocratic and liberal leadership styles. While there was no significant difference in the dimensions of autocratic and liberal leadership style between teachers' perceptions of the leadership style of the school principals they work with and the variable of professional seniority, it was found that there was a significant difference in the dimension of democratic leadership style. It was determined that there were moderate and positive significant relationships between autocratic and liberal leadership styles and all sub-dimensions of organizational cynicism. Contrary to the positive relationships in these dimensions, it was determined that there were moderate and negative significant relationships between the democratic leadership style dimension and cognitive, affective and behavioral cynicism. According to the results of the multiple linear regression analysis, it was determined that democratic, autocratic and liberal leadership styles predicted the cognitive, behavioral and affective dimensions of organizational cynicism. It has been determined that the strongest predictor in the dimensions of cognitive and affective cynicism is the democratic leadership style, while the behavioral cynicism dimension is mostly predicted by the autocratic leadership style.
Benzer Tezler
- Okul müdürlerinin eleştirel liderlik stili ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between school principals' critical leadership style and teachers' organizational commitment and organizational cynicism
NİLGÜN IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Kültür ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİDEM ÖZDOĞAN
- Okul müdürlerinin öğretmenler tarafından algılanan liderlik stilleri ile örgütsel sinizm arasındaki ilişki (Tekirdağ örneği)
The relationship between leadership styles of school principals and organi̇zational cynicism according to teachers perceptions (Tekirdağ sample) the relationship between leadership styles of school principals and organizational cynicism according to teachers percepti̇ons( teki̇rdağ sample)
ABDURRAHMAN HIDIROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZGENEL
- Okul müdürlerinin liderlik stilleriyle öğretmenlerin örgütsel sinizm ve örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişki
The relati̇onshi̇p between school leaders' leadershi̇p styles and teachers' percepti̇ons of organi̇zati̇onal cyni̇ci̇sm and organi̇zati̇onal commi̇tment
ERAY DEMİRÇELİK
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KORKMAZ
- Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel sessizlikleri ve göreceli yoksunlukları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between the leadership styles of school principals and their organizational silence and relative labor
OLCAY ALTINLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiEğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF İNANDI
- Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: İzmir ili Karabağlar ilçesi örneği
Leadership styles of school administrators and teachers to examine the relationship between levels of organizational commitment
SEVİLAY KILINÇARSLAN