Sanayi bölgesinden metropol-içi sanayi kümelenmesine kent merkezinin dönüşümü: Bomonti ve çevresi
Tranformation of city center from an industrial district to intra-metropolitan industrial cluster: Bomonti and its surroundings
- Tez No: 684224
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA ÜNSAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Şehircilik ve Bölge Planlama, Sociology, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Bomonti, metropol-içi sanayi örgütlenmesi, yer seçim kuramları, emek yoğun sanayi, dönüşüm, Bomonti, intra-metropolitan industrial organization, industrial location studies, labour intensive industry, urban transformation
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehircilik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 302
Özet
Kent merkezleri, farklı ekonomi politik dönemlerde geçirdikleri dönüşüm katmanları ile hakim kentsel politikaların okunabildiği çok özel bir ortam sunar. Özellikle 1980'lerde küresel ekonomik yeniden yapılanmanın bir sonucu olarak, büyük ölçekli sanayi faaliyetlerinin metropol kentlerden desantralizasyonu ve yükselen hizmet ekonomisi ile, kent merkezlerinin literatürde sanayisizleşme odağında tartışıldığı görülmektedir. Bu dönüşümle kentler hakim analizlerde başat olarak konut ve tüketim fonksiyonları üzerinden, bir yeniden üretim alanı olarak kavramsallaştırılmaktadır. Ancak kent merkezlerinin aynı zamanda, yüzyüze iletişim olanakları sağlayan koşulları, hazır emek gücü havuzu, kiralık işyerleri, müşterek alt yapı hizmetleri, ulaşım olanakları, çeşitlilik gösteren fonksiyonları ile farklı ekonomi politik dönemlerde rolleri yeniden tanımlanmakta, ulusal ekonomilerin farklı yüzlerini gösterebilmektedir. Doktora tez çalışmasında İstanbul'un en merkezi yerlerinden biri olan Bomonti'nin çevresiyle beraber, kapitalist gelişimin farklı evrelerindeki ekonomik peyzajı, bunun ilişkisel, bütünsel dönüşümü ve günümüzdeki durumu ele alınmıştır. Güncel akademik çalışmalarda tekstilin Bomonti'si saklı kalırken, semtin 'sanayi bölgesi' geçmişi ile ilgili yapılmış olan çalışmalarda Bomonti'nin çevresiyle olan ilişkisi saklı kalmıştır. Bu çerçevede tez çalışmasında, niceliksel ve niteliksel farklı veri kaynaklarından yararlanarak öncelikle Bomonti ve çevresinin bir sanayi bölgesinden, hazır giyim sanayi kuruluşlarının kümelendiği bir bölgeye dönüşümü ele alınmaktadır. Ardından Osmanbey Piyasası'nın bir parçası haline gelen bu bölgenin günümüzdeki durumunun, kuruluşların nitelikleri, çalışanların emek süreçleriyle ilişkilendirilerek ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu sayede gayrimenkul ekonomisi dinamikleriyle ele alınan bu alan, sanayi kuruluşları, yer seçim dinamikleri ve çalışanlar üzerinden yeniden kavramsallaştırılmaktadır. Metropol kent merkezine, dönüşümün bittiği bir görünüm olarak değil, farklı ekonomi politikalarla yeniden yapılandırılan, dönüşümün devam ettiği bir düzlem olarak bakılmaktadır. Bu anlamda Bomonti ve çevresinin mekansal karakterinin, ulusal ve küresel üretim dinamiklerinin de dönüştüğü üç dönem içinde, 1980 öncesi, 1980-2000 arası ve 2000 sonrası günümüzde Bomonti, Bomonti'nin“sıçradığı”bir mekan olarak Halide Edip Adıvar Mahallesi ve Osmanbey Merkezi İş Alanı'nın kuruluşu, gelişimi ve hazır giyim sanayi açısından bugününe odaklanılır. Farklı tarihlerdeki telefon defterleri adres kayıtları, gazete arşivleri, günümüz medya taraması ve görüşmeler kullanılarak niceliksel ve niteliksel analiz teknikleri bir arada kullanılmıştır. Geçmişten günümüze birbiriyle ilişki içinde olan bu bölgenin sanayi peyzajına, geçmişten günümüze burada bulunan üretim faaliyetlerinin neden burada bir yığılma oluşturduğuna, mekan, çalışanlar ve kuruluşlar çerçevesinden bakmak, günümüz 'sanayisizleşme' tartışmalarına somut mekansal bir boyut kazandırdığı gibi, kent merkezinin tarihsel ilişkilerinin nasıl mekana gömülü olduğunu, mekanda emek süreçleriyle kurulan ekonomik ilişkilerin birbirine bağımlı yapısını ve niteliksel-duygusal süreçlerini de göz önüne sermektedir.
Özet (Çeviri)
City centers offer a very special environment where the dominant urban policies can be read with the layers of transformation they have undergone in different political economy periods. As a result of the global economic restructuring in 1980s, cities experienced the decentralization of large-scale industrial activities and hence a rising service economy. It has led to a common conceptualization of cities and city centers in terms of deindustrialization and a space of reproduction, primarily through housing and consumption functions. However, at the same time, city centers provide face-to-face communication opportunities, ready labor pool, rental workplaces, common infrastructure services, transportation opportunities, and various functions. With these rich opportunities their roles are in constant change and redefined with each political economic period. This doctoral research aims to discuss the transformation of one of the most central places of İstanbul from the perspective of production activities. Bomonti ve and its surroundings historically has been one of the most dense industrial districts of İstanbul until 1980s. After the closing of big scale factories, the district has undergone a dramatic change and it has been reproduced with luxury housing and upper class amenities. Therefore this dramatic transformation has increasingly attracked the attention of academic studies, which concentrate on the socio-spatial results of this change. However this conceptualization also ignores the ongoing, smallscale industrial activities in the area. In 1980s, Turkey's integration to the global ready wear market has its effect on the space with increasing garment firms, informal workshops, fabric and accessory suppliers. As Osmanbey, a district nearby Bomonti, is industrialized by the garment producers who migrate from Sultanhamam, Bomonti experiences the both the deindustrialization of large scale production and the industrialization of flexibly organized, small scale production activities. In this framework, the thesis study primarily deals with the transformation of Bomonti and its surroundings from an industrial district to a cluster of ready-made clothing industry by using quantitative and qualitative methods of analysis. So that, this area, which is studied in reference with the dynamics of real estate economy, is reconceptualized through industrial organization of the metropolitan space, industrial locational dynamics and the acts of labour power.
Benzer Tezler
- Ani Orta Çağ eserlerinde taş süsleme
Geometrical decorations on stones in Ani buldings in the Middle Ages
GÜL GÜLER
- Akıllı ulaşım sistemi uygulamalarıyla hava kirliliğinin azaltılması: Dilovası senaryosu
Reduce air pollution with intelligent transportation systems applications: Dilovasi scenario
ONUR ALP ARSLANTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜBEYDE ÖZTÜRK
- Organize sanayi bölgelerinin ulaştırma planlaması açısından incelenmesi ve Gebze-İkitelli örnekleri
A Investigation an organized industrial park according to transportation planning and İkitelli-Gebze examples
VEDAT USLU
- Metropolde yaşamak: farklı yaşam eşı̇klerı̇ne bağlı olarak dönüşebı̇len esnek konut ı̇ç mekanları
Flexible residential interiors depending on the different thresholds of the life cycle
CANSIN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İç Mimari ve Dekorasyonİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SENİYE BANU GARİP
- GAP bölgesinde çarpık kentleşme ve gecekondu sorunları (Diyarbakır, Gaziantep, Şanlıurfa örneği)
Unplanned urbanization and slum problems in the GAP region, Diyarbakir, Gaziantep and Şanliurfa examples
AHMET KAYAN