Kanser hastalığı tanısı olan bireylerin hastalık algısı ve depresyon düzeylerine etki eden psikolojik faktörler: ACT modeli incelemesi
Factors affecting the disease perception and depressionlevels of individuals diagnosed with cancer disease: ACT model analysis
- Tez No: 685012
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CUMHUR TAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Hastalık, Kanser, Hastalık Algısı, Depresyon, Act Modeli
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Bu çalışmanın amacı; Kanser hastalığı olan bireylerin hastalık algısı ve depresyon düzeylerine etki eden faktörlerin, Act modeli kapsamında ne düzeyde etkilendiği incelenmektedir. Araştırma nicel yöntemle tasarlanmış, 92 kanser tanısı olan birey ile görüşülmüştür. Araştırmanın katılımcılarını Gümüşhane ilinde yaşayan ve kanser tanısı olan 18 yaşından büyük bireylerden oluşturmaktadır. Verilerin toplanması için anket formları ve ölçekler kullanılmıştır. Başta sosyo-demografik form olmak üzere, Hastalıl Algısı Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği, Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği, Motivasyonel Kararlılık Ölçeği, Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği, koşulsuz kendini kabul ölçeği, Bilinçli Farkındalık Ölçeğinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; katılımcıların depresyon puanlarına ilişkin varyansa katkıları bakımından iki değişkenin önemli yordayıcılar olduğu görülmektedir. Analize birinci aşamada depresyon değişkeninde %28.6 ile en fazla varyansı açıklayan bilinçli farkındalık değişkeni girmiştir (β =- .542, t =- 6.114, p < .001). Katılımcıların bilinçli farkındalık düzeyleri ile depresyon arasında negatif ilişki olduğu gözlemlenmiştir. Analize ikinci aşamada modele motivasyonel kararlılık dâhil olmuştur. Motivasyonel Kararlılık (β =- .302, t =- 3.385, p < .001) varyansın %7.4'ünü açıklamış ve böylelikle bu iki değişken varyansın %36'sını açıklamıştır. Katılımcıların motivasyonel kararlılık düzeyleri ile depresyon düzeyleri arasında negatif bir ilişki olduğu gözlemlenmiştir. Katılımcıların hasatlık algısı puanlarına ilişkin varyansa katkıları bakımından bir değişkenin önemli yordayıcı olduğu görülmektedir. Analize ilk ve tek aşamasında hastalık algısı değişkeninde %7 ile en fazla varyansı açıklayan bilinçli farkındalık değişkeni girmiştir (β =-.283, t =- 2.798, p < .001). Katılımcıların bilinçli farkındalık düzeyleri ile hastalığı algılama düzeyleri arasında negatif ilişki gözlemlenmiştir. Sonuçlar ilgili alanyazına göre tartışılmış ve gelecekte yapılabilecek çalışmalar önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to investigate the factors affecting the disease perception and depression level of individuals diagnosed with cancer within the framework of Act model. The research was conducted with quantitative method and 92 cancer diagnosed individuals were interviewed. Participants of the study are individuals over the age of 18 who live in Gümüşhane and are diagnosed with cancer. Questionnaire forms and scales were used to collect data. Disease perception scale, Beck depression scale, psychological resilience scale for adults, motivational determination scale, multi-dimensional perceived social support scale, unconditional self-acceptance scale, and conscious awareness scale and especially socio-demographic form were utilized in the current study. According to the data obtained in the current research, it is seen that two variables are important predictors of the participants' contribution to the variance related to their depression scores. In the first step of the analysis, the conscious awareness variable that explained the most variance with 28.6% of the depression variable came into the picture (β =- .542, t =- 6.114, p < .001). It was observed that there was a negative relationship between participants' conscious awareness levels and depression. In the second stage of the analysis, motivational determination was included in the model. Motivational Stability (β = - .302, t = - 3.385, p
Benzer Tezler
- Testis, meme kanseri ve fibromiyalji tanılı hastalarda hastalık algısı ve bununla ilişkili psikososyal faktörlerin araştırılması
Investigation of disease perception and related psychosocial factors in patients diagnosed with testicular, breast cancer, and fibromyalgia
FURKAN KULAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikiyatriEge ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZEN ÖNEN SERTÖZ
- Kanser hastalarında tanı alınan yaş aralığının hastalık algısı ve baş etme becerileri üzerindeki etkisi
The effect of age at diagnosis on perception of illness and coping skills in cancer patients
FATMA MERVE AKKANAT KARAGİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
OnkolojiKTO Karatay ÜniversitesiDisiplinlerarası Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE HARMANCI
- Kanserli çocuğu olan ailelerin sosyal destek algısı,umutsuzluk ve başetme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of the relation between social support, hopelessness and coping in parents of children with cancer
EVRİM KIZILER
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
HemşirelikGATAÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. FİLİZ ARSLAN
- COVİD-19 tanısı ile Hacettepe Üniversitesi erişkin hastanesinde izlenen hastaların hastalık ile ilgili risk algıları ve yaşam tarzı değişikliği planlarının değerlendirilmesi
Evaluation of disease-related risk perceptions and lifestyle change plans of patients followed up at Hacettepe University adult hospital with the diagnosis of COVİD-19
KAMIL ZARNISHANOV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
İç HastalıklarıHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY SAİN GÜVEN
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSEL ÇALIK BAŞARAN
- Akciğer kanseri tanılı hastaların yaşam kalitesi algısı-bir karma yöntem çalışması
Başlık çevirisi yok
NUR ŞEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN KILIÇ ÖZTÜRK