COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanları: Beş faktör kişilik özellikleri ve psikolojik sağlamlığın şefkat yorgunluğunu yordayıcı gücü
Health care professionals in COVID-19 pandemic: The predictive power of five factor personality traits and resilience on compassion fatigue
- Tez No: 685255
- Danışmanlar: PROF. DR. TAHSİN İLHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Şefkat Yorgunluğu, Beş Faktör Kişilik Özellikleri, Psikolojik Sağlamlık, COVID-19, Sağlık Çalışanları, Compassion Fatigue, Five Factor Personality Traits, Resilience, COVID-19, Health Care Workers
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Bu araştırmanın amacı, sağlık çalışanlarında beş faktör kişilik özellikleri ve psikolojik sağlamlık düzeylerinin şefkat yorgunluğu ve alt boyut puanları üzerindeki yordayıcılığını incelemektir. İlişkisel modelinin kullanıldığı araştırmada hemşireler, hekimler ve ebeler başta olmak üzere farklı meslek grubundaki 697 sağlık personeli yer almıştır. Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Merhamet Yorgunluğu-Kısa Ölçek, Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi ve Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği kullanılmıştır. Veri analizi için IBM SPSS 25.0 kullanılmıştır. Araştırmada öne sürülen problemleri cevaplamak için, Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı, Hiyerarşik Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis H Testi kullanılmıştır. Beş faktör kişilik özellikleri (duygusal denge, dışadönüklük, uyumluluk, açıklık ve sorumluluk) ve psikolojik sağlamlığın şefkat yorgunluğu ve alt boyut puanları ile ilişkisini incelemek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Bağımsız değişkenlerin şefkat yorgunluğu, ikincil travmatik stres ve tükenmişliği yordama gücünü incelemek için hiyerarşik çoklu doğrusal regresyon analizleri yapılmıştır. Ayrıca COVID-19 ile ilgili bir birimde çalışma durumu her regresyon analizine kukla değişken olarak dâhil edilmiştir. Beta katsayısına göre (β) sırasıyla duygusal denge, psikolojik sağlamlık ve COVID-19 ile ilgili çalışma durumu şefkat yorgunluğu toplam varyansının % 26,2'sini açıklamaktadır. Şefkat yorgunluğu ve alt boyut puanlarının cinsiyet, öğrenim düzeyi, meslek, çalışma durumu (nöbet-gündüz), işten ayrılma düşüncesi, iş yükü algısı, iş stresi, COVID-19 ile ilgili çalışma, iş yükünde artış algısı, pandemi sürecine uyum güçlüğü ve bulaşıcı olma kaygısına göre farklılaştığı belirlenmiştir. Öte yandan yaş, medeni durum ve görev süresinin şefkat yorgunluğu ve alt boyut puanlarında anlamlı bir farklılaşmaya yol açmadığı görülmüştür. Şefkat yorgunluğu ve alt boyut puanları çocuk sahibi olma durumuna göre sadece ikincil travmatik stres boyutunda anlamlı farklılık göstermektedir. Bulgular alanyazın temelinde tartışılmıştır. Araştırmanın son bölümünde sonuçlar çerçevesinde öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the predictability of five factor personality traits and resilience levels on compassion fatigue and sub-dimension scores in health care workers. Relational model was used in the study and there are 697 health care professionals from different occupational groups, especially nurses, physicians and midwives. Personal Information Form, Compassion Fatigue-Short Scale, Adjective Based Personality Test and Brief Psychological Resilience Scale were used as data collection tools. The data were analyzed with the SPSS 25.0 statistical program. Pearson Moments Product Correlation Coefficient, Hierarchical Multiple Regression Analysis, independent groups t-test, One-way analysis of variance (ANOVA), Mann-Whitney U and Kruskal Wallis H Test were used to answer the problems put forward in the study. Pearson Product Moment Correlation Coefficient was used to examine the relationship between five-factor personality traits (neuroticism, extraversion, agreeability, openness, conscientiousness) and resilience with compassion fatigue and sub-dimension scores. Hierarchical Multiple Lineer Regression Analyses were conducted to examine the predictive power of independent variables on compassion fatigue, secondary traumatic stress, and burnout. In addition, working status in a unit related to COVID-19 is included as a dummy variable in each regression analysis. According to the beta coefficient (β) neuroticism, resilience, and work related to COVID-19 variables explain 26,2 % of the total variance of compassion fatigue, respectively. It was found that compassion fatigue and sub-dimension scores differ according to gender, education level, profession, working status (daytime-shift), thought of leaving the job, workload perception, job stress, working with COVID-19, perceived increase in workload, difficulty in adapting to the new normal and anxiety about being contagious. On the other hand, it was observed that age, marital status and tenure did not cause a significant difference in compassion fatigue and sub-dimension scores. Compassion fatigue and sub-dimension scores differ significantly only in the secondary traumatic stress dimension according to having a child. In the last part of the study, recommendations are presented within the framework of the results.
Benzer Tezler
- Covid-19 pandemisinin sağlık çalışanlarında prososyal davranış üzerine etkisi
The effect of the Covid-19 pandemic on prosocial behavior of healthcare professionals
RUKİYE YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DEVRAN TAN
- COVID-19 pandemisinin sağlık ve gıda sektöründe çalışanlar üzerinde psikolojik etkisi
The psychological effect of the COVID-19 pandemic on health and food workers
ELİF ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriBandırma Onyedi Eylül ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH YILMAZ
- Sağlık çalışanlarının COVID-19 bulaşı ve korunma yolları hakkında bilgi düzeyleri ve tutumlarının seropozitiflik durumları ile ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship of the healthcare professionals' knowledge levels and attitudes about the contact of COVID-19 and the methods of protection with the status of seropositivity
MUSTAFA YÜKSEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon Hastalıklarıİnönü ÜniversitesiEnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN ERSOY
- Covid-19 pandemisinin hastane çalışanlarının psikolojik durumuna etkisi
The effect of the covid-19 pandemic on the psychological status of hospital workers
SECDEGÜL COŞKUN YAŞ
- Covid-19 salgınının Erzurum'da müzik sektörü çalışanları üzerindeki etkilerinin belirlenmesi
Determining the effects of the Covid-19 outbreak on music industry employees in Erzurum
HABİP ÇEMÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MüzikAtatürk ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEVKİ ÖZER AKÇAY