Diyârbekirli Niyâzî-Amid-i Sevdâ-Tahzîr (inceleme-metin)
Diyârbekirli Niyâzî-Amid-i Sevdâ-Tahzîr (analysis-text)
- Tez No: 685999
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET TANYILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Diyârbekirli Niyâzî, Risâle, Âmid-i Sevdâ-Tahzîr, İçki Meclisleri, Hamr, Diyârbekirli Niyâzî, Risâle (Epistle), Amid-i Sevda-Tahzîr, Alcohol Assemblies, Khamr
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Çalışmamızda, Abdulhamîd Niyâzî Çıkıntaş'a (Diyârbekirli Niyâzî) ait Âmid-i Sevdâ-Tahzîr adlı eserin incelenmesi ve yeni yazıya çevrilerek ilim dünyasının istifadesine sunulması amaçlanmıştır. Tezimize konu olan metin, biçimsel açıdan ve içerik yönünden risâle niteliğindedir. Nitekim Anadolu coğrafyasında, Osmanlı medeniyetinden Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar, çoğunlukla tek bir meseleyi konu edinen; ilmî, dinî ve edebî konularda kaleme alınan ve hacimce küçük, muhtasar eserlere risâle adı verilmektedir. Başta yazma eser kütüphanelerinin en zengin kısımları olmak üzere büyük kataloglamaların önemli bir bölümü risâlelere ayrılmıştır. Bu hacim, Osmanlı müelliflerinin risâle türüne verdiği önemi göstermektedir. Ayrıca bu durum, halkın bu tarz eserlere ne kadar ihtiyaç duyduğunun göstergesi olarak düşünülebilir. 1856-1934 yılları arasında yaşamış olan Diyârbekirli Niyâzî, Diyârbekir'in sosyal, kültürel, siyasi ve edebî hayatına kendi döneminde ve sonrasında damga vuran önemli şahsiyetlerden birisidir. Genel itibarıyla içkinin zararlarının anlatıldığı Âmid-i Sevdâ-Tahzîr adlı risâle niteliğindeki eseri inceleyen tezimiz, müellifin hayatı, metnin incelemesi ve metnin yeni yazıya aktarılması olmak üzere üç temel başlıktan oluşmaktadır. İşlediği konu ve konunun işleniş şekli bakımından tüm zamanlara seslenebilen Âmid-i Sevdâ-Tahzîr adlı eser, başta Diyârbekir olmak üzere Türk edebiyatı ve kültüründe kendine yer bulabilecektir. Ayrıca çalışmamızda, eserin manzum ve mensur özelliklerini ortaya çıkarma, kendi türü içindeki yerini ve önemini belirleyerek bu alandaki bir eksikliği giderme amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
In our study, it is aimed to examine Abdulhamîd Niyâzî Çıkıntaş's (Diyârbekirli Niyâzî) work Amid-i Sevdâ-Tahzîr and to present it to the benefit of the scientific world by translating it into the new text. The text, which is the subject of our thesis, has the characteristics of a epistle (risâle) in terms of form and content. As a matter of fact, in the Anatolian geography, starting from the years when the Ottoman civilization sprouted until the first years of the Republic, when it continued its influence, mostly dealing with a single issue; Concise works written on scientific, religious and literary subjects and which are small in volume are called epistle (risâle). An important part of the large catalogues, especially the richest parts of the manuscript libraries, is also reserved for epistles. This shows the importance that Ottoman authors gave to the type of epistles. In addition, this situation is an indicator of how much people need such works. Diyârbekirli Niyâzî, who lived between 1856-1934, is one of the important people who left their mark on Diyârbekir's social, cultural, political and literary life during and after their time. Our thesis, which examines the epistle named Amid-i Sevdâ-Tahzîr, in which the harms of alcohol are explained in general; consists of three main topics which are the life of the author, the analysis of the text and the transfer of the text to the new text. The work called Âmid-i Sevdâ-Tahzîr, which can appeal to all times in terms of the subject and the way it is handled, will find a place for itself in Turkish literature and culture, especially in Diyârbekir. Moreover, in our study, it is aimed to reveal the poetic and prose features of the work, to determine its place and importance in its own genre and to eliminate a deficiency in this field.
Benzer Tezler
- Dr. Ferruh Niyazi Ayoğlu ve basın hayatı (1888-1963)
Dr. Ferruh Niyazi Ayoğlu and press life (1888-1963)
ADİLE GÜL YİĞİT ATASAYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
GazetecilikAkdeniz ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET GÜÇLÜ
- Diyârbekirli Sa'id Paşa-Mir'âtü'l-İber 5. cilt (İnceleme-metin-dizin)
Diyârbekirli Sa'id Paşa-Mir'âtü'l-Iber 5. volume (Review-text-index)
FATMA TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TANYILDIZ
- Diyarbekirli kimlikler bağlamında Ziya Gökalp
Ziya Gökalp in the context of Diyarbekir identities
AHMET DENİZ
- Diyârbekirli Mehmet Said Paşa'nin Mirâtü'l-İber adlı eserinin 8. cildinin transkribi ve değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
GÜLCAN AKÇINAR AKDEMİR
- Diyarbekirli Ahmed Mürşidi'nin Pendnamesi'nin dil içi çevirisi (122a-168b)ve tahlili
Intralingual translation (122a-168b) and analysis of Diyarbekirli Ahmed Mürşidi's Pendname
FİLİZ DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA UĞURLU ARSLAN