İslam iktisadında zekâtın kurumsallaştırılmasının ekonomik etkileri: Ülke örnekleri ve Türkiye üzerine bir değerlendirme
The effects of the zakat institution on production and consumption in islamic economics: Examples from some countries and an evaluation on Turkey
- Tez No: 687273
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Ekonomi, Religion, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası Finans ve Katılım Bankacılığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
İnsanlığın en önemli sorunlarından biri olarak kabul edilen yoksullukla mücadele, ekonomi politikalarının öncelikli hedefleri arasındadır. Bunun bir sonucu olarak artan gelir eşitsizliği, servet ve mülkiyetin tek bir elde toplanması, zengin ve fakir arasındaki uçurumun artması ve ekonomik istikrarsızlıklar ülkeler açısından endişe verici boyutlara ulaşmıştır. Ülke ekonomilerindeki bu problemler, özellikle yoksulluk ve fakirlikle mücadelede onu azaltacak mekanizmaların sorgulanmasına sebep olmuştur. Bugünkü ekonomik yapı ve sistemler mevcut sorunları daha da derinleştirmektedir. Dolayısıyla bu sorunları tam olarak ortadan kaldıracak ya da asgari düzeye indirecek mekanizmalara olan ihtiyaç daha da önemli hale gelmektedir. Bu noktada İslam iktisadının esasları, büyüyen mevcut sorunlara bakışı ve problemleri azaltmada kullandığı yöntemler önemli bir hale gelmiştir. Medine döneminde farz kılınan, Hz. Peygamber (S.A.V)'in önderliğinde müesseseleştirilen ve mali bir ibadet olan zekât, ekonomik işlevleriyle gelir ve nimet paylaşımında bazı dengeleri gözeten bir kurum olmuştur. Zekât, üretim boyutunda faktörlerinin verimli kullanılmasına yardımcı olurken, tüketim boyutunda ise gelir transferiyle hak sahibi bireylerin asli ihtiyaçları karşılanmasını, satın alma gücünü artırarak ekonomik eşitsizliklerin dengelenmesini ve toplumsal kalkınmayı desteklemektedir. Günümüzde bu sorunlarla mücadelede tamamlayıcı ve telafi edici bir fonksiyonu bulunan zekât, İslam ülkelerinde yoksulluğa tamamen son verecek düzeyde bir potansiyele sahip olduğu iddia edilebilir. Bu çalışmanın amacı, zekâtın tarihsel gelişimi ve ekonomik etkilerini incelemek, farklı ülke örneklerini karşılaştırarak Türkiye için vakıf temeline dayalı kurumsal bir model önerisinde bulunmaktır. Zekâtın kurumsal yapıya kavuşturulmasının gerekliliği ortaya konulurken, oluşturulması önerilen zekât kurumunun ekonomik etkileri, yapısı ve etkinleştirilmesine yönelik tedbirlere yer verilmiştir. Ayrıca zekât kurumlarının tarihsel gelişimi ve güncel uygulamaları karşılaştırmalı olarak analiz edilerek ülke örnekleri incelenmiş ve bazı politika önerilerine yer verilmiştir. Çalışmada literatür incelemesine dayalı nitel gözlem ile kavramsal analiz yöntemi kullanılmış, ayrıca zekâtın hesaplanması ve yaygınlaştırılması için kurulan dijital bir platformun içerik analizine yer verilmiştir. Tezin zekat konusunda Türkiye özelinde yapılacak saha çalışmalarına ve ampirik araştırmalara yol gösterici olması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Combating poverty, considered one of the most important problems of humanity, is among the primary goals of economic policy. As a result of this, income inequality, accumulation of wealth and property, economic gap between the rich and the poor, and economic instability have reached alarming proportions. Countries' such economic problems have led to the questioning of mechanisms to reduce poverty. Today's economic structures and systems deepen the current problems. Therefore, the need for tools that will completely eliminate or minimize these problems becomes even more important. At this point, the principles of Islamic economics, its approach to those problems and its methods used to reduce poverty have become important. Zakat, which is revealed and institutionalized during the Medina period of the Prophet, is an obligatory financial worship commanded by Allah to Muslims with certain conditions and its economic functions. Zakat helps to use economic factors efficiently and to be fair in income distribution in the production aspect, and to increase the purchasing power of the eligible individuals by means of income transfer in the consumption aspect. It can be claimed that zakat, which is complementary and compensatory in combating these problems, has the potential to end poverty in Islamic countries. This study's aim is to analyze the historical background and economic impact of zakat and to propose a central zakat institution in Turkey with a foundation-based model by comparing different country examples. The economic effects, structure and efficiency of the proposed zakat institution are emphasized while putting forward the necessity of institutionalizing zakat. Moreover, the historical development and modern practices of zakat institutions were analyzed comparatively, country examples and some policy recommendations were given. In this study, we have chosen a conceptual analysis and theoretical research method with a qualitative observation. In addition, a content analysis has been made of a digital platform established to calculate and spread zakat. With this thesis it is expected to guide the field works and empirical research of zakat in Turkey.
Benzer Tezler
- فقه الإنفاق وآثاره الاقتصادية - Fıkhu'l-infak ve âsâruhu'l-iktisadiyye
İslam hukukunda infak ve ekonomik sonuçları - Jurisprudence of expenditure and its economic impact
MOHANAD AHMED IBRAHIM AL-NUAIMI
Yüksek Lisans
Arapça
2020
DinAksaray ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHTERHAN FURKANİ
- İslam iktisat siyaseti açısından zekâtın kurumsallaşması
Institutionalization of zakat in terms of İslamic economic policy
MELİH TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinMarmara ÜniversitesiOrtadoğu Ekonomi Politiği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TABAKOĞLU
- Kur'an'da tezkiye
The Purification in Koran
ÖMER ARİF KELKİT
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEVKİ SAKA
- İslam iktisadında üçüncü sektör: Tabung Haji üzerine bir saha araştırması ve Türkiye hac fonu önerisi
The third sector in Islamic economics: A case study on Tabung Haji and model proposals on Turkey hajj fund
ALİ CAN YENİCE
Doktora
Türkçe
2023
EkonomiSakarya Üniversitesiİslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT BİLEN