İdeal çocukların ve çocukluğun peşinde: Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ahlak ve terbiye kitaplarında çocuklar, çocukluk ve toplumsal cinsiyet
In pursuit of ideal children and childhood: Children, childhood and gender in the morals and manners books in Late Ottoman Empire
- Tez No: 687657
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAHYA ARAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Ahlak ve terbiye kitapları, çocukluk, 19. yüzyıl reformları, devamlılık, değişim ve dönüşüm, Morals and Manners books, childhood, 19th century reforms, continuity, change and transformation
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Bu çalışma, Osmanlı'da Tanzimat'tan imparatorluğun sonuna kadar yazılmış olan ahlak ve terbiye kitaplarındaki çocukluk, çocuklar ve toplumsal cinsiyetle ilgili algıları ele almaktadır. Tanzimat'ın fikri önderi Sadık Rıfat Paşa'nın kaleme aldığı Risâle-i Ahlâk adlı ders kitabı, bu tezin çerçevesini oluşturmaktadır. Risâle-i Ahlâk Tanzimat'la birlikte değişmeye başlayan çocukluk algısını, en iyi yansıtan eserlerden biridir. Çocuklara iyi ve kötü huyları nasihat edip onları güzel ahlaklı bir yetişkin yapmayı amaçlayan kitap, aslında ideal bir toplum üretmek niyetindedir. 19. yüzyıl boyunca yazılan çoğu ahlak ve terbiye kitabı bu ideoloji bağlamında basılmaya devam etmiştir. İmparatorluğun son dönemlerinde yapılan reformların yarattığı sosyal, politik ve kültürel kırılma ve dönüşümler bu kitaplara yansımış ve içerik olarak da dönüşmelerine zemin hazırlamıştır. Ancak bunun yanında 19. yüzyıl reformlarıyla birlikte gerçekleşen bu değişim, Tanzimat'tan önceki dönemden bir kopuş değildir. Devletin menfaatleri doğrultusunda olan ve topluma faydalı olacağı düşünülen 19. yüzyıl öncesine ait birçok öğreti ve gelenek hem doğrudan çocuklara hem de çocuk terbiyesiyle ilgili ebeveynlere yönelik yazılan kitaplarda varlığını sürdürmeye devam etmiştir. Nitekim eserler batılı ve doğulu kavramları bir arada ve uyum içerisinde barındırmaktadır. Bu sebeple bu çalışma kırılmaların yani değişimin yanında devamlılıkları da göz ardı etmeyip onların da üzerinde durmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study deals with the perceptions of childhood, children and gender in the morals and manners books written in the Ottoman Empire from the Tanzimat to the end of the empire. The textbook called Risâle-i Ahlâk, written by Sadık Rıfat Pasha, the intellectual leader of the Tanzimat, forms the framework of this thesis. Risâle-i Ahlâk is one of the works that best reflects the perception of childhood that started to change with the Tanzimat. The book, which aims to advise children on good and bad habits and to make them adults with good morals, actually intends to build an ideal society. Most morals and manners books written during the 19th century continued to be published in the context of this ideology. The social, political and cultural refractions and transformations created by the reforms made in the last period of the empire were reflected in these books and paved the way for their transformation in terms of content. However, this change, which took place with the reforms of the 19th century, is not a refractions from the period before the Tanzimat. Many teachings and traditions belonging to the pre-19th century, which were in line with the interests of the state and thought to be beneficial to society, continued to exist in books written for both children and parents on child education. As a matter of fact, the works contain western and eastern concepts together and in harmony. For this reason, this study does not ignore the continuities as well as the refractions, that is change, and focuses on them es well.
Benzer Tezler
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türk modernleşmesi bağlamında Türk romanında çocuk
Children in Turkish novel from Tanzimat to Turkish Republic within the context of Turkish modernization
ÖZLEM ÖRDEM
- Early acquisition of figurative competence: Comprehension of idiomatic expressions in Turkish between seven and eleven years of age
Erken dönem imgesel yeti edinimi: Türkçe deyimsel ifadelerin yedi ve onbir yaş arasında anlaşılma süreçleri
ABDURRAHMAN KARA
Doktora
İngilizce
2015
DilbilimHacettepe ÜniversitesiDilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NALAN BÜYÜKKANTARCIOĞLU
- Çocukların araştırma süreçlerine katılım deneyimlerinin geliştirilmesi: Çocuklarla birlikte araştırma
Improving children's participation in research processes: Research with children
ARZU AKAR GENÇER
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN AVCI
- Türkiye'de 1980 sonrası siyasal toplumsallaşma: Çocukluğun politik tahayyülü
Political socialization in Turkey after 1980: Political imagination of childhood
DUYGU ÇANAKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. GÜVEN GÜRKAN ÖZTAN