Hasan Sezâyî-i Gülşenî Dîvânı'nda tasavvuf terminolojisinin işlevsel sözlüğü
A concept dictionary of the sufi terminology in the Diwan of Hasan Sezâyî-i Gülşenî
- Tez No: 687883
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Türk Dili ve Edebiyatı, Religion, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 638
Özet
Çalışmada 18. yüzyıl mutasavvıflarından şair Hasan Sezâyî-i Gülşenî'nin Dîvân'ında yer alan tasavvufî kelime ve kavramların tespit edilerek işlevsel sözlük oluşturulması; böylelikle Hasan Sezâyî-i Gülşenî'nin tasavvuf terminolojisinin hazırlanması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, Dîvân'da ele alınan tasavvufî terim ve sözcüklerin araştırılmasında Ali Rıza Özuygun'un doktora tezi olarak hazırladığı ve daha sonra neşrettiği tenkitli metin esas alınmıştır. İşlevsel sözlük için tespiti yapılan kelime ve kavramlar alfabetik sıraya göre düzenlenmiştir. Çalışmada ilk olarak kavramların kökeni, Arap ve transkripsiyon harfleriyle yazılışı, Dîvân'daki geçiş sıklık sayısı verilmiştir. Daha sonra lügat ve tasavvuf ıstılahındaki manası ilgili tasavvuf terimleri sözlüklerinden araştırılarak ne ifade ettiği belirtilmiştir. Bu açıklamanın hemen altına kavramın geçiş sıklığını gösteren beyit ve bentler sıralanmıştır. Aynı şekilde metinde geçen âyet, hadîs, dua ve Arapça ibareler de tezde belirtilmiştir. Çalışmanın devamında Hasan Sezâyî Dîvân'ında geçen tasavvufî kelime ve kavramların listesi hazırlanarak Dîvân'da en sık kullanılan kavramlar gösterilmiştir. Yine bu liste, Üsküdar Üniversitesi Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsünde Kemâl-i Ümmî, Hüsâmeddîn-i Uşşâkî, Azîz Mahmûd Hüdâyî ve Abdülmecîd-i Sivâsî'nin Dîvânları için yapılmış benzer tezlerin sonuçları ile sunularak mukayesesi yapılmıştır. Anahtar Kelimeler Hasan Sezâyî-i Gülşenî, Sezâiyye, Dîvân, Tasavvuf Kavramları, İşlevsel Sözlük
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to prepare a functional dictionary by determining the sûfî terms and concepts in the Dîvân of the poet Hasan Sezâyî-i Gülşenî, one of the 18th century Sûfîs. In this direction, the text prepared by Ali Rıza Özuygun as his doctoral thesis and published later was taken as a basis in the research of the sûfî terms and concepts in the Dîvân. Sufi terms determined for the glossary were divided in an alphabetical order. In the study, first, the origin of the terms, their spelling in Arabic and transcript letters, the frequency of occurrence in Dîvân are given. Afterwards, Lexical and sûfî meanings of the terms were determined from the related glossaries and meanings were presented. Just below that, related couplets showing the frequency of the sûfî terms are listed. In the thesis, the verses, hadiths, prayers and Arabic phrases that were found in the Dîvân are also included. Then, a table of sufi terms in Hasan Sezâyî-i Gülşenî's Dîvân was prepared and the most frequently used terms in the Dîvân were presented. Additionally, this tablo was compared with the results of similar theses prepered for the Divans of Kemâl-i Ümmî, Hüsâmeddîn-i Uşşâkî, Aziz Mahmûd Hüdâyî and Abdülmecîd-i Sivâsî at Üsküdar University Sufi Studies Institute. Key Words Hasan Sezâyî-i Gülşenî, Sezâiyye, Diwan, Sufi Terms, Sufism, Concept Dictionary
Benzer Tezler
- Cemâlî-i Uşşâkî Dîvânı'nda tasavvuf terminolojisinin işlevsel sözlüğü
A functional dictionary of the sufi terminology in the Divan of Cemâlî-i Uşşâkî
ARZU GÖKÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ
- Ahmet Müsellem Efendi Dîvânı'nda dinî tasavvufî muhteva
Religious and tasawwufi content in Ahmet Musellem's Diwan
HUMEYRA MERMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULMECİT İSLAMOĞLU
- 18. Yüzyıl şairlerinden Müsellem (Şeyh Ebu'l- Vefa Edirnevî) Hayatı, Sanatı, Dîvânı'nın tenkitli metni
One of The 18th century poetries Musellem (Şeyh Ebu'l- Vefa Edirnevî)his life, art and The Divan's comparative text
MERYEM KURUMEHMET
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SEBAHAT DENİZ
- Hasan Sezayi-i Gülşeni ve eserlerindeki dini-edebi muhteva
Hasan Sezayi-i Gulsheni and religious-literary content in his works
NECDET ŞENGÜN