Pisagor bulanık analitik hiyerarşi süreci kullanılarak Türkiye'de sürdürülebilir enerji planlaması
Sustainable energy planning in Turkey using the pythagorean fuzzy analytic hierarchy process
- Tez No: 689731
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP FİLİZ, PROF. DR. SEVİL ŞENTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İstatistik, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Yenilenebilir Enerji Kaynağı Seçimi, Sürdürülebilirlik, Çok Kriterli Karar Verme, Pisagor Bulanık Kümeler, PFAHP, PFTOPSIS, PFVIKOR, Renewable Energy Source Selection, Sustainability, Multi-Criteria Decision-Making, Pythagorean Fuzzy Sets, PFAHP, PFTOPSIS, PFVIKOR
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İstatistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uygulamalı İstatistik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Günümüzde enerji olmadan hayatımızı sürdürmemiz neredeyse imkânsızdır. Dünyada enerji üretiminde kullanılan petrol, doğalgaz, kömür gibi sınırlı kaynakların yakın gelecekte tükeneceği düşünülmekte ve bu nedenle yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi günden güne artmaktadır. Sürdürülebilirlik ve yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ilgi birinci petrol krizinin ardından çok daha önemli bir hale gelmiş ve ülkeler alternatif enerji kaynakları arayışı içine girmişlerdir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının güneş, rüzgâr ve su gibi doğada sürekli var olan kaynaklardan elde edilmesi ve sürekli yenilenebilmesi, ayrıca çevre kirliliğine çok az etkisi olması ve dışa bağımlılığı azaltması nedeniyle oldukça önemlidir. Türkiye, konumu ve coğrafyası itibarıyla yenilenebilir enerji kaynakları açısından yüksek bir potansiyele sahiptir. Bu çalışmada, Türkiye'de sürdürülebilir enerji planlamasında, yenilenebilir enerji kaynağının seçiminde kullanılan, Çok Kriterli Karar Verme modellerinden biri olan, Pisagor Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci (PFAHP) önerilmiştir. Bu model ile alternatiflerin ağırlıkları hesaplanarak Pisagor Bulanık İdeal Çözüme Benzerlik Yoluyla Tercih Sıralama (PFTOPSIS) ve Pisagor Bulanık Çok Kriterli Optimizasyon ve Uzlaşma (PFVIKOR) yöntemleri ile alternatiflerin sıralaması yapılmış ve alternatif yenilenebilir enerji kaynaklarından en uygunu belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada, sürdürülebilir enerji kaynaklarından Rüzgâr Enerjisi, Güneş Enerjisi, Su Enerjisi, Jeotermal Enerji ve Biyokütle Enerjisi olmak üzere 5 adet alternatif enerji kaynağı dikkate alınmıştır. Enerji alanında uzman kişiler ile görüşme yapılarak veriler toplanmış ve çözümler elde edilmiştir. Önerilen modele göre Türkiye'de en uygun yenilenebilir enerji kaynağı güneş olarak bulunmuştur. İkinci en uygun alternatif yenilenebilir enerji kaynağı ise rüzgâr olarak bulunmuştur. Buna ek olarak yapılan duyarlılık analizine göre modelin kararlı bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Today, without energy, it's almost impossible for us to live our lives. Limited resources such as oil, natural gas, coal used in energy production in the world are thought to be exhausted in the near future, and therefore the importance of renewable energy sources is increasing day by day. The interest in sustainability and renewable energy sources has become much more important after the first oil crisis, and countries are looking for alternative energy sources. Renewable energy sources are very important because of the constant availability and renewal of solar, wind and water from sources in nature, as well as having little impact on environmental pollution and reducing dependence on outsiders. Turkey has a high potential for renewable energy sources as of its location and geography. In this study, the Pythagorean Fuzzy Analytic Hierarchy Process (PFAHP), one of the Multi-Criteria Decision-Making models used in the selection of renewable energy sources, has been proposed in Turkey's sustainable energy planning. This model has been used to calculate the weights of alternatives and to sort the alternatives using PFTOPSIS (Pythagorean Fuzzy Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) and PFVIKOR (Pythagorean Fuzzy Vise Kriterijumska Optimizacija I Kompromisno Resenje) methods and to determine the most appropriate of alternative renewable energy sources. In the study, five alternative energy sources, including wind energy, solar energy, water energy, geothermal energy and biomass energy, were taken into account from sustainable energy sources. The data has been collected and solutions have been obtained by interviewing energy experts. According to the proposed model, the most suitable renewable energy source in Turkey has been found as the sun. The second most suitable alternative renewable energy source was found as wind. In addition, the sensitivity analysis determined that the model has a stable structure.
Benzer Tezler
- Novel fuzzy multi criteria decision making methods using intuitionistic fuzzy, Pythagorean fuzzy, and neutrosophic sets
Sezgisel bulanık, Pisagor bulanık ve nötrosofik kümeler kullanarak geliştirilmiş özgün çok kriterli karar verme yöntemleri
ALİ KARAŞAN
Doktora
İngilizce
2021
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- Aralık değerli pisagor bulanık analitik hiyerarşi süreci ile Türkiye'de bir havayolu şirketi için yeni rota seçimi
New route selection using interval-valued pythagorean fuzzy analytic hierarchy process for an airline company in Turkey
ESRA ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV TAŞKIN GÜMÜŞ
- Decision making based on intuitionistic fuzzy sets and neutrosophic sets
Sezgisel bulanık ve nötrosofik kümelere dayalı karar verme
EDA BOLTÜRK
Doktora
İngilizce
2019
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- Bulanık mantık ve nötrosofik küme yaklaşımları kullanılarak risk analizi ve asfalt üretim süreci üzerine bir uygulama
Risk assessment using a fuzzy logic and neutrosophic set: An application on the asphalt production process
SERAP TEPE
Doktora
Türkçe
2018
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN KAYA
- Girişimcilik projelerinin önceliklendirilmesi için bulanık tabanlı bir çok kriterli model önerisi: Finans sektöründe bir uygulama
A fuzzy based multicriteria decision making model for prioritizing entrepreneurship projects: An application in financial sector
RUMEYSA DEĞERMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN KAYA