Çarşamba akiferi yeraltı suyunun hidrojeolojik ve hidrojeokimyasal özelliklerinin araştırılması
Investigation of hydrogeological and hydrogeochemical properties of Çarşamba aquifer groundwater
- Tez No: 690200
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ARZU FIRAT ERSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
Bu çalışma Çarşamba akiferi yeraltı suyunun hidrojeolojik ve hidrojeokimyasal özelliklerinin araştırılması amacıyla hazırlanmıştır. Çarşamba ovasının batı bölümünde seçilen inceleme alanı Kuvaterner yaşlı alüvyonlar tarafından kaplanmaktadır. Bu alüvyonlar hidrojeolojik özelliklerine göre geçirimli birim olup iyi bir akifer özelliği taşımaktadır. Suların hidrojeokimyasal karakteristiklerini ve tuzlu su ile tatlı su arasında meydana gelen katyon değişim olaylarını belirlemek için Stuyfzand hidrojeokimyasal modelleme sistemi kullanılmıştır. Bu modelleme sistemine göre yeraltısularının çoğunlukla F3-CaHCO3+, F2-CaHCO3+ ve F3-CaMix+ olduğu belirlenmiştir. Yeraltısuyunun hidrokimyasal fasiyesini belirlemek için Piper ve Chadha diyagramları kullanılmıştır. Buna göre suların çoğunlukla Ca-Mg-HCO3 ve Ca-Mg-Cl'lu su fasiyesinde olduğu belirlenmiştir. Suların hangi işlev veya mekanizma sonucu değiştiğini belirleyebilmek için Gibbs diyagramı kullanılmıştır. Bu diyagrama göre örnekler“kayaç baskın”ve“evaporasyon-kristalizasyon”baskın bölgelerinde yer almaktadır. Suların fiziksel parametreleri, majör iyonları ve kirlilik parametrelerinin analiz sonuçları Kıta İçi Su Kaynakları Kalite Kontrol Yönetmeliği, Dünya Sağlık Örgütü ve İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik standartlarına göre değerlendirilmiştir. Buna göre birçok yeraltı su kuyusunda Al, Mn, NO2 ve NH4 içeriklerinin sınır değeri aştığı tespit edilmiştir. Suların sulamada uygunluğunun belirlenmesinde ABD tuzluluk laboratuvarı ve Wilcox diyagramı, %Na, SAR, PS, Pİ, Kİ, RSC ve MH değerleri kullanılmıştır. Sonuçlara göre suların büyük bölümünün tarımsal sulama için uygun olduğu görülmektedir. Yeraltı suyunun kökeni, bağılı yaşı ve akifere deniz suyu girişimi olup olmadığını belirlemek için δ 18O, δ 2H ve 3H analizleri yapılmıştır. Sonuçlara göre yeraltısuyu meteorik kökenli olup, sığ dolaşımlı ve yeraltında kısa kalış süresine sahiptir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to investigate the hydrogeological and hydrogeochemical properties of the Çarşamba aquifer. The study area which is located in the western part of the Çarşamba plain, is entirely covered with Quaternary alluvium. According to its hydrogeological properties these alluviums are permeable and can be considered as important groundwater reservoirs. The Stuyfzand hydrogeochemical modeling system was used to determine the hydrogeochemical characteristics of water and the phenomena of cation exchange that occurs between salt water and fresh water. According to this system, it was determined that the water samples are mainly of the F3-CaHCO3+, F2-CaHCO3+ and F3-CaMix+ types. Piper and Chadha diagrams were used to determine the hydrochemical facies of the water samples. Accordingly, it was determined that mostly of water samples are found in the Ca-Mg-HCO3 and Ca-Mg-Cl facies. Gibbs diagram was used for to determine the major mechanisms controlling the groundwater chemistry in the study area. According to this diagram, water samples fall in rock-dominance and the evaporation-crystallization dominance zone. The physical, major ions and pollution parameters of the waters were evaluated according to the Regulation on the Waters for Human Consumption, the Regulation on the Quality Control of Inland Water Resources and the Regulation of World Health Organization. Accordingly, it was determined that the values of Al, Mn, NO2 and NH4 in many wells exceeded the permissible upper limit. The suitability of groundwater for irrigation was evaluated according to %Na, SAR, RSC Kİ, MH, PS, Pİ values, USSL salinity and Wilcox diagrams. According to the results, almost all samples are suitable for irrigation. δ 18O, δ 2H and 3H were carried out to determine the origin, the relative age of the groundwater and if there was seawater intrusion into the aquifer. According to the results, the groundwaters have meteoric origin, have shallow circulation and a short circulation time.
Benzer Tezler
- Çumra ovasının hidrografik durumu ve KOP (Konya Ovası Projesi) ile ilişkisi
Hydrographic position of Çumra and it's relation with KOP
PINAR ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
CoğrafyaSelçuk ÜniversitesiCoğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURİ İNAN
- Çarşamba Ovasında şeker mısırın (zea mays sacchanata) verim, verim unsurları ile bazı kalite karakterlerine, şaşırtmanın ve farklı ekim zamanlarının etkisi
A Study on the effects different sowing time and transplanting on the yield, yield and some quality characteristics in sweet corn at Çarşamba plain
HAVVA ANIL (ÖZBAY)
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL SEZER
- Çarşamba Ovasında can erik (prunus cerasifera ehrh.) tiplerinin seleksiyon yoluyla ıslahı ve selekte edilen bazı tiplerin şeftali ve erikler için klon anaç olarak kullanılabilirliklerinin saptanması üzerinde araştırm
Studies on breeding green plum (prunus cerasifera ehrh.) by selection breeding method in Çarşamba plain and determining usebility of some of this types as clonal rootstocks for peach and plum
HÜSNÜ DEMİRSOY
Doktora
Türkçe
1999
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ŞÜKRİYE BİLGİNER
- Çarşamba'da yetiştirilen dixired şeftali çeşidinde ışığın meyve kalitesi ve özgül yaprak ağırlığı gelişimi üzerine etkisinin belirlenmesi üzerine bir araştırma
A Research on determination the fruit quality and development of specific leaf weight of light intensity in the dixired peach trees grown in Çarşamba
BÜLENT KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRİYE BİLGİNER
- Çarşamba ovası yüzey topraklarının bazı mekaniksel özellikleri ile strüktürel dayanıklılık ve erozyona duyarlılık ölçütlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma
An investigation on the relationship between some physical, chemi̇cal and mechani̇cal properties, and at the same ti̇me indices of structural stabi̇li̇ty and erodi̇bi̇li̇ty of the soils
FERİDE KURUN (CANDEMİR)
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiToprak Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NUTULLAH ÖZDEMİR