İbn Hişâm En-Nahvî'nin Şerhu Katri'n-Nedâ ve Belli's-Sadâ adlı eserinde Basra ve Kûfe dil ekollerinin incelenmesi (Muhammed Muhyiddin Abdülhamid Ta'lîkiyle)
Examination of Basra and Qûfa language schools in Ibn Hişâm En-Nahvi's work Şerhu Katri'n-Nedâ ve Belli's-Sadâ (With interpretation of Muhammed Muhyiddin Abdulhamid)
- Tez No: 690774
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Din, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Religion, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: İbn Hişâm, Nahiv, İhtilaf, Basra, Kûfe, Ibn Hisham, syntax, conflicts, Basra, Qûfa
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
İslam topraklarının fetihlerle genişlemesiyle Arap dili Arap olmayan halklar arasında da konuşulmaya başlamıştır. Genelde dini kaynaklarda yapılan yanlışlar, özelde konuşma diline kadar yansımıştır. Bununla beraber lahn meselesi ortaya çıkmıştır. O dönemde yaşayan dil âlimleri de Fasih Arapça'yı bu yanlışlardan ve bozulmalardan korumak adına harekete geçmişlerdir. Arap dili tarihinde ilk çalışmalar Basra şehrindeki âlimler tarafından yapılmıştır. Bu çalışmalar zamanla nahiv ilminde ilk ekol kabul edilen Basra nahiv ekolünü meydana getirmiştir. Daha sonra ise Basra şehrinde dersler alarak Kûfe şehrine dönen âlimler burada nahiv ilmi adına çalışmalar başlatmışlardır. Zamanla Basra nahiv ekolüne tabir-i caizse rakip haline gelen Kûfe şehri âlimlerinin görüşleri ikinci büyük ekol olan Kûfe nahiv ekolünü oluşturmuştur. Nahiv ilmine kaynaklık eden bu iki büyük ekol arasındaki ihtilaflar üzerine birçok çalışma yapılıp eserler telif edilmiştir. Bunun yanında da bazı âlimler nahve dair yazdıkları eserlerinde bu ihtilafa yeri geldikçe değinmişlerdir. Bizim tezimizin de amacı Mısır nahiv ekolü âlimlerinden İbn Hişâm en-Nahvi'nin Şerhu Katri'n-Nedâ isimli eserinde Basra ve Kûfe nahiv ekollerinden hangisinin etkili olduğunun tespit edilmesidir. Tezimiz giriş ve üç bölümden meydana gelmektedir. Giriş bölümünde araştımanın amacı ve önemi ortaya koyulmakla birlikte bu konuda yapılan son dönem çalışmalarına da yer verilmiştir. Birinci bölümde nahiv ilminin etimolojik incelemesi, tarihi, önemi ve nahiv ekolleri hakkında bilgi verilmiştir. Bunun yanında iki büyük ekolün önde gelen âlimlerinin hayatları ve yaptıkları ilmi çalışmalara da yer verilmiştir. İkinci bölümde eserin sahibi İbn Hişâm en-Nahvî'nin hayatı, hocaları, eserleri tanıtılmıştır. Daha sonra da tezimizin asıl kaynağı olan Muhammed Muhyiddin Abdülhamid'in tahkikiyle yeni bir hüvviyete kavuşan Sebilü'l-Hûda alâ Şerhi Katri'n- Nedâ ve Belli's-Sadâ isimli eserini tanıtıp nahiv ilmi açısından önemi ve üzerine yapılan şerh, haşiyeler hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise tezimizin asıl amacı olan iki büyük nahiv ekolünün ihtilaf ettiği konuları ve ıstılahları İbn Hişâm'ın şerhinde incelemesi mümkün olan yerlerde açıklanıp, İbn Hişâm'ın bu ihtilaflarda tercih ettiği görüşler belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
With the expansion of Islamic lands with conquests, the Arabic language began to be used among non-Arab people. In general, mistakes made in religious sources were reflected in the spoken language in particular. In addition, the issue of lahn has arisen. Linguists living in that period also took action to protect the proper Arabic from these mistakes and corruptions. The first studies in the history of the Arabic language were made by scholars in the city of Basra. These studies, over time, created the Basra syntax school, which was accepted as the first school in the science of syntax. After taking lessons in Basra, the scholars who returned to the city of Qûfa started studies in the name of nahiv. The views of the scholars of the city of Qûfa, which became a rival to the Basra syntax school in time, formed the second largest school, the Qûfa syntax school. Many studies have been done on the conflicts between these two schools, which are the source of Nahiv science, and the works have been copyrighted. Some scholars have referred to this conflict in their works on nahiv. The aim of our thesis is to show that in the work of Ibn Hisham en-Nahvî named Sharhu Katr'in-Nedâ ve Belli's-Sadâ, he generally preferred the views of the Basra syntax school on the controversial terms and issues. Our thesis consists of an introduction and three parts. In the introduction part, the aim and importance of the research are revealed, and the recent studies on this subject are also included. In the first chapter, information is given about the etymological analysis, history, importance of syntax schools and additionally the lives and scientific studies of the most important scholars of these two schools. In the second part, the life, teachers and works of Ibn Hisham en-Nahvî, the owner of the work, are introduced. Then, the main source of our thesis, Sebil'ül-Hûda alâ Commentary Katri'n-Nedâ ve Belli's-Sadâ, which gained a new identity with the investigation of Muhammed Muhyiddin Abdülhamid, is introduced and information is given about its importance in terms of nahiv science and the annotations made on it. In the third chapter, the main purpose of our thesis, the issues that the two major syntax schools disagree and their terms are explained where it is possible to examine in Ibn Hisham's commentary, and the views preferred by Ibn Hisham in these conflicts are stated.
Benzer Tezler
- İbn Hişâm en-Nahvî (Ö. 761/1360)'nin Şerhu Ḳaṭri'n-nedâ ve belli's-sadâ adlı eserinde hadîs-i şerîf ve şiir istişhâdları
Hadîs-i sherif and poetry istishads in Ibn Hişâm an-Nahvî's (D. 761/1360) work titled Ḳaṭrü'n-Nedâ ve Bellü's-Sada
MÜSLÜM ACIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinBayburt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜZEYİR TUNA
- Abdülkerimzâde Mehmed b. Abdülvehhâb (ö. 975/1567) ve Kâşifü'l-Kınâ' ve'n-Nikâb bi İzâleti'ş-Şübeh an Vechi Kavâidi'l-İ'râb Adlı Eseri (Metin-İnceleme)
Abdulkerimzâde Mehmed b. Abdulvehhâb (d. 975/1567) And His Opus Which Is Named Kâşifu'l-Kınâ' ve'n-Nikâb bi İzâleti'ş-Şubeh an Vechi Kavâidi'l-İ'râb (Analysis-Edition Criticism)
HURİ YAZGAN
Yüksek Lisans
Arapça
2019
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET YAVUZ
- Hâlid B. Abdullah el-Ezherî ve Mûsılü't-Tullâb İlâ Kavâ'idi'l-İ'râb adlı eseri
Khalid b. Abdullah al-Azhari and his work titled Mûsıltü't-Tullâb ilâ Kavâidi'l-İ'râb
NESİBE ÖZAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET FEDAİOĞLU
- مختصر شرح ابن هشام لقصيدة بانت سعاد لمحمد بن مصطفى حميد الكفوي، المعروف بآقكرماني (ت. 1014ه)دراسةً وتحقيقًا
İbn Hişam'ın Bânet Süâd kasidesi şerhine akırkermâni diye bilinen Muhammed Mustafa el- Kefevî'nin muhtasarı, araştırma ve tahkik
BASHEER HASHIM ABDULWAHID
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO
- الحكم الروابغ شرح الكلم النوابغ للإمام أبي بكر بن عمر الجورومي(ت: 1203هـ)دراسةً وتحقيقاً
Çalışmanın önemi (Alhükmü'l Alravabiğ Şerhü Alkelimü'l Alnavabiğ) araştırma ve çalışma
TİBA FADHİL ABED AL-ABEDI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Kutaiba FARHAT