Türkiye' de güven ve aldatma
Trust and deception in Turkey
- Tez No: 691186
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ SELAMİ SARGUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Güven, Kandırma, Sosyal Kimlik Kuramı, İzlenim Yönetimi, Kültürel Boyutlar, Denetim Odağı, Trust, Deception, Social Identity Theory, Impression Management, Cultural Dimensions, Locus of Control
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Sosyal yaşamın her alanında önemli olduğunu düşündüğümüz güven kavramı, örgüt araştırmaları açısından da önem taşımaktadır. Günümüzde, örgütler birbirleriyle sürekli bir etkileşim ve iletişim halindedirler. Bu etkileşim ve iletişimi etkileyen unsurlardan biri de örgütlerin birbirlerine duydukları güvendir. Ancak, kültürler birçok anlamda birbirlerinden farklı oldukları gibi güven anlamında da farklılıklar göstermektedirler. Bazı toplumlar yüksek güven kültürü olarak kabul edilirken, diğerleri güvenme noktasında zorlanmaktadır. Türkiye güven skoru oldukça düşük bir kolektivist toplum olarak nitelendirilmektedir (Bjornskov, 2012; Hofstede, 1980). Ancak, diğerlerine güvenmekte bu kadar zorluk çeken bir toplumda aldatma ve dolandırıcılık gibi olaylarının olması merak uyandırmaktadır. Araştırma, kolektivist olmasına rağmen düşük güven toplumu olan Türk toplumunda, başkalarına güvenmekte bu kadar zorlanan Türk insanının nasıl olup da aldatılabildiği sorusuna yanıt aramıştır. Bu bağlamda, bir insanın başka bir insan tarafından kandırılabilmesi için öncelikle o insana belli bir güven duyması gerektiği düşünülmüştür. Güvenin aldatılmanın ön koşulu olabileceği fikrinden hareketle, Türk toplumunun kendine has birtakım kültürel özelliklerinin, kişilerin kimlere güvendiğini belirlediği düşünülmüş ve altı hipotez oluşturulmuştur. Hipotezleri sınamak üzere, Türkiye Güven Ölçeği (2021) adını verdiğimiz ve Türk toplumunun kendine has özellikleri dikkate alınarak hazırlanan ve dört alt ölçekten oluşan yeni bir ölçek tasarlanmıştır. Grup Prototipine Dayalı Güven Ölçeği, Güç Mesafesine Dayalı Güven Ölçeği, Belirsizliğe Dayalı Güven Ölçeği ve Denetim Odağına Dayalı Güven Ölçeği diye isimlendirdiğimiz dört alt ölçekten oluşan ölçek, pilot çalışması yapıldıktan sonra, daha geniş bir kitleye uygulanmıştır. Araştırmanın bulguları incelendiğinde, bazı hipotezlerin desteklendiği ve ortaya çıkan bulguların Türkiye' de güven ve aldatılma meselesini anlamada dikkat çekici bazı noktaları ortaya koymuş olabileceği düşünülmektedir. Araştırmanın sonucuna göre, Türk toplumunda denetim odağı ve güven arasında bir ilişki tespit edilmiş, dışsal denetim odaklı kişilerin grup prototipini yansıtan güçlü kişilere ve uzman kişilere daha fazla güvendiği sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte, katılımcıların düşünülenin aksine akrabalarına, hemşerilerine, aynı partiye oy verdiği kişilere, komşularına, aynı takımı tuttuğu kişilere, devre arkadaşlarına, siyasi liderlere, varlıklı büyüklere, statü sahibi kişilere de güvenmediği ve dolayısıyla Türk toplumunda güven ilişkisini prototipikliğin belirlemediği ve Türk toplumunun diğer kolektif toplumlardan daha farklı özellikler sergilediği ifade edilebilir. Ayrıca, katılımcılar, belirsizliğe toleransın düşük olduğu Türk toplumunda, iç grup üyeleriyle dahi yazılı anlaşmalara gerek duyduklarını, tanıdıklarla ve akrabalarla dahi sözün yeterli olmadığını belirtmişler ve öngördüğümüz gibi uzman veya uzman olduğu izlenimi veren kişilere daha fazla güvendiklerini ortaya koymuşlardır.
Özet (Çeviri)
The concept of trust which is considered to be important in every aspect of social life is also important for organisational research. Today, organizations are constantly interacting with each other. One of the components of this interaction and communication is the extent organizations trust each other. However, cultures are different from each other in many ways including the degree they tend to trust others. Some cultures are regarded as high trust cultures, whereas others find it hard to trust (Bjornskov, 2012; Hofstede, 1980). Nevertheless, it is intriguing that in a country where individuals have difficulty in trusting others, there are frequent cases of deception. This study aims to find out how in Turkey, which is both a collectivist and low-trust country, people can be deceived by others when they cannot even trust them in the first place. In this regard, it has been considered that for anyone to be deceived by someone, it is necessary that the person trusts the other person to a certain extent. Based on the idea that trust functions as a prerequisite for deception and certain cultural characteristics of Turkish society determine who Turkish people trust, six hypothesis have been formed. In order to test the hypothesis, a survey which we named 'Turkey Trust Survey, 2021' and which was based on certain cultural aspects of Turkish society has been devised. Having piloted the survey which is composed of four sub-scales named Group Prototypicality Based Trust Scale, Power Distance Based Trust Scale, Uncertainty Avoidance Based Trust Scale and Locus of Control Based Trust Scale, the survey was administrated to a bigger population. When the findings put forward by the study have been analyzed, it has been observed that some hypotheses have been supported and the findings may shed light on some interesting points that seem to help better understand the issues of trust and deception in Turkey. According to the findings of the study, there seems to be a relationship between locus of control and trust and in that, people who are 'extroverts' tend to trust powerful people representing the group prototype and people who are experts in their field. In addition, it has been observed that respondents do not trust their relatives, townmen/townswomen, people who vote for the same political party as themselves, neighbours, people who support the same team, classmates, political leaders, the wealthy elderly and people with high status and thus it is not group-prototypicality that determines trust relationships in Turkey and Turkey seems to differ from other collectivist countries in this respect. Moreover, it has been found out that in Turkish society which is defined as a culture avoiding uncertainty to a great extent, people tend to sign contracts even with in-group members and just verbal contracts with relatives and people they know would not suffice. Furthermore, as hypothesized, respondents tend to trust experts or people who give the impression that they are experts in their field.
Benzer Tezler
- İş sağlığı ve güvenliği bağlamında örgütsel güven ve güvensizliğin öncülleri: Örgütsel ve kurumsal etkiler
Organizational trust and distrust in the context of occupational safety: Institutional and organizational influences
CİHANGİR GÜMÜŞTAŞ
Doktora
Türkçe
2021
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA KÜSKÜ AKDOĞAN
- Algılanan romantik ilişki kalitesi ile sanal aldatma arasındaki ilişkide karanlık üçlü kişilik örüntülerinin düzenleyici rolünün incelenmesi
Examining moderating role of dark triad personality patterns in the relationship between perceived romantic relationship quality and cyber infidelity
HACER ŞUHEDA AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ REYHAN ÇALIŞAN KİNTER
- Tıp etiğinde gerçeğin söylenmesi ve Türkiye'deki durum
Başlık çevirisi yok
REMZİ GÜLSOY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2003
Deontoloji ve Tıp TarihiHacettepe ÜniversitesiDeontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDEM AYDIN
- Türkiye'de eğitim sendikaları ve etkinliklerinin değerlendirilmesi
Education unions in Turkey and the evulation of the activities
ESMA BAŞ ALDATMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYYİP DUMAN
- The effect of framing on support for renewable energy in Turkey
Türkiye'de yenilenebilir enerjiyi desteklemede çerçevelemenin etkisi
ELİF AKGÜN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Ekonometriİstanbul Teknik ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CHRİSTOPHER MICHEAL HANNUM