Türkiye'de sosyal antropolojinin gelişimi ve Bozkurt Güvenç'in antropolojik yaklaşımı
The development of social anthropology in Turkey and Bozkurt Güvenç's anthropological approach
- Tez No: 691567
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİKE AKBIYIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Sosyoloji, Anthropology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Sosyal antropoloji on dokuzuncu yüzyıl sonunda diğer sosyal bilimlerle beraber, yabanıl, uzak ve öteki olan yazısız toplumları kurulmakta olan modern dünya karşısında anlama ve konumlandırma amacı içerisinde kurumsallaştı. Başlıca temelleri İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa'da atılan sosyal antropoloji, modern dünyanın kaygıları, merakları ve ihtiyaçları doğrusunda şekillendi. Kültürel evrimciler yazısız toplumları gelişim çizgisinin ilk basamağına yerleştirip, modern dünyanın üstün mevcudiyetine bir kanıt sunarken, erken dönemdeki kurucu babalar özelinde, Fransız etnolojisinde Marcel Mauss insanın evrensel özelliklerini keşfetmeye çalıştı, Amerika'da Boas ve öğrencileri farklı kültürlerin kıyaslanamazlığını vurguladı ve Malinowski gibi İngiliz sosyal antropolojisinin önde gelen isimleri kültürlerin işlevsel boyutlarına işaret etti. Sosyal antropoloji daha on dokuzuncu yüzyılda yalnızca Batılı dünya tarafından kullanılan bir araç olmaktan çıktı. Antropoloji son dönem Osmanlı İmparatorluğu döneminde imparatorluk coğrafyasına ithal edilmeye başlandı. İthal etme girişimi Cumhuriyet'e devredilen bir süreçti ve bu süreç boyunca modern dünyadaki antropolojiye dair gelişmeler sürekli olarak takip edildi. Bozkurt Güvenç'in çalışmaları da dâhil olmak üzere, sosyal antropoloji Türkiye'ye gelişinden iki binli yıllara kadar gerisinde kalınan modern dünyaya ulaşmak için ihtiyaç duyulan kullanışlı bir araç görevi gördü. Bu tezin amacı, Türkiye'de sosyal antropolojinin gelişim sürecini açıklamak ve Türkiye'de sosyal antropolojinin tanıtılması ve kurumsallaşmasında önemli bir rol üstlenen Bozkurt Güvenç'i bu tarihsel süreç içinde konumlandırmaktır. Dolayısıyla bu tezde Bozkurt Güvenç'in antropolojik yaklaşımı mercek altına alınırken, belirli bir zaman ve mekânda ortaya çıkan bir disiplinin, başka bir zaman ve mekânda politik ve ekonomik koşullara ve entelektüel ihtiyaçlara göre nasıl bir dönüşüm sergilediği de incelenmektedir. İlk bölümde Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminden 1970'li yıllara kadar sosyal antropolojinin Türkiye'deki serüveni anlatılmaktadır. İkinci bölümde Bozkurt Güvenç'in çalışmaları, hem o güne değin taşınan antropolojik kaygılardan aldığı pay, hem de teorik anlamdaki yeni tutumu bütünlük içerisinde aktarılmaktadır. Üçüncü bölümdeyse, Bozkurt Güvenç'in tarihsel süreçteki özgün konumu karşılaştırmalı bir yöntemle belirtilmekte ve kendisinden sonraya miras bıraktığı etkileri ile yetiştirdiği tilmizlerinin çalışmaları değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
Social anthropology is institutionalized in the nineteenth century, together with the human social sciences, to recognize and place savage, remote, and other oral societies in the modern world that is being established. French ethnology sought to discover the universal characteristics of man, while cultural evolutionists placed unwritten societies on the first rung of the developmental line and provided evidence for the superior existence of the modern world, American anthropologists emphasized the incomparability of different cultures, and founding figures of British social anthropology, such as Malinowski, served to point out the functional dimensions of cultures on the one hand, and on the other hand, illuminate so those colonial governments could govern more equitably. Social anthropology lost the privilege of being used by only Westerns in the nineteenth century. Social anthropology was started to imported in the era of the late Ottoman Empire. The attempt of imported was a process and the improvements about anthropology in the West were followed. Social anthropology, including the work of Bozkurt Güvenç, served as a useful tool needed to reach the modern world, which was lagging behind from its arrival in Turkey until the 2000s. The aim of this thesis is to explain the development process of social anthropology in Turkey and to position Bozkurt Güvenç, who played an important role in the promotion and institutionalization of social anthropology in Turkey, in this historical process. Therefore, in this thesis, while examining Bozkurt Güvenç's anthropological approach, how a discipline that emerged in a certain time-space transformed according to political and economic conditions and intellectual needs in another time-space was also examined. In the first part, the adventure of social anthropology in Turkey from the Late Ottoman Empire to the 1970s was explained. In the second part, Bozkurt Güvenç's studies, both his share of anthropological concerns and his new theoretical attitude are conveyed in integrity. In the third part, Bozkurt Güvenç's unique position in the historical process was stated with a comparative method and the effects he left behind and the works of his disciples were evaluated.
Benzer Tezler
- Dede Korkut hikâyeleri'nde devlet dışı siyasallık
The political in an extra-state context in the book of Dede Qorqut
HATİCE ÇİĞDEM GÖNEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN YALÇINKAYA
- Osmanlı'dan Cumhuriyete Türkiye'de öjeni: Tartışmalar ve pratikler (1908-1946)
Eugenics in Turkiye from the Ottoman Empire to the Republic: Discussions and practices (1908-1946)
SÜLEYMAN SİNİN
- Türkiye'de turizm ve kültür 'Beypazarı'nda turizm gelişme sürecinde yerli halk ile turist yabancılar arasındaki etkileşim üzerine etnolojik bir inceleme'
Tourism and culture in Turkey 'ethnological investigation on coinfuluence between local residents and tourists in process of tourism development in Beypazari?
AKİKO TAKANO
- Suç ve kültür ilişkisinin adli antropoloji alanında kullanılması
Use of crime and culture relationship in forensic anthropology
CUMALİ ÇATAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
AntropolojiAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERYEM BULUT
- Türkiye'de dinler tarihi çalışmalarında antropolojinin etkisi
The impact of anthropology on the studies of history of religions in Turkey
İSMET TUNÇ
Doktora
Türkçe
2019
AntropolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN KURT