David Lynch sinemasında eril bakış: Lynch filmlerinde kadının sunumu
Male gaze in David Lynch cinema: Representation of woman in Lynch films
- Tez No: 692237
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FİLİZ ERDEMİR GÖZE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Radyo-Televizyon ve Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 425
Özet
Sinema geçmişten bu yana toplumsal olan hemen her şeye ayna tutmaktadır. Dolayısıyla sinema kültürü kronolojik olarak yaşanan birçok sosyo-kültürel değişimi kendi imkânlarıyla beyaz perdeye yansıtmaktadır. Söz konusu toplumsal cinsiyet olduğunda ise kadın yüz yıldan daha uzun bir süredir kadrajda erkek-merkezci bir tutumun öğretileri doğrultusunda betimlenmekte, kadına dair köklü kimlik ve rol değişimlerinin filmlerde kendine yer edinmesi çok sınırlı şekilde gerçekleşmektedir. Nitekim sinema kendi imkânları ile erkekliği yüceltmiş, kadın ise eril bir bakış açısı ile film kültürüne eklemlenmiştir. Feminist film kültürünün yarattığı deneysel çabalar her ne kadar bu durumu bir nebze de olsa kadının lehine çevirse de, avant-garde sanatın da patriyarkal yapıya ayak uydurması bu mücadelenin istenilen amaca ulaşamamasına neden olmuştur. Bu doğrultuda bu çalışmanın temel amacı, David Lynch sineması özelinde kadın kimliğinin öteki konumuna sürüklenmesinde ve bu rolün pekiştirilmesinde eril bakış kavramının ana hatlarının ortaya konulmasıdır. Bu çalışmada feminist film kuramının başat yöntemleri olarak kabul gören göstergebilim ve psikanalizden yararlanılmış, film çözümlemeleri bu doğrultuda gerçekleştirilmiştir. Analizler sonucunda ünlü yönetmen David Lynch'in kadın kimliğini ya kendince yorumladığı ve cinsellik ile ilişkilendirdiği femme fatale kimliği üzerinden tasvir ettiği görülmüş, ya da dişil özneyi kimliksizleştirerek edilgen bir karakter olarak filmlerde konumlandırıldığı gözlemlenmiştir. David Lynch her ne kadar sanat sinemasından beslenen ayrıksı bir yönetmen olsa da, söz konusu kadın olduğunda, ilgili yönetmenin de ataerkil bir zihniyetle kadına dair olanı klişe imajlarla ve mizojinist bir şekilde ele aldığı fark edilebilmektedir.
Özet (Çeviri)
Cinema has been mirroring to almost everything that is pertaining to social structure from past to present. Therefore, cinema culture has been reflecting a lot of socio-cultural changes, experienced chronologically, into the film screen with its own possibilities. However, when it comes to gender, women have been depicted in the frame for more than a hundred years in line with the teachings of a male-centric attitude, and the radical identity and role changes in terms of women are very limited in films. As a matter of fact, cinema has glorified masculinity with its own possibilities, and the woman has been added to the film culture with a masculine point of view. Even though the experimental efforts created by feminist film culture turned this situation into somewhat in favor of women, the fact that avant-garde art also kept up with the patriarchal structure gave rise to to fail to achieve the desired purpose related to the woman struggle. In this regard, the main concern of this study is to reveal the outline of the concept of male gaze in sliding into the women's identity to the marginalized position and reinforcing this role, especially in David Lynch cinema. In this study, semiotics and psychoanalysis, accepted as the main methods of feminist film theory, have been used, and film analysis has been practised according to this direction. As a result of the analysis, it has been noticed that well-known director David Lynch either interpreted the female identity through the femme fatale identity which he depicted and associated with sexuality, or it has been observed that the female subject has been positioned as a passive character by de-identifying the female subject. Despite the fact that David Lynch is a distinct director feeding on art cinema, when it comes to women, it can be recognised that the director also approaches women in a patriarchal mentality with cliché images and in a misogynistic way.
Benzer Tezler
- Resmin sinemaya yansımaları
Reflections of painting in cinema
ASİYE AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiSinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZTÜRK
- Moderniteden postmoderniteye geçiş ve David Lynch filmlerinde postmodern ögeleri
Transtion from modernity to posmodernity and potmodern aspects in films David Lynch
YAVUZ YILDIZHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BATTAL ODABAŞI
- Psikolojik gerilim filmlerinde post-modern bakış açısı
Post-modern perspective in psyschological thrillers
ÖYKÜ IRMAK ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Radyo-TelevizyonAydın Adnan Menderes ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET BİLAL ARIK
- Sinema ve resim ilişkisi bağlamında Nuri Bilge Ceylan filmlerinin resimsel kadrajdaki etkisi
The impact of Nuri Bilge Ceylan films on the artistic framing in the context of cinema and painting relation
FİLİZ PİYALE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Güzel SanatlarYeditepe ÜniversitesiPlastik Sanatlar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ZAHİT BÜYÜKİŞLİYEN
- Varoluşçuluk ve yeni kara film: David lynch örneği
Existentialism and neo noir film: David lynch example
DENİZ TANSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
FelsefeAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. S. RUKEN ÖZTÜRK