Sivas eyaletinde Cebelü bedeli uygulaması (1190-1233 / 1776-1817)
Application of the Cebelu cost in Sivas province (1190-1233 / 1776-1817)
- Tez No: 692687
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ AÇIKEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Cebelü Bedeliyesi Defterleri, Timar Sistemi, Hazine, Osmanlı Devleti, Cash Equivalent For Provincial Mounted Soldiers Books, Timar System, Treasury, Ottoman Empire
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Osmanlılarda timar sistemi çerçevesinde timar sahiplerinin sefere götürmekle yükümlü oldukları tam teçhizatlı askere“cebelü”denilmektedir. Timar sahiplerinin cebelü asker yükümlülüğü kanunnamelerde düzenlenmiştir. Bu kanunnamelerdeki hükümlere göre, timarlı sipahiler kendi dirliklerinin (iptida) üzerindeki her üç bin akçe, zeamet sahipleri ilk beş bin akçeden sonra her beş bin akçe için bir cebelü sefere götürmeleri gerekmekteydi. Cebelü yükümlülüğü olan timar ve zeâmet sahipleri cebelü çıkarmadıklarında, kendilerinden“bedel-i cebelü”adı altında vergi talep edilirdi. Mevcut literatüre göre, XVII ve XVIII. yüzyıllarda savaş tekniklerinin değişmesi, timarlı asker ihtiyacının azalması ve hazinenin paraya olan ihtiyacın artması sebepleriyle cebelü bedeliyesi uygulaması yaygınlaşmıştır. Bu tez çalışması 1776 yılına ait 587 ve 1817 yılına tarihlenen 644 Numaralı Sivas Eyaleti Cebelü Bedeliyesi Defterlerinin transkripsiyon ve değerlendirilmesini kapsamaktadır. Tez çalışmasının amacı, her iki defterdeki cebelü bedeli kayıtlarını nicelik ve içerik yönünden karşılaştırma yoluyla 1776-1817 döneminde cebelü bedeli sisteminde yaşanan sorunları tespit etmek ve her iki dönemi analiz etmektir. Tez, giriş, üç ana bölüm, sonuç ve ekler kısmından oluşmaktadır. Birinci bölümde, timar sistemi ve bu sistemle ilgili tutulan defterler hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde, iki Sivas Cebelü Bedeli Defteri'nde tespit edilen bedel uygulaması ile ilgili kayıtların yıllara göre sayısal dağılımı ile şekil ve içerik olarak değerlendirmesi yapılmıştır. Önce timar sistemi ile ilgili bilgiler verilmiş, sonra timar sistemi ile ilgili cebelü bedeli uygulaması içerik olarak kategorize edilerek veriler tablolar halinde gösterilmiştir. Tezin üçüncü bölümde, her iki cebelü bedeliyesi defterlerindeki verilerin idari yapı bakımından kısa bri değerlendirmesi yapılmıştır. Sonuç kısmında tezin ana bölümlerinden elde edilen bulgulardan ulaşılan sonuçlar üzerinde durulmuştur. Ekler kısmında ise incelenen iki defterden tespit edilen her bir livâdaki cebelülerin nahiyeleri, köyleri ve isimleriyle tabloya dökülmüştür. Ayrıca her iki cebelü bedeliyesi defterinden örnek sayfalar ve tarnskripsiyonlarına yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the Ottomans, within the framework of the timar system, the fully equipped soldier that the timar owners were obliged to take to the expedition was called“cebelü”. The obligation of the timar owners to serve in the military is regulated in the laws. According to the provisions in these laws, timar sipahis were required to take one voyage to Jabal for every three thousand akçes on their dirlik (iptida), and zeamet holders had to take one for every five thousand akçes after the first five thousand akçes. When the owners of the timar and zeâmet, who had obligations to cebellu, did not remove the cebellu, tax was demanded from them under the name of“bedel-i cebelü”. According to the available literature, XVII and XVIII. Due to the changes in war techniques in the centuries, the decrease in the need for soldiers with a timar and the increase in the need for money of the treasury, the application of cebelu price has become widespread. This thesis study covers the transcription and evaluation of the Sivas State Cebelü Cost Registers numbered 587 and dated 1817, dated 1776. The aim of the thesis study is to determine the problems experienced in the cebelu price system in the period 1776-1817 and to analyze both periods by comparing the cebelu price records in both books in terms of quantity and content. The thesis consists of introduction, three main parts, conclusion and appendices. In the first part, information is given about the timar system and the books kept related to this system. In the second part, the numerical distribution of the records related to the price application determined in the two Sivas Cebelü Cost Registers according to the years and their evaluation in form and content were made. First, information about the timar system was given, then the timar system related to the timar system was categorized as content and the data were shown in tables. In the third part of the thesis, the data of both Cebelü registers has been analysed shortly. In the conclusion part, the conclusions reached from the findings obtained from the main parts of the thesis are emphasized. In the appendices, the townships, villages and names of the cebellus in each livâ, which were determined from the two books examined, were put into the table. In addition, sample pages and transcriptions from both cebelu price books are included.
Benzer Tezler
- 1786-1796 yıllarında Sivas eyaletinde asayiş sorunları ve eşkıyalık
In Sivas in 1786-1796 public problems and affiliation
OĞUZHAN DOĞAN
- Ahkâm Defterlerine göre 18. yüzyılda Sivas eyaleti (1742-1774)
Sivas Province in the 18th century according to Ahkâm Registers
BUKET ÇELİK
- 3 numaralı Sivas Ahkâm Defterine göre 18. yüzyıl ortalarında Eyâlet-i Sivas'ta ilmiye zümresi
According to the number of 3 Ahkâm Defter the ilmiye class in the province of Sivas in the mid-18th century
ÖMER TOPCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZAFER KARADEMİR
- Eyalet-i Sivas'ta ekonomik ve sosyal hayat (I no'lu Sivas Ahkam Defterine göre)
Economic and social life in Sivas province (According to I numbered Sivas Register)
FULYA ÖZDEMİR
- COVID-19 sonrası e-ticaret lojistik operasyonlarındaki değişimler: Ekol lojistik üzerine bir çalışma
Changes in e-commerce logistics operations after COVID-19: A study on ekol logistics
BERKAN TAKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
UlaşımSivas Cumhuriyet ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞATAY KARAKÖY