Yetişkinlerde erken dönem uyum bozucu şemalar, mizaç ve yeme tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between early maladaptive schemas, temperament and eating attitude in adults
- Tez No: 692944
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KAHRAMAN GÜLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: erken dönem uyum bozucu şemalar, mizaç, yeme tutumu, early maladaptive schemas, temperament, eating attitude
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Bu çalışma, yetişkin bireylerde erken dönem uyum bozucu şemalar, mizaç ve yeme tutumu arasındaki ilişkiyi; cinsiyet, yaş ve eğitim durumu sosyodemografik değişkenlerinin ise bu kavramlar üzerindeki etkisini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Örneklem grubunu araştırmaya gönüllü olarak katılmış olan Bursa ilinde yaşayan 206 (%66,9) kadın ve 102 (%33,1) erkek olmak üzere toplam 308 katılımcı oluşturmuştur. Araştırmada katılımcıların kişisel bilgilerini elde edebilmek için Sosyodemografik Veri Formu, erken dönem uyum bozucu şemalarını değerlendirebilmek için Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 (YŞÖ-KF3), mizaç özelliklerini değerlendirebilmek için TEMPS-A Mizaç Ölçeği ve yeme tutumlarını değerlendirebilmek amacıyla Yeme Tutum Testi (YTT) kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda kusurluluk, duyguları bastırma, iç içe geçme/bağımlılık, başarısızlık, terk edilme, dayanıksızlık, karamsarlık şemaları ile yeme tutumu arasında orta seviyede pozitif bir ilişki bulunmuştur. Sonuçlar yeme tutumundaki bozulmaları en çok açıklayan değişkenin kusurluluk şeması olduğu yönündedir. Yeme tutumu testinden alınan puanlar ile siklotimik ve irritabl mizacın zayıf seviyede pozitif; anksiyöz mizaçla ise orta seviyede pozitif bir ilişkisi vardır. Sonuçlara bakıldığında özellikle anksiyöz mizacın pozitif yönde yeme tutumundaki bozulmaları yordaladığı görülmüştür. Çalışmadan çıkan diğer sonuçlar ise yüksek standartlar, cezalandırıcılık ve büyüklenmecilik/yetersiz özdenetim şemalarının hipertimik mizaç ile; iç içe geçme/bağımlılık şemalarının anksiyöz mizaç ile; fedakarlık şemasının siklotimik mizaçla; kötümserlik şemasının, siklotimik, depresif, anksiyöz mizaç türleriyle; zarar görme ve hastalıklara karşı dayanıksızlık şemalarının ise siklotimik ve anksiyöz mizaç türleri ile aralarında orta seviyede ve pozitif bir ilişkide bulunduğu şeklindedir.
Özet (Çeviri)
This study investigated, the relationship between early maladaptive schemas, temperament and eating attitude in adults. In addition, the effects of gender, age and educational status sociodemographic variables on these concepts were examined. The sample group consisted of a total of 308 participants, 206 (66.9%) women and 102 (33.1%) men, living in Bursa, who participated in the research voluntarily. In the study, the following scales given to the participants: the Sociodemographic Data Form obtain personal information, the Young Schema Scale Short Form-3 (YŞS-SF3) to evaluate the early maladaptive schemas, the TEMPS-A Temperament Scale to evaluate the temperament characteristics and the Eating Attitude Test to evaluate eating attitudes. Independent Sample T-test, Pearson Correlation Analysis, Spearman Brown Rank Differential Correlation and Multiple Linear Regression were used to analyze the obtained data. As a result of the research, a moderately positive relationship was found between the schemas of defectiveness, emotional inhibition, undeveloped self/dependence, failure to achieve, abandonment, vulnerability to harm or illness, pessimism. The results show that the variable that most explains the deterioration in eating attitude is the defectiveness schema. Eating attitude test scores and cyclothymic and irritable temperament have a weakly positive relationship and a moderately positive relationship with anxious temperament. Especially anxious temperament positively predicted deterioration in eating attitude. Another result of the study is shown that there is moderately positive correlated between unrelenting standards, punitiveness, grandiosity/insufficient self control schemes are associated with hyperthymic temperament; undeveloped self/dependence schemas with anxious temperament; self sacrifice schemas with cyclothymic temperament; pessimism schemas with cyclothymic, depressive, anxious temperament types; vulnerability to harm or illness schemas with cyclothymic and anxious temperament types.
Benzer Tezler
- Genç yetişkinlerde savunma mekanizmaları ve erken dönem uyum bozucu şemaların incelenmesi
The relationship between defense mechanisms and early maladaptive schemas in young adults
ÇAĞLA ALTINOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YÜCEL YILMAZ
- Yetişkinlerde erken dönem uyum bozucu şemalar, yakın ilişkilerde psikolojik eğilimler ve aldatma arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of the relationship between early maladaptive schemas in adults, psychological tendencies in close relations and deception
CANSU SELİN YURTSEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN YULAF
- Yetişkinlerde erken dönem uyum bozucu şemalar bilişsel esneklik ve bilişsel duygu düzenleme arasındaki ilişkiler
Adults early harmonizing schemes cognitive examination of the relationship between flexibility and regulation of cognitive emotion
MUHAMMED USLUCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAHRAMAN GÜLER
- Yetişkinlerde erken dönem uyum bozucu şemalar ve ruminatif düşünce biçimi arasındaki ilişkide obsesif inançların aracı rolünün incelenmesi
Examining the mediating role of obsessive beliefs in the relationship between early maladaptive schemas and ruminative thought style in adults
ABDUL SAMED AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. HÜSEYİN EBADİ
- Genç yetişkinlerde erken dönem uyum bozucu şemalar, psikolojik dayanıklık ve kişiler arası ilişki tarz arasındaki ilişki
Examining the relationship between early adjustment decad dec schemes, psychological resilience and interpersonal relationships in young adults
SELEN ÖCAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAHRAMAN GÜLER