İslam aile hukukunda kadının mali hakları
Ислам үй-бүлө укугундагы аялдардын материалдык үлүш укуктары
- Tez No: 693239
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ YÜKSEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Aile Hukuku, Mali Haklar, Mehir, Nafaka, Miras, Kadın Hakkı
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Aile toplumun en önemli kurumudur. İnsanın doğup büyüdüğü ve ilk adımlarını attığı küçük bir topluluktur. Bu topluluğun en önemli ve değerli şahısları karı-kocadır. Dolayısıyla erkek ve kadının evlenmesiyle toplumdaki neslin devam edebilmesi sağlanmaktadır. Bu evliliğin neticesiyle de kadın ve erkeğe bir takım sorumluluk ve haklar yüklenmektedir. İslam'da kadın ve erkeğin kendi özel durumlarına göre hak ve sorumlulukları vardır. Ancak hukuk önünde eşittirler. Zira Allah kadın ve erkek arasında bir ayırım yapmamaktadır. Buna göre müslüman topluluğunda kadının yeri ve değeri diğer din ve kültürlerden farklıdır. Müslümanlarda kadının yeri ve önemi büyüktür. Ancak diğer din ve medeniyetlerde kadının yeri farklıdır. Örneğin, Çin, Yunan, Roma medeniyetlerinde kadın erkekten daha aşağı ve geri bir konumda düşünülmektedir. Bazen hayvanlarla eşit tutulmaktadır ve kadınların evlilikle birlikte hiç bir hakkı olmamaktadır. İslam'da ise kadının doğumundan hayatının sonuna kadar hakkı korunmaktadır. Ancak İslam dininde kadınlar her çeşit alanda haklara sahip olmalarına rağmen günümüzde bazı yanlış görüşler olmaktadır. Bu yanlış görüşlerin giderilmesi, kadının hakları ile ilgili olarak toplum arasında bilinen yanlışların düzeltilmesi açısından böyle bir konunun incelenmesi önem arz etmektedir. Çalışmanın konusu“İslam Aile Hukukumda Kadının Mali Hakları”olarak isimlendirilmektedir. İslam hukukunda kadın konusu ğüncel bir konudur. İslam'da kadın hakkı çok geniş bir konu olduğu için aile hukukunda kadınların mali hakları olarak sınırlandırılmıştır. Tez giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın amacı, konusu, kavramsal çerçeve ile ilgili bilgi verilmektedir. Birinci bölümde ise İslam'da kadının önemini göstermek için diğer din ve kültürlerde kadın haklarının neler olduğu tespit edilmeye çalışıldı. İkinci bölümde ise kadınların yaşama, eğitim ve terbiye edilme, fikir özgürlüğü, velayet hakkı, iffetini koruması, mut'a hakkı, çocuk sahibi olma gibi genel haklarından bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde ise tezin ana konusu olan kadınların mali hakları tespit edildi ve dört mezhebe göre hükümler olarak değerlendirilmeye çalışıldı. Sonuç'ta araştırmada ulaşılan neticelere yer verildi ve bazı öneriler sunuldu .
Özet (Çeviri)
Ислам дининде үй-бүлө – адамзат коомчулугундагы эң маанилүү институт. Бул адамдардын туулуп-өскөн жана алгачкы кадамдарын таштаган чакан жамаат болуп эсептелет. Бул жамааттын эң маанилүү жана баалуу инсандарынын бири жубайлар. Демек, коомдо муундун улануусу аял менен эркектин баш кошуусу менен камсыздалат. Никенин натыйжасында аялдар менен эркектерге бир катар милдеттер жана укуктар жүктөлөт. Ислам укугунда аялдар менен эркектердин укуктары жана милдеттери бирдей каралган. Кудай эркек менен аял деп айырмалабайт. Демек, аялдардын мусулман коомчулугундагы орду жана баалуулугу башка диндерден жана маданияттардан айырмаланып турат. Мусулмандарда аялзатынын орду жана мааниси чоң. Бирок, башка диндерде жана цивилизацияларда аялдардын орду башкача. Мисалы, Кытай, Грек жана Рим цивилизацияларында аялдар эркектерге караганда төмөн жана артта калган деп эсептелген. Айрым учурларда аларды жаныбарлар катарында көрүшкөн, ал эми аялдардын турмушка чыгуусу менен эч кандай укукка ээ болгон эмес. Исламда аялдын укугу төрөлгөндөн баштап, өмүрүнүн акырына чейин корголот. Ислам дининде аялдар ар кайсы жаатта укуктарга ээ болушканына карабастан, туура эмес көзкараштар жок эмес. Бул туура эмес пикирлерди четтетүү жана коомчулук арасында аялдардын укутары боюнча белгилүү болгон туура эмес көзкараштарды жоюу максатында бул теманы изилдөө аябагандай маанилүү. Демек, тема муктаждыкка жараша тандалды. Магистрдик диссертациянын темасы“Ислам үй-бүлө укугунда аялдардын материалдык үлүш укуктары”. Ислам укугунда аялдарга байланыштуу маселелер азыркы учурда дагы актуалдуу болуп эсептелет. Исламда аялдар укугу аябай чон тема болгондуктан биз, үй-бүлө укугунда аялдардын материалдык укуктары деп чектедик. Магистрдик диссертациябыз киришүү жана үч бөлүмдөн турат. Киришүү бөлүмүндө изилдөөнүн максаты, темасы жана терминологиялык сөздөр жөнүнүндө маалымат берилди. Биринчи бөлүмдө Исламдагы аялдардын ордун көрсөтүү үчүн башка дин жана маданияттагы аялдардын укуктары кайсылар болгону жөнүндөг маалымат бергенге аракет жасадык. Экинчи бөлүмдө аялдардын жашоо, билим алуу жана тарбиялануу, ой жүгүртүү эркиндиги, камкордукка алуу, аруулукту коргоо, мута жана балалуу болуу сыяктуу жалпы укуктар жөнүндө сөз болот.Үчүнчү бөлүмдө болсо негизги темабыз болгон аялдардын материалдык укуктары жөнүндөгү темалар каралган жана төрт мазхабдагы өкүмдөрү жөнүндө дагы жазганга аракет жасадык. Корутунду жана колдонулган адабияттар темалары менен изилдеген темабыз боюнча жыйынтык сөзгө дагы орун бердик. Түйүн сөздөр: Үй-бүлө укугу, материалдык укуктар, махр, нафака, мурас, аял укугу.
Benzer Tezler
- Türk Medeni Kanununda mal rejimi sözleşmesinin ve seçimlik mal rejimlerinin İslam hukuku açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the property regime contract and optional property regimes in the Turkish Civil Code in terms of Islamic law
MERVE YİĞİTOĞLU
Doktora
Türkçe
2024
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ RIZA AKGÜN
- Afganistan'da evlilik ve hukuki sonuçları
Marriage and its legal consequences in Afghanistan
NASRTULLAH AHADI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN PALA
- Türk Medeni Hukuku'nda evlilik dışı çocuğun tanınması (MK. md. 291-294)
Başlık çevirisi yok
FATİH BİLGİLİ
- İslâm aile hukukunda boşanmanın mali sonuçları
Financial consequences of divorce in Islamic family law
YELİZ LİV
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERCAN ESER
- İslam aile hukukunda eşlerin nikah akdinden doğan hak ve sorumlulukları (Kazakistan Aile Hukuku ile karşılaştırmalı olarak)
Rights and responsibilities arising from marriage in Islamic family law (As compared to Kazakhstan Family Law)
YERGALI ALPYSBAYEV