Algılanan ebeveyn tutumları ile sosyal kaygı arasındaki ilişkide öz duyarlılık, ilişkilere dair inançlar ve bilişsel çarpıtmaların aracı rolü
The mediator role of self-compassion, interpersonal beliefs and cognitive distortions in the association between perceived parental attitudes and social anxiety
- Tez No: 694771
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK BAHTİYAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Maltepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Yapılan araştırmalarda erken dönemde deneyimlenen ebeveyn tutumlarının, sosyal kaygı için belirleyici ve sürdürücü bir faktör olabileceği ortaya konulmuştur (Lieb ve ark., 2000). Ayrıca, ebeveyn tutumları ile sosyal kaygı arasındaki ilişkide birçok farklı faktörün rol oynadığı da bilinmektedir. Bu bağlamda, bütüncül bir model ortaya koyabilmek amacıyla bu araştırma, algılanan ebeveyn tutumları ile sosyal kaygı arasındaki ilişkide öz duyarlılık ve ilişkilere dair bilişsel çarpıtmalar ile sosyal düşünceler ve inançların aracı rolünün incelenmesini amaçlamıştır. Bu amaca dayanarak, yaşları 18-50 aralığında değişen 341'i (%58.3) kadın ve 244'ü (%41.7) erkek katılımcı araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmanın verileri; Demografik Bilgi Formu, Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği (LSKÖ), Sosyal Düşünceler ve İnançlar Ölçeği (SDİÖ), Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları Ölçeği (EMBU), İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği (İBÇÖ), Öz-Duyarlılık Ölçeği (ÖDÖ) kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın bulguları, algılanan ebeveyn tutumlarının sosyal kaygı ile anlamlı düzeyde ilişkisi olduğunu, yanısıra ebeveyn tutumlarından reddedici baba ve aşırı koruyucu anne algısı ile azalan anne sıcaklığının sosyal kaygı düzeyini yordadığını göstermiştir. Ayrıca, algılanan ebeveyn tutumları ile sosyal kaygı arasındaki ilişkide öz duyarlılık ve sosyal düşünceler ve inançların aracı rolünün olduğu gözlenmiştir. Mevcut çalışmada sosyal kaygının oluşumu ve sürekliliğine dair kapsamlı bir modelin ortaya konulmasının, literatüre katkı sağlaması açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Çalışmanın bulguları, ilgili literatür ile değerlendirilmiş ve gelecek çalışmalara yönelik birtakım öneriler sunulmuştur. Ayrıca, sosyal kaygı belirtileri gösteren bireylerin örüntülerinin anlaşılması ve semptomlarının azaltılmasına yönelik müdahalelerde mevcut bulguların sağlayabileceği katkılara yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Studies have revealed that parental attitudes experienced early in life can be a determinant and sustainer factor for social anxiety (Lieb et al., 2000). In addition, it has been reported that different factors play an important role in the relationship between parental attitudes and social anxiety. In this context, to present a holistic model this research aimed to investigate the mediating role of self-compassion, interpersonal cognitive distortions and social thought and beliefs between perceived parental attitudes and social anxiety. Based on this purpose, 341 (58.3%) women and 244 (41.7%) men between the ages of 18-50 were included in the study. Demographic Information Form, Liebowitz Social Anxiety Scale (LSAS), Social Thoughts and Beliefs Scale (STBS), Perceived Parental Attitudes Scale (EMBU), Interpersonal Cognitive Distortions Scale (ICDS), Self-Compassion Scale (SCS) were carried out in data collection. The results of the study revealed that perceived parental attitudes were significantly associated with social anxiety, and that rejecting father, overprotective mother as well as decreased maternal warmth also predicted the level of social anxiety. In addition, it was found that self-compassion and social thoughts and beliefs mediated the relationship between perceived parental attitudes and social anxiety. Presenting a comprehensive model of the formation and continuity of social anxiety in the present study can be seen important in terms of contributing to the literature. The findings of the study were interpreted together with the relevant literature, and some suggestions for future studies were presented. In addition, the contributions of the findings to the interventions, aimed at understanding the patterns of individuals with social anxiety and reducing their symptoms, are included.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn tutumları ile sosyal kaygı belirtileri arasındaki ilişkide duygu düzenleme stratejileri ve aleksitiminin aracı rolünün incelenmesi
Investigation of the mediator role of emotion regulation strategies and alexithymia in the relationship between perceived parental attitudes and social anxiety symptoms in university students
ELİFNUR BİRTÜRK
- Ebeveyn kabul-reddi ile sosyal kaygı belirtileri arasında pozitif ve negatif duygu düzenleme stratejilerinin aracı rolü
The role of mediation of positive and negative emotion regulation strategies between parental acceptance-rejection and social anxiety indicators
MELAHAT NUR AKKESE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF BARIŞKIN
- Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn tutumu ile sosyal kaygı arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünün incelenmesi
Examining the mediating role of emotion regulation difficulties in the relationship between perceived parental attitude and social anxiety in university students
OĞUZ ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GİZEM AKCAN
- Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn tutumları ile sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkide kaygı duyarlılığının ve psikolojik dayanıklılığın aracı rolleri
The mediating roles of resilience and anxiety sensitivity on the relationship between perceived parental attitudes and trait anxiety
ÖZGE DEMİRSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERYAL ÇELİKEL
- Kadınlarda vajinismus ile ebeveyn tutumları, cinsel mit inançları ve kaygı arasındaki ilişkiler
The relationship between vaginismus, anxiety, beliefs of sexual myth and parental attitudes in women
ASLI DALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiNişantaşı ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELÇUK ASLAN