Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları çerçevesinde toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı
Right to hold meetings and demonstration marches in the framework of decisions of The Constitutional Court and The European Human Rights Court
- Tez No: 694836
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHAMMET EMİN RUHİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı, 2911 sayılı Kanun, barışçıl toplantı, demokratik toplum, pozitif yükümlülük, takdir marjı, European Court of Human Rights, Constitutional Court, right to hold meetings and demonstration marches, Law No. 2911, peaceful assembly, democratic society, positive obligation, margin of appreciation
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 502
Özet
Çoğulcu demokrasilerin açık fikirlilik ve farklı fikirlere yönelik hoşgörü gösterme niteliği, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının tarihsel süreçte ve günümüzde devletlerin demokratik yapısını değerlendirmede bir ölçüt olmasını ve demokratik toplumun temel taşlarından biri olarak kabul edilmesini sağlamıştır. Öte yandan kolektif bir ifade açıklama yöntemi olan toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin şiddete evrilerek kötüye kullanılma potansiyeli, toplantı hakkını basit bir politik hak olmaktan çıkartmış, diğer haklarla çatışma alanı geniş ve kullanılması dar kalıplar içine sıkıştırılmaya çalışılan bir hak olmasına neden olmuştur. Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının korunmadığı rejimlerin demokratikliğinin tartışmalı olmasına karşın kontrolsüz bırakılması halinde kamu düzeninin bozulmasının yanı sıra demokratik sistemi tehdit edebilir boyutlara ulaşabilmesi hakkın kullanılmasında zor ve hassas hukuki sorunlar çıkmasına neden olmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı çoğulcu demokrasilerin temel taşlarından biri olan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının norm alanını ve sınırlarını Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türk hukuku çerçevesinde belirleyerek hakkın etkin kullanılabilmesi için hakka müdahale sınırlarını, devletin yükümlülüklerini ve kamu otoritelerinin takdir yetkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda tez çalışmamızda, ulusal hukuk içinde hakkın korunmasında anayasal bakış açısını yansıtan Anayasa Mahkemesi (AYM) kararları ve bölgesel olmakla birlikte etkileri açısından evrensel olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararları üzerinde durulmuştur. AYM ve AİHM kararları, toplantı hakkının kullanılmasında karşılaşılan güncel hukuki sorunları tespit etmek için faydalı bir yol gösterici olmuştur. Tez çalışmamızda toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının norm alanını belirlemede hangi kriterlerin esas alındığı incelenmiştir. Bu incelemede silahsız ve saldırısız, başka bir ifadeyle barışçıl toplantı kavramı üzerinde özellikle durulmuştur. Ayrıca geçmişi Osmanlı hukukuna kadar uzanan 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'nun ve uygulamasının Anayasa'ya ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne uygunluğu tartışılmıştır. Kamu otoritelerinin hakka yönelik müdahalelerinin niteliği ve sınırları ele alınmıştır. En son olarak toplantı ve gösterilerde en gerilimli alanı oluşturabilen kolluğun davranışları üzerinde durulmuş, hakkın etkin kullanılması için devletin pozitif yükümlülüklerinin neler olduğu ve hakka müdahale açısından devletin takdir marjı tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca çalışmada AYM ve AİHM dışında bazı uluslararası örgütlerin tavsiye kararları, rehberleri ile diğer ulusal ve uluslararası yargı kararlarından da yararlanılmıştır.
Özet (Çeviri)
The tolerant nature of pluralist democracies for broad-mindedness and different opinions has enabled the right to hold meetings and demonstration marches, both throughout the history and today, to be applied as a criterion in the assessment of the democratic structure of States and regarded as one of the cornerstones of democratic societies. However, the potential abuse of meetings and demonstration marches, a means for collective expression of thoughts, by evolving into an atmosphere involving violence has rendered the right to assembly no longer an ordinary political right and led it to become a right which has a high possibility of conflicting with other rights and exercise of which is intended to be narrowed and limited in scope. Although democratic nature of the regimes affording no protection to the right to hold meetings and demonstration marches is controversial, envisaging no boundaries or limits as to this right causes public disorder and may even attain the extents that would pose a threat to democratic system, which brings along legal issues of complex and delicate nature in its exercise. In this sense, the aim of this paper is to ascertain the normative scope and limits of the right to hold meetings and demonstration marches, which is one of the pillars of pluralist democracies, in line with the European Convention on Human Rights and the Turkish law and to dwell on the limits of interference with this right, the obligations incumbent on the State and discretionary power of public authorities for ensuring the effective exercise of the right. Accordingly, this paper will give an insight into the judgments of the Turkish Constitutional Court (“the TCC”) reflecting the constitutional perspective of the protection of this right within the domestic law, as well as into those rendered by the European Court of Human Rights (“the ECtHR”) which are indeed regional, albeit universal as to their effects. The judgments of the TCC and the ECtHR cited herein are an instrumental guide for determination of the current legal issues encountered in the exercise of this right. The criteria taken as a basis for ascertaining the normative scope of the right to hold meetings and demonstration marches are discussed herein. In this context, particular emphasis is placed on the notion of unarmed meetings involving no attack, that is to say those of peaceful nature. It is further assessed whether Law no. 2911 on Meetings and Demonstrations dating back to the Ottoman law and its implementation are in conformity with the Constitution and the European Convention on Human Rights. The nature and limits of the interferences by the public authorities with the right are also addressed. Finally, conducts of the law-enforcement officers likely to constitute the extremely tense moments during the meetings and demonstrations are dwelled on. This paper is also intended for ascertaining the State's positive obligations for the effective exercise of the right, as well as the margin of appreciation afforded to the State for any interference therewith. Apart from the judgments of the TCC and the ECtHR, this paper refers also to certain recommendations, guides and decisions of other national and international judicial bodies.
Benzer Tezler
- Türkiye'de 1 Mayısların düzenlenmesi ve yönetilmesi
The organization and governance of May days in Turkey / L'organisation et l'administration des 1er Mai en Turquie
ERHAN ÖZŞEKER
Doktora
Türkçe
2021
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİROL CAYMAZ
- Kanuna aykırı toplantı ve gösteri yürüyüşü suçu
Unlawful assembly and demonstration crime
GÖZDE TÜRKELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hukukİstanbul ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELMAN DURSUN
- Mültecilerin hukuki durumuna dair sözleşme, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları çerçevesinde geri göndermeme ilkesi
Convention on the status of refugees, the Constitutional Court and the the principle of non-refoulement in the framework of the decisions of the European Court of Human Rights
SAMİYE AÇAR YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukHakkari ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EKREM YAŞAR AKÇAY
- Kamulaştırma hukukunda kamulaştırmasız el koyma ve hukuki el koyma
De facto confiscation and legal confiscation in expropriation law
ÖZEN OKTAY