Şanlıurfa müziğinde okunan hoyratlar üzerine bir inceleme
An investigation on hoyrats read in Şanlıurfa music
- Tez No: 695622
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RAMAZAN KAMİLOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Hoyrat, Şanlıurfa Müziği, Hoyrat türleri, Şanlıurfa, Hoyrat, Şanlıurfa Music, Hoyrat types, Şanlıurfa
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Müziği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Kelime anlamı sertçe ve kaba manasına gelmektedir. Hoyrat okumak, feryat etmek haykırmak olarak da adlandırılmaktadır. Hoyrat oktav seslerden okunduğu için tüm nefesi ile haykırarak okunmaktadır. Şanlıurfa müziğinde önemli bir yeri olan hoyratın genellikle ülkenin doğu bölgesinde Urfa, Diyarbakır, Kerkük ve Elazığ'da yaygın olarak okunduğu gözlemlenmektedir. Halk edebiyatının ürünü olan maninin cinaslı olarak uzun hava formatında (irticalen) söylenen ezgiler hoyrat olarak adlandırılmaktadır. Hoyratı maniden farklı kılan en belirgin özelliklerinden biri de her zaman cinaslı olmasıdır. Cinasın kelime manası başta söylenen söz ile sonda söylenen sözün edebi olarak uyması şeklidir. Cinaslı manilerin uzun hava formatında okunması hoyratın maniden farkını ayırt ettiğini göstermektedir. Şanlıurfa müziğinde icra edilen hoyratın genellikle tiz sesli perdelerden başlayıp pes seslerde bitirildiği görülmüştür. Dolayısıyla ses aralığı geniş olduğu için icrasını da epey zor hale getirmektedir. Kaynaklarımızda çeşitli makamlarda hoyratın olduğu bilinse de günümüzde genelde“Hicaz”,“Uşşak”“Hüseyni”ve“Segâh”makamı dizisinde daha çok hoyratın olduğu görülmektedir. Hoyratlara sıklıkla sıra gecelerinde, düğünlerde, dağ yatılarında, asbap gecelerinde ve ağıtlarda rastlanmaktadır. Gurbet, sıla, aşk, sevgi, hüzün, hasretlik, ölüm gibi konuları olan hoyratın, Şanlıurfa'da daha çok erkek ağzından okunduğu ve sesi güçlü olan kişiler tarafından okunması, icrasının zor olduğunu göstermektedir. Günümüzde Şanlıurfa müziğinde uzun hava türü olan hoyrata sıklıkla rastlanmaktadır. Sıra gecelerinde branş olarak“Hoyratçılar”bulunmaktadır. Ritimli ezgiler söylenen hoyrat müziğe farklı bir ahenk katarak dinleyicileri heyecan içinde coşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
The word means harsh and rough. It is also called chanting, yelling and shouting. Since the octave is read from the voices, it is read out loud with the whole breath. It is observed that hoyrat, which has an important place in Şanlıurfa music, is widely sung in the eastern part of the country, generally in Urfa, Diyarbakır, Kirkuk and Elazığ. The melodies sung in the long air format (irticalen) with the pun of mania, which is the product of folk literature, are called hoyrat. One of the most distinctive features that makes Hoyrat different from mania is that it is always punned. The word meaning of the pun is the literary form of the word spoken at the beginning and the word spoken at the end. Reading manias with puns in long air format shows that he distinguishes between rough and mania. It has been observed that the roughness performed in Şanlıurfa music generally starts with high pitched pitches and ends with low voices. Therefore, since the vocal range is wide, it makes it very difficult to perform. Although it is known in our sources that there are rudeness in various makams, it is generally seen that there are more rudeness in the series of“Hicaz”,“Uşşak”,“Hüseyni”and“Segah”makams. Hoyrats are frequently seen in sira nights, weddings, mountain yachts, asbap nights and laments. The fact that the hoyrat, which has themes such as expatriate, homeland, love, affection, sadness, longing, and death, is read mostly by men in Şanlıurfa and is read by people with a strong voice, shows that it is difficult to perform. Today, the long air type hoyrata is frequently encountered in Şanlıurfa music. There are“Hoyratcılar”as a branch at Sira nights. By adding a different harmony to the rough music sung in rhythmic melodies, it excites the listeners with excitement.
Benzer Tezler
- Şanlıurfa tarihinde din ve müzik olgusu karşılaştırmalı analiz
Comparative analysis of the concept of religion and music in the history of Şanlıurfa
OSMAN ÖKSÜZOĞLU
- Şanlıurfa halk müziğinde kullanılan eserlerin makamsal analizi
Şanlıurfa folk music woks used in the modal analysis
ZAFER TELLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
MüzikKırıkkale ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. HAMİT ÖNAL
- Şanlıurfa'daki ney yapım, bakım ve onarım atölyelerinin dünü, bugünü, yarını
Past, present and future of ney making, maintenance and repair workshops in Şanlıurfa
MUHAMMED SAİD ALKIŞ
- Şanlıurfa yöresel müziğinin ilçelere göre dağılımı ve incelenmesi
The distribution and investigation of Sanliurfa local music according to the districts
ŞAKİR ORÇUN AKGÜN
- Diyarbakır yöre müziğinde cümbüş çalgısı ve icracılarının yeri ve önemi
The place and importance of cumbus instruments and performers in Diyarbakir regional music
ZİYA SÜMER