Geri Dön

II. Meşrutiyet Döneminde çalışma ilişkileri ve çalışan hakları

Labour relations and employee rights in the 2nd Constitutional Period

PDF İndir

  1. Tez No: 695895
  2. Yazar: HASAN DOĞAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUHAMMED FATİH UŞAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Hukuk, Tarih, Law, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 212

Özet

II. Meşrutiyet Döneminde Çalışma İlişkileri ve Çalışan Hakları Osmanlı Devleti, ortaya çıkan küresel ve iç dinamiklerin tesiriyle XIX. yüzyılda baş döndürücü bir değişim sürecine girmiştir. Bu dönemde işçi ve diğer tüm çalışanların sosyal hayatları, hakları ve statülerinde önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Araştırmamızda XIX. yüzyılın son çeyreğinden tarih sahnesinden ayrılışına kadar geçen süre zarfında Osmanlı Devleti'nde çalışanlara ait hakların ve buna dair hukuki zeminin seyrettiği serüven ele alınmıştır. Bu çerçevede Osmanlı Devleti'nin hukuki temellerini teşkil eden İslam hukuku kaynaklarından, araştırmaya açılmış Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi arşiv vesikalarından, yerli ve yabancı telif ve ansiklopedik eserlerden, makaleler, gazeteler ve düsturlardan istifade edilmiştir. Kuruluşundan itibaren Osmanlı Devleti'nde gerek ücret sisteminin ve örgütlenmenin, gerekse tatillerin, izinlerin ve diğer çalışan haklarının temelsiz olmadığı görülmektedir. Osmanlı idarecileri, İslam hukukunu ve bunun etrafında şekillenen hukuki müktesebat ve mevzuat, çalışma ve insan çalıştırma hakkı, dinlenme, ibadet, ücret ve insani mesai kavramlarını gözetmişlerdir. Ancak iş hayatı ve çalışma koşullarının değişimi, dünyada meydana gelen konuya dair mühim hadiseler, ülkemizde sendikal anlamda yapılanma, hak mücadelesinde yeni taleplerin seslendirilmesine yol açmıştır. Osmanlı Devleti'nde işçi-çalışan hakları konusunda atılan en eski adımlardan birinin Fincancılar Sözleşmesi olduğu belirtilebilir. Bunu, benzer birtakım yapılanmalar ve hukuki metinler izlemişse de, XIX. yüzyıla gelindiğinde mühim gelişmeler yaşandığına şahit olmaktayız. Özellikle Tanzimat ile beraber bir dizi nizamnamenin yayımlandığı görülmektedir. Bununla beraber yüzyılın son çeyreğinde işçi-işveren hak ve sorumluluklarının tespiti, ihtilafların halline dair hukuki çözüm yollarının ortaya konabilmesi sürecinde II. Meşrutiyet başlı başına bir milat kabul edilmelidir. Bu dönemde işçilerin yoğun biçimde hak arama faaliyetlerine girdiği ve çok sayıda sivil yapı kurdukları görülmektedir. İş bırakma ve benzeri eylemler zirve yapmış, neticede İlan-ı Hürriyet ile birlikte iktidara gelen yeni yönetim, Türk İş Hukuku ve hukuk tarihimiz için büyük öneme sahip Ta'til-i Eşgâl Kanunu'nu yayımlamak mecburiyetinde kalmıştır. Sergilenen mücadeleler, sendikal yapılar, sisteme giren yeni mevzuat ve diğer tüm gelişmeler işçi-çalışan haklarının ve İş hukukumuzun tekâmülünde önemli roller oynamıştır. Bu anlamda Türkiye Cumhuriyeti'nde iş ve sosyal güvenlik hukuku ile bu çerçevede gelişen kurumların temelinde XX. yüzyılın başında yaşanan hararetli sürecin büyük etkisi bulunmaktadır.

Özet (Çeviri)

Labour Relations and Employee Rights in the 2nd Constitutional Period Under the influence of global and internal dynamics, the Ottoman Empire entered a period of dramatic change in the 19th century. During this period, significant progress was made in the social lives, rights and status of workers and all other employees. In our study, the process of the given rights to the employees and the legal basis related to this issue in the Ottoman Empire from the last quarter of the 19th century until its collapse, are discussed. In this context; the sources of Islamic law which constitute the legal basis of the Ottoman Empire, archival records belonging to the Ottoman and Republican period which are available for research, domestic and foreign copyrighted and encyclopaedical works, articles, newspapers and law books (düsturlar) were utilized. Since its establishment, it is seen that the wage system and organization as well as holidays, leaves and other employee rights have not been baseless in the Ottoman Empire. The Ottoman administrators complied with the Islamic law and the legal acquis and legislation that have been formed around it; they also respected the people's right to work and employ, to rest, worship, and receive salary as well as to work in humanitarian conditions. However, the change in working life and working conditions, important events took place in the world concerning the subject and the syndication in our country have led to new demands in the struggle for rights. It might be stated that one of the earliest steps taken in the Ottoman Empire regarding employee-workers' rights is the Fincancılar Contract. This was followed by a number of similar structuring and legal texts, but we witnessed significant developments by the 19th century. In particular, it is seen that a number of regulations were published with the Tanzimat. However, the Second Constitutional Monarchy should be accepted as a milestone in the process of determining the rights and responsibilities of employees and employers and revealing the legal remedies for the settlement of disputes since the last quarter of the century. During this period, it is observed that the workers engaged in intensive rights-seeking activities and established many civil structures. Strikes and similar actions peaked and as a result, the new administration, which came to power with the Declaration of Liberty (İlan-ı Hürriyet), was obliged to publish the Turkish Labor Law (Türk İş Hukuku) and the Ottoman Strike Law (Ta'til-i Eşgâl Kanunu) which is of great importance for our legal history. The struggles, union-like structures, new legislation in the system and all other developments have played an important role in the development of employee-workers' rights and our labour law. In this sense, the heated period at the beginning of the 20th century has a great influence on the development of the existing labour and social security law, as well as the relevant institutions in the Republic of Turkey.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    81471

    Atatürk Dönemi kadın eğitimi

    Başlık çevirisi yok

    SUNA ÖZTOPRAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜLYA BAYKAL

  2. Tez No

    62105

    Türkiye'de sendikacılık hareketi (Hak-İş örneği)

    The Labor unionism movement in Turkey (For example: Hak-İş)

    ALİ ÇİFTÇİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriKırıkkale Üniversitesi

    DOÇ. DR. ÖMER ÇAHA

  3. Tez No

    274248

    II. Meşrutiyet Dönemi fikir hareketleri ve Türk edebiyatına yansımaları

    Idea movements in the second constitutional monarchy era and their influence on Turkish literature

    CENGİZ KARATAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Yeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMAİL PARLATIR

  4. Tez No

    107334

    İstanbul'da 19. yüzyıl kentsel yaşamında koşut olarak değişen saray ve konut mimarlığı

    The Palace and house architecture changing parallel to urban life in nineteenth century Istanbul

    NEVİN KURTAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    Sanat Tarihiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. METİN SÖZEN

  5. Tez No

    261651

    Uluslararası politikada güç ve güce ilişkin alternatif stratejiler

    Power and alternative strategies related to power in international politics

    YELDA ERÇANDIRLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Uluslararası İlişkilerKırıkkale Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. HALUK ÖZDEMİR

Geri Dön