Iannıs Xenakıs 'Herma' ve 'Evryali' örneğinde müzikte stokastik süreç
Stochastic process in music in the example of Iannis Xenakis's 'Herma' and 'Evryali'
- Tez No: 696853
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ELİF AKTUĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Sanatlarda 19. yüzyılın sonundan itibaren bir paradigma değişikliği olarak görülmeye başlayan modernizm, sanat eserinin teknolojik ve toplumsal olarak, devrimci 20. yüzyıla uygun yaratılması anlayışına dayanır. Modernist sanat, dünya savaşı, dünya krizi ve potansiyel dünya devrimiyle kaynaşır. Dolayısıyla; 1960'ların sonundan itibaren modernizme karşı dikkat çekici bir tepki, giderek açığa çıkar ve bu tepki 1980'lerde postmodernizm gibi etiketler altında moda haline gelir (Hobsbawm, 2006: 694-695). Modernizm, sanatın ilerici olduğunu ve bu nedenle günümüz üslubunun dününkinden üstün olduğunu üstü kapalı biçimde varsayar (Hobsbawm, 2006: 693). Modernist sanatın, avangart sanata evrildiği saptamasının en önemli kanıtlarından biri bu tanımdır. Sosyolog Jürgen Habermas da avangardı modernizmin zirvesi olarak görür. Baudelaire'in haritasını çıkardığı estetik modernite, dada ve sürrealizmin zirvesini oluşturduğu avangart hareketlere dönüşür. Bir başka deyişle modernizm“gelişip”şiddetlenerek avangarda evrilir.“Yapılmayanı yapmak, denenmemişi denemek”tüm sanat alanlarını etkisi altına alır. Geçerli, yerleşik, dominant olana karşı felsefi, siyasal, dinsel, sosyal vb. karşı çıkışların zeminini tutan avangart sanat, akımları oluşturan temel niteliklerden var olana karşı tepkiyi beraberinde getirir. Diğer taraftan akımla beraber deneysel sanat süreci başlar, uygulama alanı bulur ve böylelikle sanatçılar deneyselliğin sahasını genişletirler. Avangart terimi, sanat alanında kullanılmaya başlandığı tarihten yaklaşık yüzyıl sonra 1950'li yılların sanatını belirgin hale getirir (Erdal, 2013: 53-56). 20. yüzyılın müzikal stilleri ise, teknolojik gelişmelere ayak uydurarak benzeri görülmemiş bir oranda değişir. Xenakis'in 1950'lerdeki çalışmaları,“stokastik müzik”olarak tanımlanan olasılık teorilerinin müzik kompozisyonlarına uygulanmaları ile ilgilidir. Bu çalışmada, Xenakis'in solo piyano için yazdığı Herma ve Evryali başlıklı eserler incelenecektir.
Özet (Çeviri)
Beginning to be seen as a paradigm shift in the arts since the end of the 19th century, modernism is based on the understanding of creating a work of art technologically and socially in accordance with the revolutionary 20th century. Modernist art fuses with world war, world crisis, and potential world revolution. Therefore; From the late 1960s onwards, a striking backlash against modernism became increasingly evident, which became fashionable in the 1980s under labels such as postmodernism (Hobsbawm, 2006: 694-695). Modernism implicitly assumes that art is progressive, and therefore today's style is superior to that of yesterday (Hobsbawm, 2006: 693). This definition is one of the most important proofs of the determination that modernist art has evolved into avant-garde art. Sociologist Jürgen Habermas also sees the avant-garde as the pinnacle of modernism. The aesthetic modernity that Baudelaire mapped transforms into the avant-garde movements that form the pinnacle of dada and surrealism. In other words, modernism evolves in the avant-garde by“evolving”and intensifying.“Doing the untested, trying the untried”affects all fields of art. Valid, established, dominant versus philosophical, political, religious, social, etc. avant-garde art, which holds the ground of opposition, brings with it a reaction against the existing one of the basic qualities that make up the movements. On the other hand, the experimental art process begins with the movement, finds a field of application, and thus artists expand the field of experimentation. The term avant-garde makes the art of the 1950s distinctive about a century after it was first used in the field of art (Erdal, 2013: 53-56). Musical styles of the 20th century change at an unprecedented rate, keeping pace with technological advances. Xenakis' work in the 1950s concerned the application of probability theories, defined as“stochastic music”, to musical compositions. In this study, the works titled Herma and Evryali written by Xenakis for solo piano will be examined.
Benzer Tezler
- Iannis Xenakis'in Rebonds adlı solo perküsyon eserinin incelenmesi
The analysis of Iannis Xenakis' solo percussion piece 'Rebonds'
ALİ KAAN UYSAL
- Spatialization through geometrical sound movements in Persephassa by Iannis Xenakis
Iannıs Xenakıs'in Persephassa eserinde geometrik ses hareketleri aracılığıyla mekansallaştırma
SABİNA KHUJAEVA
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERAY ALTINBÜKEN
- Disiplinlerarası bağlamda Iannis Xenakis ve Philips Pavyonu tasarımı
Iannis Xenakis and the design of Philips Pavillion in an interdisciplinary context
ALPEREN YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkBaşkent ÜniversitesiMüzik ve Sahne Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAAN YÜKSEL
- Intersection of architecture and music as Gesamtkunstwerk in Iannis Xenakis's selected works
Mimarlık ve müziğin kesişiminde Gesamtkunstwerk olarak Iannis Xenakis'in seçilmiş çalışmaları
ZEYNEP ÖZCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. A. SEVİL ENGİNSOY EKİNCİ
- A multiscale composition method based on image sonification
Görüntü ile veri sesleme üzerine çok ölçekli bir besteleme yöntemi
ALİ SERKAN SEVİLGEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
MüzikYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARDA EDEN