Siyer kaynaklarında tarih-coğrafya ilişkisi bağlamında zikredilen mekânlar: İbn Hişâm örneği
Locations mentioned within the context of history-geography relation in prophetic biography: İbn Hisham example
- Tez No: 698723
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CAFER ACAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 208
Özet
Yaşanan hadiseleri incelerken mekân ve coğrafya bilgisine sahip olmak, olayların doğru anlaşılarak değerlendirilmesini sağlayan önemli hususlardandır. Ancak tarihe bakış açısı genel olarak daha çok olay merkezlidir. Bu yaklaşımın sonucu olarak mekân unsuru genellikle arka planda kalmaktadır. Dolayısıyla tarihî olaylar yorumlanırken, olayın vuku bulduğu ortam ve şartlarının değerlendirilmesi zayıf kalabilmektedir. Bu nedenle tarihi hadiselerin mekân unsuru ile incelenmesi büyük önem arz etmektedir. Bu anlayışla, Hz. Peygamber ve ashabının tarihte bulundukları mekânların bilgisine sahip olmak, Siyer kaynaklarını daha iyi yorumlayarak onların mücadelelerini daha isabetli bir şekilde algılamayı sağlayacaktır. Bu hususta; tarihî olayların, bulundukları mekân-coğrafya ilişkisi bağlamında değerlendirmesinde Tarihî Coğrafya'nın önemi büyüktür. İslâm Tarihi açısından en önemli kaynaklardan biri olan İbn Hişâm 'ın es-Siretü'n-nebeviyye adlı eseri, olayları anlatırken mekânlara da sıklıkla yer veren bir kaynaktır. Bu mekânlar arasında doğal coğrafyayı ifade eden nehirler, dağlar ve ova-vadiler de zikredilir. Özellikle eserde geçen şiirlerde mekânlara dair çok sayıda atıf bulmak mümkündür. Çalışmamızda, İbn Hişâm'ın eserinden hareketle Hz. Peygamber'in hayatında ve mücadelesinde atıfta bulunulan mekânlar tespit edilip bunların coğrafyadaki konumları ve tarihî hadiselerle ilişkileri ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırmamız neticesinde İbn Hişâm'ın eserinde dört yüz civarında mekâna atıfta bulunulduğu tespit edilmiştir. Bu mekânlardan seksen beşe yakını; dağ, tepe, vadi, su gibi coğrafî unsurlar olup, on beş tanesi ise su kuyusudur. Eserde yer alan mekânlardan Hz. Peygamber'in hayatıyla doğrudan ilişkili olduğunu düşündüğümüz yaklaşık doksan mekâna tezimizde açıklamalı olarak yer verilmiştir. Bu mekânların bölgesel dağılımında Hz. Peygamber'in doğduğu, yaşadığı ve vefat ettiği yer olması bakımından ana mekân Hicaz bölgesi olmuştur. Bu sebeple tezde yer alan mekânlar bu bölgede yoğunlaşmıştır. Ayrıca tezimizde araştırmacılara kolaylık sağlayacak bir kaynak mahiyetinde olması amacıyla es-Siretü'n-nebeviyye'de yer alan mekânların tamamını kapsayan ayrı bir bölüm düzenlenmiştir. Hz. Peygamber'in hayatıyla dolaylı olarak ilişkili olan mekânların adları da bu kısımda zikredilmiştir.
Özet (Çeviri)
Having accurate knowledge of location and geography while studying the events of history is one of the key points that will enable the events to be understood and evaluated more correct. However, the perspective on history is generally more event-centric. That is, the location factor usually remains in the background. For this reason, evaluating the space and true conditions in which the event occurred while analyzing historical events might lack critical information, which may cause misinterpreting of the real cause and results of the said event. Ibn Hisham's work named As-Siret'n-nabawiyya is a source that frequently includes locations while describing events. Among these places, natural elements of geography such as rivers, mountains, plains, valleys are duly mentioned. It is also possible to find many references to places especially in the poems in the work of Ibn Hisham. In our study, which is based on the work of Ibn Hisham, the locations referred to in the life and struggle of the Prophet were determined and their positions in the geography and their relations with historical events were aimed to be revealed. Our research has shown that around four hundred places are referred to in Ibn Hisham's work. Nearly eighty-five of these places are geographical elements such as mountains, hills, valleys while fifteen of them are water wells. Ninety places which are considered to be directly related to the life of Prophet Mohammad are mentioned in our thesis. In the regional distribution of these places, the main place was the Hijaz Region where the Prophet was born, lived and died. For this reason, we have focused our study in the regions of Hijaz. In our thesis, we have also prepared and added a glossary of all the places in As-Siret'n-nabawiyya that will provide convenience to researchers. The names of the places that are indirectly related to the life of the Prophet are also mentioned in this dictionary.
Benzer Tezler
- XVIII. asır Osmanlı ulemâsından Abdülbâki Ârif Efendi ve Siyer-i Nebî adlı eseri
From the scholars of 18th century Ottoman Empire: Abdülbâki Ârif Efendi and his book on Prophet's (PBUH) life
HATİCE DEMİRCİLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinBursa Uludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN KARATAŞ
- Hankendi Ovasında (Elazığ) tarımsal faaliyetler, sorunlar ve çözüm
Agricultural activities, problem and solution suggestions in Hankendi Plain (Elazığ)
CEMRE NİSA KAYAOĞLU
- Tefsir kaynağı olarak Siyer -ilk Siyer kaynaklarında Tefsir metinleri-
Sirah as a source of Tafsir -Tafsir text in the first Sirah sources-
BERKAN BUĞRA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞABAN ÖZ
- İlk dönem İslam tarihi kaynaklarında tarih düşme metotları (Hicri 5. yüzyıla kadar)
Dating methods in the sources of early Islamic history (Until the 5th century of Hijri)
METİN ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Tarihİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN DEMİRCAN
- Eyüp Sabri Paşa'nın Mahmûdu's-Siyer adlı eserinde Hz. Peygamber'e dair nakledilen fevkalade haller -Mekke dönemi- (İbn Hişam ve Darîr'in alatımlarıyla mukayeseli)
Extraordinary circumstances concerning Prophet Muhammad given in Mahmudu's-Siyer by Eyup Sabri Paşa-Mecca period-(In comperation İbn Hisham and Darir)
AYŞE HÜMEYRA SARAÇ