Spatial development of the rural settlements in Zakho district
Zaho ilçesindeki kırsal yerleşmelerin mekansal gelişimi
- Tez No: 935166
- Danışmanlar: PROF. DR. FATİH AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Mekansal Gelişim, Zakho Bölgesi, Kırsal Yerleşimler, Coğrafi Bilgi Sistemleri, AHP, Spatial Development, Zakho District, Rural Settlements, Geographic Information Systems, AHP
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 385
Özet
Kırsal yerleşimlerin mekânsal gelişimi, köylerin ve kırsal bölgelerin stratejik planlama ve hedeflenen projeler ile programların uygulanması yoluyla iyileştirilmesini ve geliştirilmesini amaçlamaktadır. Bu girişimler, yaşam kalitesini artırmayı, temel hizmetler sunmayı, ekonomik fırsatlar yaratmayı ve çevredeki ortamı iyileştirmeyi hedefler. Bu gelişim yaklaşımı, kırsal toplulukların sürdürülebilirliği ve refahını sağlamak için ekonomik, sosyal ve çevresel büyümenin dengelenmesine vurgu yapar. Ana hedefler arasında konut, sağlık ve eğitim hizmetleri sunarak yaşam kalitesini artırmak; küçük ölçekli tarım ve sanayi projelerini destekleyerek yerel ekonomiyi teşvik etmek; çevre dostu girişimlerle çevreyi korumak; kırsal ve kentsel alanlar arasındaki eşitsizlikleri azaltarak sosyal eşitliği sağlamak; ve kültürel mirası korumak yer alır. Bu araştırma, Zakho bölgesindeki doğal, insan ve ekonomik kaynakları kapsamlı bir şekilde inceleyerek kırsal gelişimdeki rollerini vurgular. Kırsal gelişim değişkenlerinin mekânsal dağılımını inceleyerek, mevcut kaynakların optimal kullanımı yoluyla yaşam standartlarını artırmak için en çok geliştirme çabasına ihtiyaç duyan alanları belirler. Çalışma, bölgedeki kırsal gelişim için mekânsal bir model kurmayı ve analiz etmeyi amaçlar ve bu süreçte çağdaş mekânsal teknolojiler çerçevesinde tamamen coğrafi bir metodoloji kullanır; özellikle Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve uzaktan algılama (UA) ile birlikte ilişkili analitik araçlar kullanılır. Bu araştırma, Zakho bölgesindeki kırsal yerleşimlerin mekânsal dinamiklerini keşfeder ve doğal, ekonomik ve altyapısal faktörlerin yerleşim desenleri üzerindeki etkisini değerlendirmek için mekânsal modeller kullanır. Çalışma, tarımsal potansiyel, hizmet mevcudiyeti ve nüfus yoğunluğuna dayalı olarak yerleşimleri beş farklı gruba ayırmak için kümeleme analizini kullanır. Mekânsal uygunluk analizi, bölgeleri yüksek, orta ve düşük potansiyelli alanlara ayırarak coğrafi ve çevresel koşullardan etkilenen gelişim potansiyelinin desenlerini ortaya koyar. Bulgular, altyapı ve hizmet dağılımında önemli eşitsizlikleri vurgular ve mekânsal modellere dayalı olarak yeni hizmet merkezleri kurma ve ulaşım güzergahlarını optimize etme önerilerinde bulunur. Bu modeller, hedeflenen müdahaleler için anahtar alanları belirleyerek, olanaklara erişimin iyileştirilmesini ve bağlantının artırılmasını sağlar. Ekonomik stratejiler, tarım ve yerel sanayiyi teşvik etmeyi içerirken, idari öneriler bölgesel gelişim hedefleriyle daha iyi uyum sağlamak için yeniden yapılanmayı öngörür. Mekânsal modeller, bilgilendirilmiş politika yapımını ve stratejik planlamayı yönlendirmede önemli bir rol oynar, kırsal gelişim zorluklarını ele alacak ve sürdürülebilir büyümeyi teşvik edecek bir çerçeve sağlar. Bu çalışma, kırsal bölgelerin mekânsal organizasyonu ve etkili gelişim stratejileri oluşturmadaki mekânsal modellerin rolü hakkında değerli bilgiler sunar. Zakho bölgesi, karmaşık dağlık bölgeler arasında yer aldığı için çeşitli coğrafi özelliklerden faydalanır; yüzeyinin %50'sini kapsayan merkezi Sindi Ovası tarafından temsil edilen ovalarla. Çalışma alanı, batıda Hizel Nehri'ne kadar uzanır ve Hizel, Khabur ve Dicle nehirlerinin taşkın alanlarını içerir. 1.486 km²'lik bir alanı kaplayan Zakho bölgesi, 185 köyden oluşur. Nüfus son yıllarda önemli ölçüde artmıştır, ancak dağılımı idari birimler arasında farklılık göstermektedir. 164 tarımsal ilçeden yaklaşık 52'si terkedilmiştir, yaklaşık 14 ilçe Zakho bölgesindeki kırsal nüfusun %62.9'unu barındırmaktadır. Zakho'daki kırsal nüfusun birincil ekonomik faaliyetleri, uygun iklim ve yeterli yağışların desteklediği çeşitli tarımsal operasyonlarla tarımdır. Bölge, kırsal alanları diğer idari merkezlerle bağlayan 1.225 km'lik bir ulaşım ağıyla iyi bir şekilde bağlantılıdır.
Özet (Çeviri)
The spatial development of rural settlements aims to enhance and advance villages and rural areas through strategic planning and the implementation of targeted projects and programs. These initiatives are designed to improve the quality of life, provide essential services, create economic opportunities, and enhance the surrounding environment. This development approach emphasizes balancing economic, social, and environmental growth to ensure the sustainability and well-being of rural communities. Key objectives include enhancing the quality of life by providing housing, healthcare, and educational services; stimulating the local economy by supporting small-scale agricultural and industrial projects; protecting the environment through eco-friendly initiatives; achieving social equity by reducing disparities between rural and urban areas; and preserving cultural heritage. This research provides a comprehensive study of the natural, human, and economic resources in the Zakho district, highlighting their role in achieving rural development. It examines the spatial distribution of rural development variables and identifies areas most in need of development efforts to enhance living standards through optimal utilization of available resources. The study aims to establish and analyze a spatial model for rural development in the region using a purely geographical methodology within the framework of contemporary spatial technologies, particularly Geographic Information Systems (GIS) and remote sensing (RS), along with associated analytical tools. This research explores the spatial dynamics of rural settlements in the Zakho region, utilizing spatial models to assess the influence of natural, economic, and infrastructural factors on settlement patterns. The study employs cluster analysis to categorize settlements into five distinct groups based on agricultural potential, service availability, and population density. Spatial suitability analysis further classifies regions into high, medium, and low potential zones, revealing patterns of development potential influenced by geographic and environmental conditions. The findings highlight significant disparities in infrastructure and service distribution, with proposals to establish new service centers and optimize transportation routes based on spatial models. These models identify key areas for targeted interventions, ensuring improved access to amenities and enhanced connectivity. Economic strategies include boosting agriculture and local industries, while administrative recommendations suggest restructuring to better align with regional development goals. Spatial models are pivotal in guiding informed policy-making and strategic planning, providing a framework for addressing rural development challenges and promoting sustainable growth. This study offers valuable insights into the spatial organization of rural areas and the role of spatial models in shaping effective development strategies. The Zakho district benefits from diverse geographical features due to its location amidst complex mountainous regions, with plains covering 50% of its surface, represented by the central Sindi plain. The study area extends to the Hizel River in the west and includes the floodplains of the Hizel, Khabur, and Tigris rivers. Covering an area of 1,486 km², the Zakho district comprises 185 villages. The population has significantly increased in recent years, but their distribution varies across administrative units. Among the 164 agricultural counties, about 52 are abandoned, while approximately 14 counties host 62.9% of the rural population in the Zakho district. The primary economic activity for the rural population in Zakho is agriculture, facilitated by a favorable climate and adequate rainfall, supporting various agricultural operations. The area is well-connected with a transportation network totaling 1,225 km, linking rural areas with other administrative centers.
Benzer Tezler
- Kırsal yerleşmelere ilişkin mekansal tasarım yaklaşımlarının değerlendirilmesi ve İzmir Çınardibi Köyü örneği
Evaluation of spatial design approaches to rural settlements and case study of Izmir Cinardibi Village
YAĞMUR KUTLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİME TEZER
- Doğu Karadeniz Bölgesi'nde kırsal mahalle (köy) yerleşik alanının belirlenmesi
Determination of rural neighborhood settlement in Eastern Black Sea Region
ESEN BERBER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaKaradeniz Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENAP SANCAR
- Kırsal alanda turizm öncelikli planlamanın geleneksel dokuya etkileri; Nevşehir ili kırsal koruma alanları imar planlarındaki değişimler
The effects of tourism priority planning in rural areas on traditional pattern; changes development plans in rural protection areas of Nevsehir
FATMA ALTUNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge PlanlamaErciyes ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDA ÇALIŞIR HOVARDAOĞLU
- Kırsal yerleşimlerin gelişimi için alternatif turizm olanakları üzerine bir model önerisi: Yozgat örneği
A modal proposal on alternative tourism opportunities for the development of rural settlements: the Yozgat case
SİNEM TAPKI
- Ekonomik coğrafya perspektifinde kümelenme esaslı bir yaklaşım: Konya kırsalı örneği
A cluster based approach in economic geography perspective: the case of Konya rural area
NURULLAH OSMANLI
Doktora
Türkçe
2023
CoğrafyaKonya Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZER KARAKAYACI