Identity versus morality: Conceptions of Islam, modernity and politics in the writings of Necip Fazil Kisakürek and Nurettin Topçu
Kimlik versus ahlak: Necip Fazıl Kısakürek ve Nurettin Topçu yazılarında İslam, modernite ve siyaset tahayyülleri
- Tez No: 699069
- Danışmanlar: PROF. DR. ALEV ÇINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 284
Özet
Bu tez, Necip Fazıl Kısakürek (1904-1983) ve Nurettin Topçu'nun (1909-1975) yazılarındaki farklı İslam anlayışlarını ve bu farklılıkların Kısakürek ve Topçu'nun Türk modernleşmesine yönelik eleştirilerinde ve İslam ile siyaset arasındaki ilişkiye dair görüşlerindeki yansımalarını analiz etmektedir. Tez, Kısakürek'in ve Topçu'nun İslam anlayışlarını tanımlamak için kimlik-olarak-İslam ve ahlak-olarak-İslam arasında analitik bir ayrım önermektedir. Temellendirilmiş teori yaklaşımından hareketle, tez, Kısakürek'in İslam'ı hayatın tüm yönlerini kapsayan bir inanç ve kurallar sistemi biçiminde bütünsel bir ideoloji olarak sunduğunu iddia etmektedir. Bu İslam anlayışına dayanarak, Kısakürek, Müslümanların sahip olduğu teknolojik gelişmeleri, Müslümanlar tarafından yönetilen bir kapitalizm biçimini ve Müslümanlar tarafından idare edilen totaliter bir modern devleti içeren alternatif bir İslami modernite sunar. Kısakürek böylece Müslümanlığı farklı bir siyasi kimliği ifade eden alternatif bir olma biçimi olarak temsil eder. Diğer taraftan Topçu, İslam'ı, kişiyi aşkın olana, yani Tanrı'ya bağlayan bir ahlaki çerçeve olarak görür. Müslümanlığı, ahlaki bir yaşam sürmek yoluyla, bir olma biçiminden ziyade bir oluş yolu olarak nitelendirir. Topçu'nun ahlak-olarak-İslam anlayışı, modernlik kavramının, teknoloji ve kapitalizm dahil olmak üzere modernitenin maddi yönlerinin yanı sıra modern siyasi biçimlere de uzanan bütüncül bir eleştirisini sunar. Kısakürek ve Topçu'nun İslam anlayışlarından kaynaklanan bu farklılıklar, bir yandan erken Soğuk Savaş döneminden bu yana Türk siyasetinin dinamiklerini, diğer yandan Türkiye'deki İslami entelektüel hareket içindeki güncel tartışmaları ve bölünmeleri şekillendirmiştir.
Özet (Çeviri)
This dissertation analyzes diverging conceptions of Islam in the writings of Necip Fazıl Kısakürek (1904-1983) and Nurettin Topçu (1909-1975), and ensuing differences in their critiques of Turkish modernization and their views on the relationship between Islam and politics. It proposes an analytical distinction between Islam-as-identity and Islam-as-morality to identify Kısakürek's and Topçu's competing conceptions of Islam respectively. Based on grounded theory approach, the dissertation suggests that Kısakürek presents Islam as a total ideology in the form of a system of beliefs and rules that encompasses all aspects of life. His conception Islam informs a vision of an alternative Islamic modernity that includes technological developments owned by Muslims, a form of capitalism run by Muslims, and a totalitarian modern state governed by Muslims. Kısakürek thereby represents Muslimness as an alternative way of being in the world that denotes a distinct political identity. Whereas, Topçu conceives of Islam as a framework for morality through which one connects to the transcendental, i.e. God. He characterizes Muslimness as a way of becoming, rather than a being, through leading a moral life. His conception of Islam-as-morality offers a holistic critique of the notion of modernity that extends to material aspects of modernity including technology and capitalism as well as modern political forms. These differences stemming from Kısakürek's and Topçu's conceptions of Islam have informed, on the one hand, dynamics of Turkish politics since their immediate context in early Cold War, and on the other hand, contemporary debates and divisions within Islamic intellectual movement in Turkey.
Benzer Tezler
- 17. yüzyıl Türk şiirinde tasavvuf telakkisi
The conception of sufism in 17th century Turkish poetry
MURAT VANLI
Doktora
Türkçe
2017
DinAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜLFİKAR GÜNGÖR
- Traditionality and trustworthiness in Turkey: A Vignette experiment in the context of employee selection
Türkiye'de geleneksellik ve güvenilirlik: İşe alım bağlamında Vinyet deney çalışması
BEGÜM ATEŞSAÇAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
PsikolojiSabancı ÜniversitesiUyuşmazlık Analizi ve Çözümü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SYEDA ARZU WASTİ
- Osmanzâde Ahmed Tâib'in Ahlâk-ı Ahmedî isimli eseri (İnceleme-metin-indeks)
Ahlak-i Ahmedi the work By Osmanzade Ahmed Taib (Analysis-text-index)
MURAT TURĞUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıDicle Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN SARIÇİÇEK
- Eğitici bir eş olarak Hz. Muhammed
Hz. Mohammed as an educational husband
MEHMET HALİL BİRLİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinDicle ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DAVUT IŞIKDOĞAN
- Çeşme-i Hayât (inceleme-metin)
Çeşme-i Hayât (analysis-text)
MUSTAFA SÖKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE KONCU