Enflasyon-faiz ilişkisinin Neo-Fisherian yaklaşım çerçevesinde analizi: Türkiye üzerinde bir uygulama
Analysis of the inflation-interest relationship within the framework of Neo-Fisherian approach: An application on Turkey
- Tez No: 699922
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAKİ DEMİREL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Neo-Fisher Etkisi, Para Politikası, Taylor Kuralı, ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, Türkiye, Neo-Fisher Effect, Monetary Policiy, Taylor Rule, ARDL Bound Testing Approach, Turkey
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
İktisat literatüründe 1700'lerden itibaren tartışılmaya başlanılan faiz-enflasyon arasındaki nedensellik ilişkisi, 2008 küresel finansal krizi sonrası gelişmiş ülke merkez bankalarının -özellikle Fed, ECB, Japonya Merkez Bankası başta olmak üzere- yaşadıkları iktisadi durgunluktan kurtulmak için, politika faiz oranlarını sıfır bandına düşürmelerine rağmen enflasyonun bir türlü istenen seviyelere gelmemesi ile birlikte, tekrardan dikkatleri üzerine çekmiştir. İlk kez 1930 yılında Irving Fisher tarafından formüle edilen faiz-enflasyon ilişkisi, literatüre Fisher Eşitliği olarak geçmiştir. Bu formülasyon aslında, nominal faiz oranları ve beklenen enflasyonun birlikte hareket ettiğini, reel faiz oranları ve beklenen enflasyon oranları toplamının, nominal faiz oranına eşit olduğunu ifade etmektedir. Temelini enflasyon oranından faiz oranına doğru pozitif bir ilişkinin varlığından alan Fisher Etkisi, 2008 krizi sonrası tekrardan ele alınmış ve yapılan çalışmalar (Örneğin Cochrane (2016), Bullard (2015), Williamson (2016), Uribe (2017)) özellikle iki değişken arasındaki kısa vadeli ilişkilerde, nominal faiz oranından enflasyona doğru bir nedensellik ilişkisi ortaya koymuştur. Söz konusu bu tersine nedensellik ilişkisi literatüre Neo-Fisher Etkisi olarak geçmiştir ve temelini Yeni Keynesyen ekolün modellerinden almaktadır. Bu tez çalışması, ABD, Japonya, Kanada gibi gelişmiş ülkelerde geçerliliği, yapılan çalışmalarla ortaya konan Neo-Fisher Etkisinin Türkiye gibi gelişmekte olan bir ülkede geçerli olup olmayacağı konusunu araştırmaktadır. Tezin ekonometrik modelinin uygulanmasında uzun dönem kalıcı faiz şoklarının ve parasal şokların enflasyon ve nominal faizler üzerindeki etkisi araştırılmaktadır. Uzun dönemli kalıcı yüksek faiz şoklarının enflasyon beklentilerini artırabileceği ve Türkiye'de Neo-Fisher Etkisi'nin özellikle uzun dönemde geçerli olabileceği temel varsayımından hareketle, ADF ve PP birim kök tesleri ile yapısal kırılmalı LM birim kök testi yapılarak ARDL modeli uygulanmış ve değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi araştırılmıştır. Bulgularımız, Türkiye'de kısa dönemde Fisher Etkisinin geçerli olduğu yönündedir. Yani, TCMB politika faizi ile enflasyon arasındaki ilişki, negatif yönlüdür. Bu durumda, TCMB politika faiz oranı ile enflasyona yön verebilir. Aynı zamanda Türkiye'de kalıcı faiz şokları enflasyonu artırmakta olup, faizlerin uzun zaman yüksek kalışı, yüksek enflasyon beklentilerinin artmasıyla birlikte enflasyon ataletini de güçlendirmektedir ve bu, aslında kısa dönemde geçerli olmayan Neo-Fisher etkisine karşın, uzun dönemde Türkiye için Neo-Fisher etkisinin geçerli olabileceği şeklinde yorumlanabilir.
Özet (Çeviri)
The casualty relationship between interest and inflation, which has been discussed in the economic literature since the 1700s, was questioned again as the inflation did not come to the levels that are desired although the central banks of the developed countries-especially Fed, ECB, Japan central banks decreased the policy interest rates to zero band in order to get rid of the economic stagnation they had after the 2008 global financial crisis. The interest –inflation relationship, first formulated in 1930 by Irving Fisher, is called as Fisher Parity in literature. Infact this Formula states that nominal interest rates and expected inflation move together, and that the total of real interest rates and expected inflation rates is equal to the nominal interest rate.The Fisher Effect, which is based on the existence of a positive relationship from the inflation rate to the interest rate, has been reconsidered and the studies ,which were conducted, (such as Cochrane 2016, Bullard 2015, Williamson 2016, Uribe 2017), revealed a causality relationship from interest rate to inflation especially in short-term relationships between the two variables,This reserve causality relationship in question has got into the literatüre as the Neo-Fisher Effect and is based on the models of the New Keynesian. This thesis is to study whether the Neo-Fisher Effect, which is recognized after some studies held in developed countries such as USA, Japan and Canada, will be recognized in a developing country such as Turkey. In the application of the econometric model of the thesis, the effects of long-term permanent interest shocks and monetary shocks on inflation and nominal interest rates are studied. Assuming that long-term persistent high interest rate shocks may increase inflation expectations and the Neo-Fisher Effect will be recognized especially in the long term in Turkey. ARDL model was applied making ADF and PP unit root tests and LM unit root test with structural break the ARDL model and causal relationship between variables were studied. Our findings suggest that the Fisher effect is recognized in Turkey in the short term. In other words, the relationship between CBRT policy rate and inflation is negative. In this case, the CBRT can steer inflation with the policy rate. It also is increases in inflation a permanent interest rate shock in Turkey, a long-time high of stay of interest, with the increase of high inflation expectations also strengthens the inflation inertia and that, in fact, despite the current non-Neo-Fisher effect in the short term, the long-term current of Neo-Fisher effect for Turkey can be recognized as possible.
Benzer Tezler
- Fisher ve neo-fisher etkisi: Türkiye üzerine bir uygulama
Neo-fisher effect and application in Türkiye
MUHAMMET GÖKTÜRK YAHŞİ
- Enflasyon, faiz ve döviz kuru ilişkisi: Seçilmiş gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler örneği
The relationship between inflation, interest and exchange rate: The case of selected developed and developing countries
SEFA ÖZBEK
Doktora
Türkçe
2022
EkonomiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYHAN TAŞ
- Klasik ve Keynesgil talep enflasyonu teorileri
Başlık çevirisi yok
EKREM DÖNEK
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİ ERDOĞAN ALKİN
- Türkiye'de enflasyon ile faiz ilişkisinin türü ve yönü üzerine inceleme
A reexamination on the type and the direction of relationship between inflation and interest rates
YUSUF KARABUĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAVUZ TURGUTER
- Enflasyon endeksli tahvillerin risk ölçümünde faiz ve enflasyon ilişkisinin değerlendirmesi
Evaluation of interest and inflation relationship in risk measurement of inflation indexed bonds
MUSTAFA ÖZGÜR DEMİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bankacılıkİstanbul Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAŞAK TURAN İÇKE