Enflasyon faiz oranı ilişkisi: Gelişmiş, gelişmekte olan ve az gelmiş ülkeler deneyimi
Inflation interest rate relationship: Experience of developed, developing and underdeveloped countries
- Tez No: 925328
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, İstatistik, Econometrics, Economics, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Enflasyon Oranı, Faiz Oranı, Fisher Hipotezi, Panel Veri, Para Politikası, Gelişmişlik Düzeyi, Regresyon Analizi, Inflation Rate, Interest Rate, Fisher Hypothesis, Panel Data, Monetary Policy, Level of Development, Regression Analysis
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Ekonomiyi yorumlayabilmek, gelecek dönemleri için tahmin yürütmek, ekonomik refahı artırmak ve politikalar oluşturmak açısından önem arz eder. Bu sebeple ekonomi parametrelerinin değerleri ve birbirleriyle ilişkilerini incelemek, bunları yorumlayarak beklentileri ve politika kararlarını oluşturmak gerekmektedir. Ülkemizde de son dönemde artan enflasyon oranları ve ekonomi politikalarının ekonomi gündeminde en başlarda olması literatürde Fisher hipotezi olarak bilinen enflasyon ve faiz oranı ilişkisinin incelenmesi gereğini doğurmuştur. Bu çalışmada enflasyon ve faiz oranı ilişkisi ülkelerin gelişmişlik düzeylerine göre; az gelişmiş, gelişmekte olan ve gelişmiş ülkeler olarak sınıflandırılmıştır. 2006-2022 yılları arasındaki 17 yıllık dönemdeki Mevduat Faiz oranı, Enflasyon, Döviz Kuru, İşsizlik Oranı, GSYİH, Cari Denge ve Para Arzı değişkenleri Dünya bankası veri sisteminden alınarak ve eksik veriler makine öğrenme tekniklerinden rastgele ormanlar algoritması ile R Project programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analizde 3 grup içinde değişkenlerin betimsel istatistikleri hesaplanmıştır. Sonrasında yatay kesit bağımlılığı testi sonucuna göre durağanlık aşamasında CADF birim kök testi yapılmasına karar verilmiştir. Gerekli değişkenlerin farkları alınıp VİF değerleri hesaplanmıştır. Panel regresyon modeli seçimi için F-testi, Breusch-Pagan LM testi ve Hausman testleri yapılarak üç farklı model içinde gerekli etki türü seçilmiştir. Az gelişmiş ülkeler için Havuzlanmış EKK; gelişmekte olan ülkeler ve gelişmiş ülkeler için ise sabit etkili model tercih edilmiştir. Yapılan Panel regresyon testi analizi sonuçlarına göre az gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkeler ve gelişmiş ülkeler için enflasyon ve faiz oranı arasında pozitif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Ayrıca gelişmekte olan ülkelerde enflasyon ile işsizlik oranıyla negatif yönlü ve para arzı ile pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiş olup; gelişmiş ülkelerde ise enflasyon ile işsizlik oranı, GSYİH ve cari denge arasında negatif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The interpretation of economic data is a crucial element in the formulation of forecasts, the enhancement of welfare, and the development of effective policies. This necessitates an examination of economic parameters and their interrelationships, particularly in light of the rising inflation in Turkey and its impact on national policies. This study examines the relationship between inflation and interest rates, known as the Fisher hypothesis, across countries at varying levels of economic development, namely underdeveloped, developing, and developed. The key variables include deposit interest rates, inflation, exchange rates, unemployment rates, GDP, current account balance, and money supply. These data points were sourced from the World Bank and span the period from 2006 to 2022. Any missing data were addressed using the R Project's random forests algorithm. Subsequently, descriptive statistics were calculated, followed by a CADF unit root test to ascertain stationarity. Any discrepancies among the variables were identified, and variance inflation factors (VIF) were calculated. The F-test, Breusch-Pagan LM test, and Hausman test were employed to ascertain the optimal panel regression model, which was identified as Pooled ECM for less developed countries and fixed effects for developing and developed countries. The analysis revealed a positive correlation between inflation and interest rates across all country categories, accompanied by a negative correlation between inflation and unemployment and money supply in developing countries. In contrast, developed countries exhibited a negative correlation between inflation and unemployment, GDP, and current account balance.
Benzer Tezler
- Borsa endeksleri ile ülkelerin seçilmiş makroekonomik göstergeleri arasındaki ilişkinin uluslararası boyutta incelenmesi
Investigation of the relationship between stock market indices and selected macroeconomics indicators at international level
UĞUR UZUN
- The impact of technology on unemployment
Teknolojinin işsizlik üzerindeki etkisi
HAMİ SAKA
Doktora
İngilizce
2021
Ekonometriİstanbul Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KUTLUĞHAN SAVAŞ ÖKTE
- Makro ihtiyati politika ve finansal istikrar ilişkisi: Türkiye'de konut sektörüne yönelik araçların etkinliği
The relationship between macro prudential policy and financial stability: Effectiveness of tools for the housing sector in Turkey
MURAT SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiGalatasaray Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA YEŞİM GÜRBÜZ
- Finansal serbestleşme süreci ile birlikte para arzının makroekonomik büyüklüklerle ilişkisinin analizi: E7 ülkeleri örneği
Analysis of the relationship between money supply and macroeconomic sizez with the financial liberalization process: The case of E7
FATMA KİMYA AVCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiVan Yüzüncü Yıl Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA TORUSDAĞ
- Ülke riski ve özel sektör döviz açığının ülke riskine etkisi
Sovereign risk and the effect of private sector's fx exposure
HAYDAR ANIL KÜÇÜKGÖDE