Tekstil kültürel mirasının restorasyonunda tahribatsız ve mikro yöntemlerin kullanılması ve yöntem geliştirilmesi
The use of non-destruction and micro methods in restoration of textile cultural heritage and development of method
- Tez No: 700318
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA SABRİ ÖZEN, PROF. DR. RECEP KARADAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Textile and Textile Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tekstil Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 285
Özet
Bu çalışmada, % 1; % 5; % 10; % 20 KAl(SO₄)₂12.H₂O, % 0,1; % 0,5; % 1; % 3 CuSO₄.5H₂O ve % 0,1; % 0,5; % 1; % 3 oranlarında FeSO₄.7H₂O metal tuzları ile mordanlanan protein esaslı ipek kumaşlar tarihsel süreçte kullanılan boyama reçetelerine göre Dactylopius coccus Costa, Doğal indigo, Reseda luteola L., Quercus infectoria Olivier, Rubia tinctorum L. doğal boyarmaddeleriyle ayrı ayrı boyanıp tarihi tekstillerin simülasyonu yapılarak tekstil ürünlerine yönelik lazer radyasyonuyla konservasyon yöntemi geliştirilmiştir. Gerçekleştirilen bu boyamaların CIEL* a* b* renk değerleri işlem öncesi ve sonrasında ölçülmüş, kendi aralarında kıyaslamalar yapılmış ve mikroskop görüntüleri alınmıştır. Işık haslığı, sürtünme haslığı ve yıkama haslık testleriyle boyanmış kumaşların haslık değerleri kıyaslanmıştır. 1064 nm ve 532 nm dalgaboylarında, farklı puls sayısında ve enerji seviyesi gibi parametrelerle lazer radyasyonu ile konservasyon yöntemi önce ham kumaşlara ve yalnızca farklı oranlarda metal tuzlarıyla mordanlanan kumaşlara uygulanmıştır. İkinci adımda; hayvansal ve bitkisel biyolojik kökenli boyarmaddelerle renklendirilmiş kumaşlarda lif-mordan-boya kompleksine lazerin etkisini incelemek için boyalı kumaşlarda uygulama yapılmıştır. Çalışmada taramalı elektron mikroskobu enerji dağılımı X-ışını spetktroskopisi (SEM-EDX) ile metal tuzlarının analizi yapılmıştır. Bunlarla birlikte boyalı kumaşların SEM görüntüleri alınmıştır. Diod-Dedektörlü, Yüksek performanslı sıvı kromotogramı (HPLC-DAD) ilede boyarmadde analizleri yapılmış ve standart boyarmaddelerin saflık durumları HPLC ile saptanmıştır. Bombyx mori ipeğindeki mevcut amino asitlere ait bağlar FT-IR analizi ile karakterize edilmiştir. Nd: YAG lazer cihazı 1064 nm ve 532 nm olmak üzere iki farklı dalga boyunda kullanılmış ve 532 nm lazer dalga boyunun tüm boyalı kumaşlar için en uygun olduğu, 1064 nm dalga boyunun ise mordanlamada kullanılan FeSO₄.7H2O metal tuzunda renk bozulmasına ve yanma gibi hasarlara neden olduğu bulunmuştur. Kumaş örneklerinin yüzey değişikliklerini incelemek için kolorimetrik analiz yapıldı. İpek kumaşların CIEL* a* b* renk değerleri ölçülerek birbirleriyle karşılaştırıldı. Genel olarak, mordan maddesi olarak kullanılan FeSO₄.7H2O metal tuzunun oranı yükseldikçe, 1064 nm'de boyanmış kumaşların renk farkı (ΔE*) değeri artmıştır. Lazer radyasyonu boyalı ipek kumaşlar üzerindeki etkilerini incelemek için enerji yoğunluğu, puls sayısı ve dalgaboyu gibi farklı parametreler değerlendirildi. Bu çalışmanın sonuçları, lazer radyasyonunun doğru parametreler altında Tekstil konservasyonu için güvenilir bir yöntem olduğunu göstermiş ve konservasyon yöntemi belirlerken tekstil malzemelerinin çok iyi karakterize edilmesinin gerekliliğini ortaya koymuştur. Özellikle, Tekstil konservasyon ve restorasyonu için boyalı kumaşlarda her materyalin spesifik olarak değerlendirilip hammadde, mordanlamada kullanılan metal tuzlarının tespiti ve boyarmadde kaynaklarının saptanmasının önemi vurgulanmıştır. Bu çalışmanın sonuçları gerek literatürde gerekse uluslar arası camiada paylaşılarak konservasyon bilimine katkı sağlanması amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the silk fabrics mordanted at the ratio of 1% , 5% , 10% , 20% of KAl(SO4)212.H2O, 0.1% , 0.5% , 1% , 3% , of FeSO₄.7H2O and 0.1% , 0.5% , 1% , 3% CuSO₄.5H₂O were separately dyed according to the dyeing recipes used in the historical process, such as Dactylopius coccus Costa, Rhamus, Natural indigo, Rhamus petiolaris B., Reseda luteola L., Quercus infectoria Olivier, Rubia tinctorum L.. Thus, a method of conservation with laser radiation was developed for textile products by simulating historical textiles. The CIEL* a* b* color values of these dyes were measured before and after the process, comparisons were made and microscopic images were taken. The color coordinates and fastness values of rubbing, light and washing were investigated. Morphological analysis was performed using optical and scanning electron microscopy. Firstly, the conservation process with laser radiation with different number of pulses parameters at 1064 nm and 532 nm wavelengths was applied to raw fabrics and only fabrics that were mordanted with different ratios of metal salts. In the second step; In order to examine the effect of laser on the mordant-dye complex in fabrics colored with animal and plant biological dyes, dyed fabrics were treated. In the study, metal salts were analyzed by scanning electron microscopy energy distribution X-ray spectroscopy (SEM-EDX). Together with these, SEM images of dyed fabrics were taken. Dyestuff analysis was performed with Diode-Detector, High Performance Liquid Chromatogram (HPLC-DAD) and the purity of standard dyestuffs was determined by HPLC. The bonds of the amino acids present in Bombyx mori silk were characterized by FT-IR analysis. Nd: YAG laser device was used at two different wavelengths, 1064 nm and 532 nm, and it was determined that the 532 nm laser wavelength was the most suitable for all dyed fabrics. However, it was found that the iron sulfate metal salt FeSO₄.7H₂O used as mordant at 1064 nm wavelength causes damage such as discoloration and burning. Colorimetric analysis was performed to examine the surface changes of the silk samples. Morphological analysis was performed using optical and scanning electron microscopy. CIEL* a* b* color values of the fabrics were measured and compared with each other. In general, the higher the ratio of the metal salt of FeSO₄.7H₂O used as Mordan substance, the higher the color difference (ΔE*) value of dyed fabrics at 1064 nm. Different parameters such as energy density, pulses number and wavelength were evaluated to examine the effects of laser radiation on dyed silk fabrics. The results of this study showed that laser radiation is a reliable method for textile conservation under the correct parameters and revealed the necessity of characterizing textile materials very well when determining the conservation method. Especially, the importance of determining the raw material, metal salts used in mordanting determining the dye sources in dyed fabrics for textile conservation and restoration was emphasized. It is aimed to contribute to conservation science by sharing the results of this study both in the literature and in the international community.
Benzer Tezler
- Geleneksel kırkyama tekniğinin döngüsel moda tasarımında kullanılması
The use of traditional kirkyama technique in circular fashion design
SELİN ARIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİTekstil Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. DUYGU ATALAY ONUR
- Aesthetic trends in mass-produced crafty items in modern Iraq: A case study from Baghdad
Modern Irak'ta toplu üretilen el sanatları nesnelerinde estetikeğilimler: Bağdat'tan bir vaka çalışması
WALEED HUSSEIN ALI ALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Güzel SanatlarÇankırı Karatekin ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. DR. ERSOY YILMAZ
PROF. DR. AMER SALIM OBAID ALSALLAMI
- Tarihi tekstillerin konservasyon sürecine katkıları açısından arkeometrik incelemelerin önemi: Topkapı Sarayı Müzesi'ndeki Osmanlı dönemi klapdanlı tekstillerin arkeometrik analizleri
The importance of archaeometric investigations in terms of contribution to the conservation process of historical textiles: Archaeometric analysis of textiles with metal threads belongs to Ottoman period in the Topkapı Palace Museum
EMİNE TORGAN GÜZEL
Doktora
Türkçe
2022
ArkeometriAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR SELÇUK ŞENER
- Conservation of modern architectural heritage: Case study of Sümerbank Kayseri Textile Factory employees' club
Modern mimarlık mirasının korunması: Sümerbank Kayseri Bez Fabrikası memur lokali örneği
İREM BAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
MimarlıkAbdullah Gül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYRİYE NİSA SEMİZ
- Kültürel kimlik ve zanaat kavramlarının çağdaş tasarım üzerindeki etkileri
The impacts of the notions of cultural identity and craft on contemporary design
DUYGU ATALAY
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2016
El SanatlarıHaliç ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. ESİN SARIOĞLU