Tanıma-tenfiz hukukunda yeni eğilimler: 2 Temmuz 2019 tarihli hukukî veya ticarî konularda yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi hakkında Lahey Sözleşmesi
New trends in recognition-enforcement law: The Hague Convention of 2 July 2019 on the recognition and enforcement of foreign judgments in civil or commercial matters
- Tez No: 700574
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İNCİ ATAMAN FİGANMEŞE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Lahey Milletlerarası Özel Hukuk Konferansı, Milletlerarası Özel Hukuk alanında çalışmalar yapan en köklü kurumlardan biridir. Kurumun daha önceden hazırlamış olduğu başarılı sözleşmeler olduğu gibi halen de“milletlerarası özel hukukun peyderpey yeknesaklaşması”için çalışmalarını sürdürmektedir. Bu çalışmalardan en güncel olanı genel manada bir tenfiz sözleşmesi olması düşünülen 2 Temmuz 2019 tarihli sözleşmedir. Bu çalışmanın konusu olan sözleşme mahkeme kararları projesi olarak adlandırılan uzun bir sürecin ürünüdür. Lahey Milletlerarası Özel Hukuk Konferansı tarafından herhangi bir sözleşmeye konu edilmemiş tüm alanlarda alınmış mahkeme kararlarının tüm dünyada tenfiz edilbilmesi amacına yöneliktir. Ancak yapılan müzakerelerde devletlerin her alanda uzlaşamadıkları görülmüş ve bazı konular kısmen, bazı konular ise tamamen sözleşmenin kapsamı dışında bırakılmıştır. Kapsama alınan konular üzerinde de uzun müzâkereler olmuş ve hem Müşterek Hukuk (Common Law) sistemindeki hem de Kıta Avrupası Hukuk (Civil Law) sistemindeki devletlerin anlayışlarının deyim yerindeyse ortası bulunmaya çalışılmıştır.“Dolaylı yetki kuralı”yöntemiyle hareket eden sözleşme, kararların tenfiz edilebilmesi için (yetki bakımından makul olduğu düşünülen)“belirli mahkemelerden”alınması gerektiği anlayışını benimsemiştir. Buna karşılık kararların sadece dolaylı yetki kurallarından birini yerine getirmesi yeterli olmamakta, aynı zamanda sözleşmenin belirlediği tenfize engel durumlardan birinin de söz konusu olmaması gerekmektedir. Sözleşme sadece mahkeme kararlarının değil, belirli şartları sağlaması halinde arabuluculuk kararlarının da tenfizini sağlamaktadır. Belirtmek gerekir ki sözleşmenin tenfizini sağladığı arabuluculuk kararlar ve Milletlerarası Arabuluculuk Uzlaşma Anlaşmalarının İcrasına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi - Singapur Arabuluculuk Sözleşmesi kapsamındaki kararlar farklıdırlar; iki sözleşme konu bakımından örtüşmemektedir. Çalışmamızda bahsi geçen sözleşmeyi meydana getiren süreci ve sözleşmenin en temel hükümlerini birincil kaynaklardan faydalanarak inceledik. Akabindeyse Türkiye'nin sözleşmeye taraf olma ihtimalini de düşünerek inceleme konusu yaptığımız hükümleri Türk hukukunun tanıma-tenfiz düzeniyle mukâyese ettik.
Özet (Çeviri)
The Hague Conference on Private International Law is one of the most established instutitions working in the field of private international law. As the instutition prepared many succesful conventions in the past, it still continues its work aimed at the“progressively unification”of private international law rules of the states. The most recent of these works is the convention dated 2 July 2019 which is meant to be a general convention on the recognition and enforcement of foreign court decisions. The convention, which is the subject of this study, is the product of a long process called the“Judgments Project”. It is aimed at the world-wide enforcement of court decisions taken in all areas that are not subject to any convention prepared by the Hague International Private Law Conference. However, during the negotiations, it was seen that the states could not reach an agreement in all areas, and some issues were partially and some completely excluded from the scope of the contract. There have been long negotiations on the subjects covered, and it has been tried to find a middle ground between the understandings of the states both in the Common Law system and in the Continental European Law system. Acting with the method of“indirect jurisdiction”, the contract adopts the understanding that decisions must be taken from“specific courts”(which are considered reasonable in terms of jurisdiction) in order to be enforced. On the other hand, it is not sufficient for the decisions to fulfill only one of the indirect authority rules, but at the same time, one of the situations that prevent the enforcement of the contract should not be in question. The convention provides for the enforcement of not only court decisions, but also mediation decisions if certain conditions are met. It should be noted that the mediation decisions enforced by the convention and the decisions under the United Nations Convention on International Settlement Agreements Resulting from Mediation - Singapore Mediation Convention are different; the two contracts do not overlap in terms of subject matter. In our study, we examined the process that gave birth to the mentioned convention and the most essential provisions of the convention by making use of primary sources. Then, considering the possibility of Turkey becoming a party to the convention, we compared the provisions we examined with the recognition-enforcement system of Turkish law.
Benzer Tezler
- Vergilendirmeden kaynaklanan uyuşmazlıklarda yatırım tahkimi
Investment arbitration in tax-related investment disputes
ALEYNA KALENDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BALCA ÇELENER
- Milletlerarası özel hukukta gemilerin ihtiyati haczi
The Arrest of ships in private international law
SİNAN CAN KONYALI
- Yabancı adli veya idari makamlarca verilen boşanma kararlarının Türkiye'de geçerliliği
The validity of divorce decisions, given by foreign judicial, or administrative authorities, in Turkiye
MERVEYİSEFA YAYLAGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukYakın Doğu ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE ACUN MEKENGEÇ
- Aile Hukukuna ilişkin yabancı kararların tanınması
Recognition of foreign decisions relating to Family Law
EBRU ŞENSÖZ
- Evliliğin sona ermesine ilişkin yabancı adli ve idari kararların nüfus kütüğüne doğrudan tescili
Direct registration of foreign judicial and administrative decisions regarding the marital breakdown to the population register
DUYGU KAYNAKÇIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukBahçeşehir ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE İPEK SARIÖZ BÜYÜKALP